Türkiye’deki Anadolu Çöl Sıçanı Meriones tristrami (Mammalia: Rodentia) Altpopulasyonlarında Yayılışa Bağlı Biyometrik Farklılaşmalar Üzerine Bir Değerlendirme

Year 2021, Volume: 24 Issue: 1, 177 - 185, 28.02.2021

Nuri Yiğit Ercüment Çolak Fulya Saygılı Yiğit Reyhan Çolak Derya Çetintürk

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.735120

Abstract

Anadolu çöl sıçanı Meriones tristrami, Anadolu steplerinde geniş yayılışa sahip bir kemirgen türüdür. Bu çalışmada, bu türün altpopulasyonları arasındaki ilişkileri belirlemek ve yayılışlarına açıklık getirmek üzere, tüm Türkiye'yi temsil edecek 233 ergin örnek, kaydedildikleri coğrafik lokalitelerine göre 12 grup altında biyometrik olarak karşılaştırılmışlardır. Bu amaçla, bu grupların dört dış morfolojik ve 27 kafa iskeleti karakterine ait ölçüleri, istatistiki olarak analiz edilmiştir. Aynı türe ait olmaları sebebiyle biyometrik karakterlerinde görülen yüksek benzerliğe rağmen, altpopulasyonlar birbirlerinden küçük farklılıklarla ayrılmışlardır. Oluşturulan küme ağacında (UPGMA), Manisa ve Kastamonu altpopulasyonlarının dikkat çekici bir şekilde, Karaman ve Ankara altpopulasyonlarına daha benzer olduğu görülmüştür. Batı ve İç Anadolu gruplarına, Kilis ve Şanlıurfa altpopulasyonları bağlanmıştır, bu iki altpopulasyonun da Malatya ve Kayseri örneklerini içine alan gruplara yakın oldukları görülmektedir. Iğdır altpopulasyonu ise, İç ve Batı Anadolu ile Güneydoğu Anadolu grupları arasında yer almıştır. Gruplarda bu biyometrik ilişkilerin görülmesi, bu türün Anadolu'nun batısına olan yayılışının İç Anadolu'nun güneyinden ziyade kuzeyinden bir rota izleyerek olmuş olması gerektiği yönündeki hipotezi desteklemektedir. Ayrıca alttürler arasındaki biyometrik farklılaşmanın, Anadolu’nun coğrafik özelliklerinin şekillenerek oluştuğu öngörülmüştür.

Keywords

Meriones tristrami, Morfometrik analiz, Türkiye

Supporting Institution

Tübitak

Project Number

107T324

Thanks

Bu çalışma kapsamında 107T324 no’lu proje numarasıyla desteklenen TÜBİTAK projesi ile elde edilen bazı örnekler ve bu proje bulguları kullanılmıştır.

An assessment on biometric differentiation depend on distribution of the Anatolian Jird Meriones tristrami (Mammalia: Rodentia) Subpopulations in Turkey

Abstract

The Anatolian Jird Meriones tristrami is a widespread rodent species in Anatolian steps. In the study, to determine the relationships between the subpopulations of species and to clarify their distributions, 233 adults samples representing Turkey under the 12 groups, according to their recorded geographical localities, were compared biometrically. For this purpose, measurements of the four external morphological and twenty-seven cranial characters of the groups were analyzed statistically. Despite the high similarity of their biometric characters due to their belonging to the same species, subpopulations were separated from each other with small differences. In the cluster tree (UPGMA), Manisa and Kastamonu subpopulations were noticeably similar with Karaman and Ankara subpopulations. Kilis and Şanlıurfa subpopulations were linked to the Western and Central Anatolian groups, and these two subpopulations were observed to be close to the groups that include Malatya and Kayseri samples. Iğdır subpopulation was among the Central and Western Anatolia and Southeastern Anatolia groups. The existence of these biometric relationships in the groups supports the hypothesis that the spread of this species to the west of Anatolia should have been by following a route from the north rather than the south of Central Anatolia. In addition, it is predicted that biometric differentiation between subspecies is formed by the effect of geographical features of Anatolia.

Keywords

Meriones tristrami, Morphometric analysis, Turkey

Project Number

107T324

References

• Coşkun Y 1999. Diyarbakır Meriones tristrami Thomas, 1892 (Rodentia: Gerbillidae) örneklerinin morfolojik özellikleri. Turk J Zool 23: 345-355.
• Darvish J. 2009. Morphometric comparison of fourteen species of the genus Meriones Illiger, 1811 (Gerbillinae, Rodentia) from Asia and North Africa. Iran J Anim Biosys 5: 59–77.
• Harrison DL 1972. The Mammals of Arabia; Lagomorpha and Rodentia, vol 3, Ernest Benn. Ltd. London.
• Harrison DL, Bates PJJ 1991. The mammals of Arabia (Vol. 357). Sevenoaks: Harrison Zoological Museum.
• Kefelioğlu H 1997. Taxonomic status and karyological characters of Meriones tristrami Thomas, 1892 (Mammalia: Rodentia) in Turkey. Turk J Zool 21: 57-62.
• Neuhäuser G 1936. Die Muriden von Kleinasien. Z Säugetierkd 11: 161-236.
• Sozen M, Bukhnikashvili A, Shenbrot G, Scott D, Amori G, Kryštufek B, Yigit N, Mitsain G 2016. Meriones tristrami (errata version published in 2017). The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T13170A115110701. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T13170A22432669.en.
• Thomas O 1919. Notes on Gerbils referred to the Genus Meriones withDescriptions of new species and subspecies. Ann Mag Nat Hist 9: 263-273.
• Thomas O 1903. On two new Muridae from Smyrna. Ann Mag Nat Hist 9: 188-190.
• Yiğit N, Çolak E 1998. A new subspecies of Meriones tristrami Thomas, 1892 (Rodentia: Gerbillinae) from Kilis (Southeastern Turkey); Meriones tristrami kilisensis subsp. n. Turk J Zool 22: 99-103.
• Yiğit N, Çolak E, Çolak R, Saygılı Yiğit F, Çetintürk D 2018. Türkiye’de Yayılış Gösteren Meriones Illiger 1811 (Mammalia: Rodentia) Türlerinin Biyometrik Analizi. Acta Biol Turc 31(3):122-132.
• Yiğit N, Çolak E, Özkurt Ş, Sözen M 1999. Meriones tristrami Thomas, 1892 (Mammalia: Rodentia)`nin Diş Gelişimi, Diş Aşınımı ve Yaş Tayini. Turk J Zool 23 (Turkish Supplement 3): 965-971.
• Yiğit N, Çolak E, Saygılı F, Yüce D 2013. Allozyme variations in the genus Meriones (Gerbilinae: Rodentia) from Turkey. Acta Zool Bulg 65: 299-306.
• Yiğit N, Çolak E, Sözen M, Karataş A 2006. Rodents of Türkiye. Meteksan Co. Ankara, ISBN: 9944-5560-0-9.
• Yiğit N, Kıvanç E, Çolak E 1997. Türkiye’deki Meriones Illiger, 1811 (Rodentia; Gerbillininae) türlerinin teşhis karakterleri ve yayılışı. Turk J Zool 21: 361-374.
• Yiğit N, Kıvanç E, Çolak E 1998. Taxonomic status of Meriones tristrami Thomas, 1892 (Rodentia: Gerbillinae) in Turkey. Zool Middle East 16: 19-30.
• Yiğit N, Saygılı Yiğit F, Çolak E, Çolak R, Çetintürk D 2016. Genetic differentiation of the Meriones tristrami (Mammalia: Rodentia) subpopulations in Turkey – inferring allozyme variations. Turk J Zool 40: 894-899.