“Birlikte Aşacağız, Bilimle Başaracağız!” TÜBİTAK 4007 Bilim Şenliğinin Depremzede Öğrencilerin Bilimsel Tutum ve Bilim Şenliğine Yönelik Tutumlarına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 414 - 429, 31.08.2024

Birol Bulut , Muhammet Kürşat Öksüzoğlu , İrem Elçi Öksüzoğlu

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1456554

Öz

Bu araştırmanın amacı, “Birlikte Aşacağız, Bilimle Başaracağız!” bilim şenliğinin depremzede öğrencilerin bilimsel tutum ve bilim şenliğine yönelik tutumlarına etkisini belirlemek ve bilim şenliğine yönelik görüşlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, karma araştırma yöntemlerinden eşzamanlı üçgenleme deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutuna ilişkin hedef evrenini, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Elazığ’ın Baskil ilçesinde öğrenim gören depremzede ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubu, bilim şenliğine katılan depremzede ortaokul öğrenciler arasından basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 116 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın nitel boyutuna yönelik çalışma grubu ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile seçilen 15 depremzede ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri Keçe ve ark. (2020) tarafından geliştirilen “Bilimsel Tutum Ölçeği” ve Keçeci ve ark. (2017) tarafından geliştirilen “Bilim Şenliği Tutum Ölçeği”; nitel verileri ise araştırmacılar tarafından geliştirilen “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” ile toplanmıştır. Araştırmanın nicel boyutuna ilişkin verilerin analizinde SPSS 23; nitel verilerin analizinde ise MAXQDA programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, bilim şenliğinin depremzede öğrencilerin bilimsel tutum ve bilim şenliğine yönelik tutumlarını olumlu düzeyde artırdığı ve deprem sonrası normal hayata geçişi hızlandırdığı söylenebilir. Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda; depremzede ve dezavantajlı öğrencilere yönelik bilim şenliklerinin yaygınlaştırılması, bilim şenliklerindeki etkinlik çeşitliliğinin artırılması ve atölyelerin öğrencilerin eğitim kademelerine eşit olarak dağıtılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilim Şenliği, Bilimsel Tutum, Depremzede, TÜBİTAK 4007.

Proje Numarası

123B031

Kaynakça

• Akkanat, Ç. (2020). TÜBİTAK 4007 Bilim şenlikleri destekleme programı kapsamında gerçekleştirilen merzifon bilim şenliğinin farklı yaş gruplarına göre değerlendirilmesi. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 2(2), 102-122.
• Aksoy, Ö. N. (2022). Bandırma’da bilim var! TÜBİTAK 4007 bilim şenliği katılımcılarının bilimsel tutumlarının değerlendirilmesi. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 29-51.
• Baki, A., & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Electronic Journal of Social Sciences, 11(42).
• Başar, M., Doğan, C., Şener, N., & Doğan, Z. G. (2018). Bilim şenliği etkinliklerinin öğrenci veli ve öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 132-147.
• Başar, M., Gürkan, H., Avcı, A., Bedel, N. S., Aktaş, A., Gündüz, M., & Soylu, A. (2021). Özel/minik mucitler 4007 TÜBİTAK bilim şenliği programının öğrenci görüşlerine göre incelenmesi. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 6(2), 122-138.
• Camcı S. (2008). Bilim şenliğine katılan ve katılmayan öğrencilerin bilim ve bilim insanlarına yönelik ilgi ve imajlarının karşılaştırılması (Tez No. 234351[Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Corlu, A. S., Capraro, R. M., & Capraro, M. M. (2014). Introducing STEM education: Implications for educating our teachers for the age of innovation. Education and Science, 39(171), 74-85.
• Creswell, J. W. (2019). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. EDAM.
• Demircioğlu, T. (2022). Bir bilim şenliğine katılan ortaokul öğrencilerinin bilim insanlarına yönelik algıları ve bilim şenliğinin farklı grup katılımcılara göre değerlendirilmesi. Sivas Cumhuriyet University Educational Sciences Institute Journal, 1(2), 186-197.
• Durant, J. (2013). The role of science festivals. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(8),2681-2681.
• Durmaz, H., Dinçer, E. O., & Osmanoğlu, A. (2017). Bilim şenliğinin öğretmen adaylarının ve öğrencilerin fene yönelik tutumlarına etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 364-378.
• Erdal, C. & Sarı, U. (2020). Bilim fuarlarının ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 5(2), 37-54.
• Gülgün, C., Yılmaz, A., Avan, Ç., Akyol, B. E., & Doğanay, K. (2019). TÜBİTAK tarafından desteklenen bilim şenliklerine (4007) yönelik ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin ve atölye liderlerinin görüşlerinin belirlenmesi. Journal Of Steam Education, 2(1), 52-67.
• Gürsoy, G. & Çinici, A. (2019). Bilim şenliği etkinliğinin fen bilgisi öğretmen adaylarının STEM farkındalığına etkisi. Journal of History School, 43, 1480- 1502.
• Jensen, E. (2014a). Why people attend science festivals: Interests, motivations and selfreported benefits of public engagement with research. Public Understanding of Science, 23(5), 557–573.
• Jensen, E. (2014b). The problem with science communication evaluation. Journal of Science Communication, 13(1), 1–3.
• Kafalı, C., & Akçöltekin, A. (2024). Fen bilimleri öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri ile bilimsel araştırma öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. TroyAcademy, 9(1), 51-77. https://doi.org/10.31454/troyacademy.1365799
• Keçe, B., Saraçoğlu, S., & Bektaş, O. (2020). Bilimsel tutum ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 32-56.
• Keçeci, G. (2017). The aims and learning attainments of secondary and high school students attending science festivals: A case study. Educational Research and Reviews, 12(23), 1146-1153.
• Keçeci, G., Kırbağ Zengin, F., & Alan, B. (2017). Science festival attitude scale: validity and reliability study. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(27), 562-575.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları. Yeryüzü Yayınevi. Kök, B., Baltalar M., Erdoğan D. G., Cebeci S. & Babur E. (2022). Bilim ve teknoloji şenliklerinin öğrenciye katkısı: Kartal Bilim ve Teknoloji Şenliği örneği üzerine bir araştırma. Okul Yönetimi, 1(1), 79-91.
• Kaya, M. İ., Taşlı, S., Kök, B., & Kuruöz, E. (2022). TÜBİTAK (4007) Kartal Robotik Ve Kodlama Bilim Şenliğindeki Katılımcı Tutumlarının Değerlendirilmesi. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(31), 71-90.
• Özhan, M. M., & Yalçıntaş, E. (2023). Dezavantajlı bölgelerde görev yapan okul öncesi öğretmenlerinin bilim şenliklerine ilişkin görüşleri: Bursa 4007 bilim şenliği örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 669-691. https://doi.org/10.19171/uefad.1293395
• Öztürk, N., Bozkurt Altan, E., Üçüncüoğlu, İ., Kara, E., & Şerbetcioğlu, Ö. (2023). Bilim şenliğinin öğrencilere katkılarına bütüncül bir bakış: Öğretmenlerin, öğrencilerin ve atölye liderlerinin görüşleri. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 11(2), 467-488. DOI: https://doi.org/10.56423/fbod.1374736
• Park, H., Kim, Y., & Jeong, S. (2019). The effect of a science festival for special education students on communicating science. Asia-Pacific Science Education, 5(1), 1-21.
• Sontay, G., Anar, F. & Karamustafaoğlu, O. (2019). 4006-TÜBİTAK bilim fuarı’na katılan ortaokul öğrencilerinin bilim fuarı hakkındaki görüşleri. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 3(5), 16-28.
• Subaşı, M., & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• Tortop, H. S. (2014). Examining of the predictors of pre-service teachers' perceptions of the quality of the science fair projects in Turkey. Online Submission, 8(1), 31-44.
• Tösten, R. (2021). Okul dışı eğitim ve öğrenme. A. Küçükoğlu, & H. İ. Kaya içinde, Kuramdan uygulamaya okul dışı öğrenme ortamları (s.2-22). Pegem Akademi.
• TÜBİTAK (2024). 9. 4007 Bilim Şenlikleri Destekleme Programı. https://www.tubitak.gov.tr/tr/destekler/bilim-ve-toplum/ulusal-destek-programlari/icerik-4007-bilim-senlikleri-destekleme-programi
• Yalçıntaş, E., Özhan, M. M., & Özkaynak, H. (2023). Sınır Tanımayan Bilim: Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Bilim ve Teknoloji Şenliğinin Etkililiği. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 6(2), 118-132.
• Yavuz, S., Büyükekşi, C., & Büyükekşi, S. I. (2014). Effect of science fair on epistemological beliefs. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 2(2), 168-174.
• Yıldırım, H. (2018). Bilim şenliklerinin ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 390-409.
• Yıldırım, H. İ., & Şensoy, Ö. (2016). Bilim şenliklerinin 6. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik tutumlarına etkisi. Türk Eğitim bilimleri Dergisi, 14(1), 23-40.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, M. (2016). İlkokul, ortaokul ve lise öğrencilerin disiplinlerarası eğitim & öğretiminde robotik sistemlerinin kullanımına yönelik görüşleri. Journal of Gifted Education Research, 4(2), 48-70.