Testimony Of Contemporary Turkish Painting On History

Year 2024, Issue: 7, 264 - 280, 28.12.2024

Mustafa Öztürk

https://doi.org/10.51118/konsan.2024.53

Abstract

We can reach concrete examples of information that shed light on human history with the limitations that the pictorial art has given us. All works from murals, which are the first documents of humanity to today inform us about the cultural, economic, social, religious, political and demographic structure of the periods in which they were produced as artistic documents. While the painters of the period presented their works, they painted with artistic sensitivity and aesthetic concern. They also adhered to the original structure and real images of the works. Contemporary Turkish painters revealed the realities of that period by reflecting rural and urban life, economic difficulties and social changes in their works. In this research, a literature review was conducted using qualitative research technique and Şevket Dağ, İbrahim Çallı, Sami Yetik, Hikmet Onat, Şeref Akdik, Turgut Atalay, who are among the painters of the contemporary Turkish painting period, were determined as the sample for our subject and their works were examined by descriptive content analysis. The social life, cultural characteristics, architectural features and economic features of the society are emphasized in these works that bear witness to history. Our study has concluded that art serves as a cultural and historical tool by contributing to the formation and preservation of social memory. While the works reveal the rich and dynamic history of contemporary Turkish painting, they successfully reveal how critical a role the social documentation function of art plays.

Keywords

Art, Contemporary Turkish Pantings, Witnessing History.

Project Number

-

Çağdaş Türk Resminin Tarihe Tanıklığı

Abstract

İnsanlık tarihine ışık tutan bilgilerin somut örneklerine, resim sanatının bize vermiş olduğu sınırlılıkla ulaşabilmekteyiz. İnsanlığın ilk belgesi niteliğindeki duvar resimlerinden bugüne tüm eserler, sanatsal belgeler olarak, üretildiği dönemlerin kültürel, ekonomik, sosyal, dini, siyasi, demografik yapısı hakkında bizlere bilgi verir. Dönemin ressamları eserlerini ortaya koyarken, sanatsal duyarlılık ve estetik kaygı içinde resimlerini yapmışlardır. Ayrıca eserlerin orijinal yapısına ve gerçek görüntülerine bağlı kalmışlardır. Çağdaş Türk ressamları, kırsal ve kentsel yaşamı, ekonomik zorlukları ve sosyal değişimleri eserlerine yansıtarak, o dönemin gerçekliklerini gözler önüne sermiştir. Bu araştırmada nitel araştırma tekniği kullanılarak öncelikle literatür taraması yapılmış ve konumuza örneklem olarak çağdaş Türk resmi dönemi ressamlarından, Şevket Dağ, İbrahim Çallı, Sami Yetik, Hikmet Onat, Şeref Akdik, Turgut Atalay belirlenmiş ve eserleri, betimsel içerik analiziyle incelenmiştir. Tarihe tanıklık eden bu eserlerde toplumun sosyal yaşam, kültürel özellikleri, mimari özellikleri ve ekonomik özellikleri üzerinde durulmuştur. Çalışmamızla, sanatın kültürel ve tarihsel bir araç olarak toplumsal hafızanın oluşmasına ve korunmasına katkıda bulunarak hizmet ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Eserler, çağdaş Türk resminin zengin ve dinamik tarihini gözler önüne sererken, sanatın toplumsal belgeleme işlevinin, ne denli kritik bir rol oynadığını başarıyla ortaya koymaktadır.

Keywords

Sanat, Çağdaş Türk Resmi, Tarihe Tanıklık

Ethical Statement

-

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

References

• Aksu, G. A., Tağil, Ş., Musaoğlu, N., Canatanoğlu, E., ve Uzun, A. (2022). İstanbul Kentsel Peyzajı için Kültürel Örüntülerin Peyzaj Ekolojik Değerlendirmesi. Sürdürülebilirlik. https://doi.org/10.3390/su142316030
• Altan, C. (2005). Popülizm ve Köylü İkonografisi: 1930'larda Türk resmi. Orta Doğu Çalışmaları, 41(4), 547-560. https://doi.org/10.1080/00263200500119266
• Aytaç, A. (2021). Ressam Şevket Dağ'ın resimlerinde betimlenen Türk tekstil ürünleri. Universum Humanitarium https://doi.org/10.25205/2499-9997-2021-1-73-89
• Aytaç, A., ve Kaya, Ö. (2021). Askeri Ressam Halil Paşa'nın Resimlerinde Tasvir Edilen Türk Tekstilleri. Türk Dünyası Dergisi. https://doi.org/10.46291/zfwt/130212
• Bağçeci, F.S., Öner, O.L. ve Güray, C. (2019), Kültürel bir mirasın dönüşümü: Osmanlı’nın derviş musikişinaslarından günümüzün profesyonel ayin icracılarına, Rast Müzikoloji Dergisi, 7(1), s.1943- 1958. Doi:https://doi.org/10.12975/pp1943-1958
• Baskan, Ş. (2016). Türk Modernleşmesi ve Erken Cumhuriyet Döneminin 'Milli mimarlığı'. Turkish Studies, 11(3), 97-97. https://doi.org/10.7827/TURKISHSTUDIES.9878
• Berkli, Y. (2010). Uygur Resim Sanatının Üslup Özellikleri/Uighur Painting Style Features. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(45), 155-166.
• Boydak, F. Ş. (2022). Fransa Milli Kütüphanesi'ndeki Leyla ve Mecnun Mesnevisi Minyatürlerinde Metin ve Minyatür İlişkisi İSTEM. https://doi.org/10.31591/istem.1135371
• Büyükkol, S., ve Arda, Z. (2016). Türk Geleneğinde Hamam Kültürü ve Resimlere Yansımaları. İdil Sanat ve Dil Dergisi. https://doi.org/10.7816/IDIL-06-27-13
• Can, G. Ş. (2016). Tanzimat'tan Cumhuriyet Dönemi Türkiyesi'ne Öne Çıkan Kadın Sanatçılar. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(23), 1017-1036.
• Çelikbağ, T. (2017). Osmanlı El Yazmaları’nda Dini Konular ve Siyer-i Nebi Minyatürleri Hakkında. Journal Of History School. https://doi.org/10.14225/joh1158
• Dalkıran, A. (2008). İslamiyet Öncesi Türk Sanatı’nda Şamanizm’in Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi(25), 371-390.
• Dinler, M. (2018). Günümüzün Bıçak Sırtı: 19.Yüzyıldan 1940'lara Türkiye'de Arkeoloji. Uluslararası Tarihsel Arkeoloji Dergisi, 22, 728-745. https://doi.org/10.1007/S10761-017-0446-X
• Erkan, T. (2020). Zeybek Müziğinin Zamansal, Tempo Ve Bireşim Değerlendirmesi. , 286-303. https://doi.org/10.31722/EJMD.844864.
• Fırat, B. Ö. (2015). Osmanlı Minyatürleriyle Karşılaşmalar: Bir İmparatorluk Sanatının Çağdaş Okumaları. I. B. Tauris. https://doi.org/10.1080/01433768.2016.1249720
• Germeç, U. (2018). Batılılaşmaya Doğru Türk Resminin Estetik Bağlam Sorunu. Ulakbilge Dergisi . https://doi.org/10.7816/ULAKBILGE-06-29-04
• Gombrich, E. H. (1994). Sanatın öyküsü. Remzi Kitabevi.
• İskəndərov, A. (2022). Eski Türk Sanatına Ait Zoomorfik ve Antropomorfik İmgelerde Var Olan Düalizm Semantiğinin Köklerinin Analizi. Social Science Development Journal. https://doi.org/10.31567/ssd.579
• Kadirov, Z. (2022). Selçuklular Döneminde Sosyo-Ekonomik Ve Kültürel Hayat. Sharqshunoslik. Востоковедение. Oriental Studies. https://doi.org/10.37547/os/vol-01issue-03-10
• Kafescioğlu, Ç. (2020). Erken Modern İstanbul'un Meydanını, Sokaklarını ve Sakinlerini Resmetmek: Kentsel Mekân Pratikleri ve Görsellikteki Değişimler. Journal of Ottoman Studies, 37, 139-177. https://doi.org/10.1163/22118993-00371p06
• Koureas, G. (2019). Parallelotopia: Orta Doğu'dan çağdaş sanat uygulamalarında Osmanlı kültürlerarası bellek toplulukları. Bellek Çalışmaları, 12(4), 493-513. https://doi.org/10.1177/1750698019870689
• Kubarev, G. V. (2017). Apşiyakta, Orta Altay'dan Eski Türk Heykelleri: Türk Anıtsal Sanatında Kadın Temsilleri Üzerine. Avrasya Arkeolojisi, Etnolojisi ve Antropolojisi, 45(1), 93-103. https://doi.org/10.17746/1563-0102.2017.45.1.093-103
• Önen, K. F. D., ve Çelik, S. D. Y. (2022). “Cihan-ı Medeniyet “in Ortasında Bir Osmanlı Aydını: Halit Ziya Uşaklıgil'in Hatırat ve Mektuplarına Eleştirel Bir Bakış. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. https://doi.org/10.29000/rumelide.1164078
• Özpınar, C. ve Batur, A. (2018). Türkiye Sanat Tarihinde Dönemler. Çeviri Sanatı, 10(3), 249-276. https://doi.org/10.1080/17561310.2018.1496604
• Öztürk, A. (2015). Kapalıçarşı: Tarih, Kültür ve Ticaret. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Ruan, Q. (2023). Bilim ve Rönesans Sanatı ile Bağlantı. Journal of Education, Humanities and Social Sciences. https://doi.org/10.54097/ehss.v11i.7539
• Şen, E., ve Çölgeçen, Ş. (2021). İbrahim Çallı’nın Hayatı ve Magnolia (Manolya) Temalı Eserleri. IEEE Transactions on Reliability. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.736
• Tansuğ, S. (1986). Çağdaş Türk sanatı. Remzi Kitabevi.
• Yalçın, A. (2023). Geçmişten Günümüze Kültürel Mirasımız: Sosyal Bilgiler Dersinde Türk İslam Mimarisinin Kültürel Unsurlarının İncelenmesi. Education ve Youth Research. https://doi.org/10.59041/eyor.1376039
• Yöndem, A., & Dalkıran, A. (2023). 1950 Sonrası Çağdaş Türk Resminde Kontrollü Spontane Yaklaşımlar. Uluslararası Sanat ve Estetik Dergisi, 6(11), 1–32.
• Görsel Kaynakça
• Görsel 1: Şevket Dağ, Şemsiyeli Kadın ve III. Ahmet Çeşmesi, 1904, TÜY, 74×49 cm. Şimşek, H. (2007). Şevket Dağ (Hayatı, Eserleri ve Sanat Anlayışı), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Sanatı Anabilim Dalı,
• Görsel 2: Şevket Dağ, Kapalıçarşı, 1934, TÜY., 100,5x74 cm. https://arhm.ktb.gov.tr/Artworks/Detail/127/kapalicarsi
• Görsel 3: İbrahim Çallı, Zeybekler, 1923, TÜY., 118×154 cm https://tr.wikipedia.org/wiki/Zeybekler_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1nda Erişim Tarihi: 01.09.2024
• Görsel 4: İbrahim Çallı, Mevleviler, 1927, TÜY., 24x30 cm https://www.istanbulsanatevi.com/sanatcilar/soyadi-c2/calli-ibrahim/ibrahim-calli-mevleviler-8900/ Erişim Tarihi: 01.09.2024
• Görsel 5: Sami Yetik, Süleymaniye Cami, 1927, TÜY., 24x30 cm https://www.istanbulsanatevi.com/sanatcilar/soyadi-y/yetik-sami/sami-yetik-suleymaniye-camii-6487/ Erişim Tarihi: 01.09.2024
• Görsel 6: Sami Yetik, Peyzaj (Ankara Kalesi), 1929, Mukavva ÜY., 33x41 cm https://www.muzayedeapp.com/urun/sami-yetik-33x41-mukavva-uzeri-yagliboya-ankara-kalesi-bayram-karsit-tarafindan-MzA3LTIzMDY4LTgwOTY2MjA= Erişim Tarihi: 01.09.2024
• Görsel 7: Hikmet Onat, Toygartepe’de Sabah, 1956 TÜY, 52x74 cm https://www.istanbulmodern.org/koleksiyon/toygartepe-de-sabah Erişim Tarihi: 29.09.2024
• Görsel 8: Hikmet Onat, Sultanahmet'e Bakış, 1963., TÜY, 54x73 cm https://artam.com/makaleler/sanatci/taha-torosun-kaleminden-hikmet-onat. Erişim Tarihi: 29.02.2024
• Görsel 9: Şeref Akdik, Balıkçılar, 1966, TÜY., https://www.kulturportali.gov.tr/portal/seref-akdik Erişim Tarihi: 01.09.2024
• Görsel 10: Şeref Akdik, Mektebe Kayıt, 1935, TÜY., https://www.kulturportali.gov.tr/portal/seref-akdik Erişim Tarihi: 01.09.2024 Görsel 11: Turgut Atalay, Balıkçılar, 1939, TÜY., 80 x 65 cm https://www.artnet.com/artists/turgut-atalay/bal%C4%B1k%C3%A7%C4%B1lar-x6QnpzeEVNEW_Jj8XdG9Ug2 Erişim Tarihi: 01.09.2024 Görsel 12: Turgut Atalay, Figüratif, 1974, TÜY., 100x120 cm https://artam.com/muzayede/392-modern-ve-cagdas-tablolar/turgut-atalay-1918-2004-figuratif-6 Erişim Tarihi: 01.09.2024