Duygusal Zekânın Hedonik Tüketim Davranışına Etkisi: Ordu ve Giresun İli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 27, 400 - 423, 31.12.2022

Murat Ayar , Deniz Yıldız

https://doi.org/10.38155/ksbd.1189901

Cited By: 1

Öz

Varoluşumuzdan günümüze kadar her gün çeşitli konularda düşünmeye başlar ve sonrasında bu düşünceleri hayata geçirmeye başlarız. Aklımızı kullanarak yerine getirdiğimiz bu işlevi zekâ olarak ifade ederiz. Daha rahat, anlaşılır, refah seviyesi ve standardı yüksek bir yaşam sürmek için en önemli düşünsel faktör olan zekâmızı kullandığımız yadsınamaz bir gerçektir. Zeka kavramının çeşitlendirilerek farklı alanlarda kullanılması bilime katkı sunması amacından dolayı ortaya çıkmaktadır. Bu çeşitli alanlardan biri de örgütsel davranış konularından olan duygusal zekâdır. Duygusal zekâ bireylerin davranışlarını şekillendirmede dürtülerini belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Hedonik tüketim ise, ihtiyaç gidermek için yapılan geleneksel tüketim davranışının aksine, keyif ve haz almak için yapılan tüketim davranışıdır. Bu bağlamda çalışmada duygusal zekâ düzeyi ile günümüzde oldukça yaygın bir tüketim davranışı olan hedonik tüketim davranışı arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Araştırmayı gerçekleştirmek için anket yöntemi tercih edilmiş ve Ordu ve Giresun ilinde alışveriş yapan 544 katılımcı araştırmaya dahil edilmiştir.
Duygusal zekânın ve hedonik tüketim üzerindeki ilişkiyi ölçmek için korelasyon analizi yapılmıştır. Duygusal zekânın ve hedonik tüketim değişkenleri arasındaki etkiyi ölçmek için ise regresyon analizi yapılmıştır. Daha sonra demografik özellikler ile uygusal zekâ ve hedonik tüketim arasında anlamlı farklılık olup olmadığını tespit etmek için bağımsız t-istatistiği ve tek yönlü varyans (ANOVA) analizleri yapılmıştır. Araştırmanın analiz sonuçlarına göre iki değişken arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Zekâ, Hedonik Tüketim, Tüketiciler

The Effect of Emotional Intelligence on Hedonic Consumption Behavior: The Case of Ordu and Giresun

Öz

From our existence to the present, we start to think about various issues every day and then we start to put these thoughts into practice. We express this function, which we perform by using our mind, as intelligence. It is an undeniable fact that we use our intelligence, which is the most important intellectual factor, in order to lead a more comfortable, understandable, welfare and standard life. The diversification of the concept of intelligence and its use in different fields arise due to the purpose of contributing to science. One of these various fields is emotional intelligence, which is one of the organizational behavior issue: Emotional intelligence is one of the most important elements that determine the impulses of individuals in shaping their behavior. Hedonic consumption, on the other hand, is consumption behavior for pleasure and pleasure, contrary to traditional consumption behavior to meet need: In this context, the relationship between emotional intelligence level and hedonic consumption behavior, which is a very common consumption behavior today, was evaluated in this study. In order to carry out the research, the survey method was preferred and 544 participants who shopped in Ordu and Giresun provinces were included in the research. Correlation analysis was conducted to measure the relationship between emotional intelligence and hedonic consumption. Regression analysis was performed to measure the effect between emotional intelligence and hedonic consumption variable: Then, independent t-statistics and one-way analysis of variance (ANOVA) were conducted to determine whether there is a significant difference between demographic characteristics, and between innate intelligence and hedonic consumption.According to the results of the analysis of the research, negative significant relationships were determined between the two variable:

Anahtar Kelimeler

Emotional Intelligence, Hedonic Consumption, Consumers

Kaynakça

• Açıkalın, S., & Yaşar, M. (2017). Hedonik ve Faydacı Tüketim Bağlamında Tüketici Davranışlarının İncelenmesi Gençlerin Hedonik Tüketim Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 570-585.
• Altan, A. (2019). Tüketici Kişilik Özelliklerinin Heonik Tüketim Davranışları Üzerine Etkisi ve Bir Araştırma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Global Pazarlama Bilim Dalı.
• Arnold, M. J., & Reynolds, K. E. (2003). Hedonic Shopping Motivations. Journal of Retailing 79, 77-95.
• Arnold, M. J., & Reynolds, K. E. (2012, 09 01). Approach and Avoidance Motivation: Investigating Hedonic Consumption in a Retail Setting. Journal of Retailing, 88(3), s. 399-411.
• Aytekin, P., & Ay, C. (2015). Hedonik Tüketim ve Anlık Satın Alma İlişkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimle Fakültesi Dergisi, 8(1), 141-156.
• Balat, G. U., Çelebi, G., Yılmaz, H., & Gümüştekin, T. (2014). Duygusal Zekâ ve Empatik Eğilim: Okul Öncesi Öğretmenlei Üzerine Bir Araştırma. nternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 9/8, s. 893-901. Ankara: Turkish Studies.
• Botti, S., & McGill, A. (2011). The Locus of Choice: Personal Causality and Satisfaction with Hedonic and Utilitarian Decisions. Journal of Consumer Research, 37(6), 1065-1078.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research Methods in Education (5th Edition b.). London: Routledge Falmer.
• Deniz, M. E., Özer, E., & Işık, E. (2013). Duygusal Zekâ Özelliği Ölçeği–Kısa Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169), 407-419.
• Erdoğdu, Y. (2008). Duygusal Zekâ'nın Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62-76.
• Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence. New York: Bantam Books.
• Güllüce, A. Ç., & İşcan, Ö. F. (2010). Mesleki Tükenmişlik ve Duygusal Zekâ Arasındaki İlişki. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 7-29.
• Gümüştekin, G. E., & Öztemiz, A. B. (2005). Örgütlerde Stresin Verimlilik ve Performansla Etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1).
• Güven, E. Ö. (2009). Hedonik Tüketim: Kavramsal Bir İnceleme. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 13, 65-72.
• Hirschman, E. C., & Holbrook, M. B. (1982). Hedonic Consumption: Emerging Concepts, Methods and Propositions. Journal of Marketing, 46(3), 92-101.
• Hun, S., & Kim, D. J. (2020, 03 31). Does Emotional Intelligence of Online Shoppers Affect Their Shopping Behavior? From a Cognitive-Affective-Conative Framework Perspective. International Journal of Human–Computer Interaction, s. 1304-1313. doi:https://doi.org/10.1080/10447318.2020.1739882
• Judge, T. A., Thoreson, J., & Patton, G. K. (2001). The Job Satisfaction–Job Performance Relationship: A Qualitative And Quantitative review. Psychol Bull, 127, 376-407.
• Karabulutlu, E. Y., Yılmaz, S., & Yurttaş, A. (2011). Öğrencilerin Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 75-79.
• Kayıhan, Ş. N., & Arslan, S. (2016). Emotional Intelligence Scale: A Study of Scale Adaptation. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 137-145.
• Lee, H., & Kwak, Y. (2012, 06 31). Development and initial validation of a trait emotional intelligence scale for Koream Adults. Asia Pacific Education Review, 13(2), s. 209-217.
• Limon, D., & Plaster, B. (2022, Ocak 28). Yapay Zekâ, Duygusal Zekâmızı Geliştirmemize Yardımcı Olabilir mi? Harward Business Review: https://hbrturkiye.com/blog/yapay-zekâ-duygusal-zekâmizi-gelistirmemize-yardimci-olabilir-mi adresinden alındı
• Mavroveli, S., Petrides, K., Sangareau, Y., & Furnham, A. (2010). Exploring the relationships between trait emotional intelligence and objective socio-emotional outcomes in childhood. British Journal of Educational Psychology, 259-272. doi:doi.org/10.1348/000709908X368848
• Neeley, C. R., Min, K. S., & Kennett-Hensel, P. A. (2010). Contingent consumer decision making in the wine industry: the role of hedonic orientation. Journal of Consumer Marketing, 27(4), 324-335.
• Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Kültürü. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Odabaşı, Y., & Barış, G. (2015). Tüketici Davranışları (15. baskı b.). İstanbul: Mediacat- Kapital Medya Hizmetleri A.Ş.
• Okay, H. (2015, Nisan 06). Hedonik Tüketim. Kasım 2021, 17 tarihinde https://www.hakanokay.com/2015/04/06/hedonik-tuketim/ adresinden alındı
• Okutan, S., Bora, B., & Altunışık, R. (2013). Keşifsel Satın Alma Eğilimleri ve Bu Eğilimlerin Plansız, Kompülsif ve Hedonik Satın Alma Tarzlarıyla Olan İlişkisinin İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(3), 117-136.
• O'Shaughnessy, J., & O'Shaughnessy, N. J. (2002). Marketing, The Consumer Society and Hedonism. European Journal of Marketing, 36(5/6), 524-547.
• Öz, S., & Tatlı, E. (2022, 01 31). Kişilik Özellikleri ile Hedonik Tüketim Değerleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme. İzlek Akademik Dergi, 4(1), s. 16-44.
• Özcan, B. (2007). "Rasyonel Satın Alma" ve "Boş Zaman Sürecine Ait Alışveriş" Eylemlerinin Birlikte Sergilendikleri Mekanlar: Alışveriş Merkezleri. Sosyal Bilimler Dergisi, IX(2), 39-68.
• Özsaçmacı, B., Yener, D., & Dursun, T. (2019). Hedonizm, Hedonik Tüketim Ve Tüketimde Materyalist Eğilimler Üzerine Bir Araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(1), 71-88. doi:http://dx.doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.02.1071
• Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211.
• Seven, E. (2019, 02 09). Duugusal Zekâ ve Duygusal Zekânın Tüketicilerin Hedonik Satın Alma Davranışına Etkisi. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Seven, E. (2019). Duygusal Zekâ ve Duygusal Zekânın Tüketicilerin Hedonik Satın Alma Davranışına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Shapiro, L. E. (2017). Yüksek EQ'lu Bir Çocuk Yetiştirmek. (Ü. Kartal, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınları.
• Tuğrul, C. (1999). Duygusal Zekâ. Klinik Psikiyatri, 1, 12-20.
• Türk, Z. (2020). Tüketicilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Görgül Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(4), 65-83.
• Türk, Z. (2020, 12 23). Tüketicilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Görgül Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(4). doi:https://doi.org/10.18037/ausbd.845730
• Ünal, S., & Ceylan, C. (2008). Tüketicileri Hedonik Alışverişe Yönelten Nedenler: İstanbul ve Erzurum İllerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 265-283.
• Veloutsou, C., & Panigyrakis, G. G. (2004). Consumer Brand Managers' Job Stress. Job Satisfaction, Perceived Performance and Intention to Leave, Journal of Marketing Management, 20(1-2), 105-131. doi:DOI: 10.1362/026725704773041140
• Wu, J., & Holsapple, C. (2014, 01 01). Imaginal and emotional experiences in pleasure-oriented IT usage: A hedonic consumption perspective. Information & Management, 51(1), s. 80-92.
• Yıldız, D. (2022). Z Kuşağı Özelinde Hedonik Tüketim. E. Atalay, & C. T. Kadıoğlu içinde, Z Kuşağını Anlamak! İnsan Kaynakları Yönetimi ve Pazarlama Araştırmaları (s. 133-148). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yılmaz, D. Ş. (2021, Nisan 26). Hedonik Tüketim Davranışı. (Enstitü Herkes İçin Eğitim) Kasım 15, 2021 tarihinde https://www.iienstitu.com/blog/hedonik-tuketim-davranisi adresinden alındı