Ortaokul Fen Bilimleri Öğretim Programlarında Sıfır Atık ve Geri Dönüşüm Konularına Yönelik Kazanımların İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 31, 785 - 796, 31.12.2024

Eyüphan Bahadır , Mustafa Uzoğlu

https://doi.org/10.38155/ksbd.1474496

Öz

Günlük hayattaki bazı olayların bireyler tarafından anlamlandırılması noktasında fen bilimleri dersi önemlidir. Hızla artan nufüsün temel ihtiyaçların karşılanması noktasında doğal kaynaklar hızla azalmaktadır. Bu açıdan düşünüldüğünde son yıllarda geri dönüşüm ve sıfır atık konularına dikkat çekilmiştir. Bu çalışmada ortaokul Fen Bilimleri Öğretim Programlarında geri dönüşüm ve sıfır atık konularına kazanımlarda ne derecede yer verildiği belirlenmiştir. Çalışma doküman analizi yöntemi ile ele alınmıştır. Veri toplama aracı olarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan Ortaokul fen öğretim programı kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analiz edilmesinde doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ortaokul fen öğretim programlarında yer alan kazanımlarda geri dönüşüm ve sıfır atık konularına yeterli düzeyde yer verilmediği görülmüştür. Geri dönüşüm ve sıfır atık konularına kazanımlarda yer verilme düzeylerine bakıldığında 7.sınıf fen öğretim programında yer alan kazanımlar diğer sınıf düzeylerine oranla daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

program, geri dönüşüm, sıfır atık

Kaynakça

• Berkes, F., & Kışlalıoğlu, M. (1993). Ekoloji ve çevre bilimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çimen, B. (2021). Evsel atıklar ve geri dönüşüm konusunda uygulanan probleme dayalı STEM etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarı ve farkındalığı üzerindeki etkisi (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Deveci, İ., Aydin, F. (2018). Relationship between students' tendencies toward academic risk-taking and their attitudes to science. Issues in Educational Research, 28(3), 560-577.
• Erten, S. (2003). 5. sınıf öğrencilerinde” çöplerin azaltılması” bilincinin kazandırılmasına yönelik bir öğretim modeli. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25).
• Gündüzalp, A. A., & Güven, S. (2016). Atık, çeşitleri, atık yönetimi, geri dönüşüm ve tüketici: Çankaya belediyesi ve semt tüketicileri örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 9(1), 1-19.
• Harman, G., & Çelikler, D. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının geri dönüşüm kavramı hakkındaki farkındalıkları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 331-333.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• MEB. (2009). Çevre koruma katı atık toplama.
• MEB. (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Merdun, H. (2013). Toprak Kirliliği ve Kontrolü. Özer Çınar (Ed.), 86-112.
• Önal, H., Kaya, N. ve Çalışkan, T. (2019). Çevre eğitiminde sıfır atık politikası ve mevcut ders kitaplarındaki görünümü (Hayat bilgisi 2. Sınıf ders kitabı). Milli Eğitim Dergisi, 48(221), 123-140.
• Özey, R., & Ünlü, M. (2020). Türk Dünyası'nın jeopolitiği. Ankara: Pegem Akademi.
• Özkan, R. A. (2000). Katı atık yönteminde geri kazanımın yeri ve Antalya'da uygulanabilirliği. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Tekin, Ö. F. (2020). Evsel Katı Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.