Pistacia atlantica Desf. türünün Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde Yayılış Alanları ve Taksonomik Özelliklerinin Belirlenmesi

Year 2023, Volume: 26 Issue: 6, 1259 - 1267, 31.12.2023

Ajlan Yılmaz Ergün Özuslu Kamil Sarpkaya

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1239965

Abstract

Pistacia L. türleri Türkiye florası içerisinde doğal yayılış göstermektedir ve P. atlantica Desf. bunlardan biridir. Bu çalışmada P. atlantica’nın Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki yayılış alanları, türün morfolojik karakterlerindeki farklılıklar ve varyasyonlar incelenerek taksonomik durumu ve yayılış alanlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada 62 Pistacia örneği incelenmiş olup incelenen örneklerin 25’inin P. atlantica türü olduğu saptanmıştır. Yaprak ölçümlerinden elde edilen veriler dikkate alındığında toplanan 25 örneğin yaprak uzunluklarının 88 mm ile 171 mm arasında olduğu, yaprak genişliklerinin ise 68 mm ile 137 mm arasında değişiklik gösterdiği belirlenmiştir. Örneklere ait yaprakların incelenmesi sonucunda terminal yaprakçık uzunluklarının 2.5 ile 7.9 cm arasında, genişliklerinin ise 1.2 ile 2.5 cm arasında değiştiği, yaprak çifti sayısının ise 2 ile 6 arasında olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada P. atlantica’nın Türkiye’de Akdeniz bölgesinde Mersin; Ege bölgesinde İzmir, Aydın ve Manisa; Marmara bölgesinde Balıkesir ilinde doğal olarak yayılış gösterdiği tespit edilmiştir.

Keywords

Pistacia, Pistacia atlantica, Taksonomi, Yayılış alanı

Supporting Institution

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Müdürlüğü

Project Number

Tagem/TA/11/06/01/005

Thanks

Araştırmanın arazi çalışmalarında yardımcı olan Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü personeli Ağah AKTAN’a, projeyi destekleyen Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Müdürlüğüne ve Resimli Türkiye Florasında verilen girid haritasını kullanmamıza müsaade eden Prof. Dr. Adil Güner’e teşekkür ederiz.

Determination of Distribution Areas and Taxonomic Properties of Pistacia Atlantica Desf. in Marmara, Aegean and Mediterranean Regions

Abstract

Pistacia L. species show natural spread in the flora of Turkey and P. atlantica Desf. is one of them. This study aims to determine the taxonomic status and spreading areas by examining the differences and variations of the spreading areas of P. atlantica in the Marmara, Aegean, and Mediterranean regions and the morphological characters of the species. In this study, 62 Pistacia samples were examined. Twenty-five of these samples were found to be P. atlantica. When we considered the data obtained from leaf measurements, it was determined that the leaf lengths were between 88-171 mm, and the leaf widths varied between 68-137 mm. As a result of the examination of the leaves of the samples, the terminal leaflet lengths ranged between 2.5-7.9 cm and their width ranged between 1.2-2.5 cm and the number of leaf pairs was between 2-6. In this study, it was determined that P. atlantica naturally spreads in Mersin, İzmir, Aydın, Manisa, and Balıkesir provinces in Turkey

Keywords

Pistacia, Pistacia atlantica, Taxonomy, Distiribution area

Project Number

Tagem/TA/11/06/01/005

References

• Al-Saghir, M.G. & Porter, D.M. (2012). Taxonomic revision of the genus Pistacia L. (Anacardiaceae). American Journal of plant sciences, 3, 12-32. http://dx.doi.org/10.4236/ajps.2012.31002.
• Amara, M., Bouazza, M., Errouane, K.,Harche, M.K., Nafil, D., Pascalau, R., Smuleac, L. & Al-Saghir, M.G. (2020). Systematic position of Pistacia atlantica Desf. subsp. atlantica in north-west Algeria: anatomy and biometry of leaves. Advanced Research in Life Sciences, 4, 48-53. https://doi.org/10.2478/arls-2020-0018.
• Anonim, (1998). Descriptors for pistacia spp. (excluding Pistacia vera L.). Ipgri International Plant Genetic Resources Institute, Rome.
• Anonim, (2022a). Uluslararası Bitki İsimleri İndeksi. https://www.ipni.org. (AlınmaTarihi:01.11.2022).
• Anonim, (2022b). Geçerli Bitki İsimleri. https://www.bizimbitkiler.org. (Alınma Tarihi: 02.11.2022)
• Anonim, (2022c). The Plant List. https://www. theplantlist.org. (AlınmaTarihi:01.112022).
• Atlı, H. S., Arpacı, S., & Ayanoğlu, H. (1999). Comparison of seedling characteristics of some pistacia species. In Ak B.E. (ed.), XI. Grempa seminar on pistachios and almonds. International Centre for Advanced Mediterranean Agronomic Studies, Zaragoza.
• Atlı, H. S., Arpacı, S., Kaşka, N., & Ayanoğlu, H. (2001). Willd pistacia species in Turkey. In S. Padulosi, & A. Hadj-Hassan (Eds.), Towards a comprehensive documentation and use of pistacia genetic diveristy in central & west asia, north africa and mediterranean europe. International Plant Genetic Resources Institute, Irbid, Jordan.
• Barazani O. & Golan-Goldhirsh, A. (2004). Germplasm collection of pistacia at the jacop blaustein research, phenotypic traits and molecular markers. Information Bulletin of the Research Network on Nuts 12, 31-32.
• Bilgin, Ö.F., Güney, M. & Karcı, H. (2021). Pistacia atlantica’nın morfolojisi ve Türkiyedeki yayılışı (Sözlü bildiri). 4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, Mersin, Türkiye, 22-24 Ekim 2020, ss. 365-374.
• Davis, P.H. (1972). Flora of Turkey and Aegean Islands volume 2. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• El Zerey-Belaskri, A. & Benhassaini, H. (2016). Morphological leaf variability in natural populations of Pistacia atlantica Desf. subsp. atlantica along climatic gradient: new features to update Pistacia atlantica subsp. atlantica key. International Journal of Biometeorology, 60, 577-589.
• Engler, A. (1883). Pistacia. (Monographiae phanerogamarum volume 4). Paris: Ed. De Condole AC, 284-293.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., & Babaç, M.T. (2012). Türkiye bitkileri listesi (damarlı bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Kafkas, S. & Perl-Treves, R. (2001). Morphological and molecular phylogeny of pistacia species in Turkey. Theoretical and Applied Genetics 102, 908-915.
• Kafkas, S., Çetiner, M.S. & Perl-Treves, R. (2001). Molecular variation between and within wild pistacia species in Turkey. In Ak B.E. (ed.), XI. Grempa seminar on pistachios and almonds. International Centre for Advanced Mediterranean Agronomic Studies, Zaragoza.
• Kafkas, S., Kafkas, E., & Perl-Treves, R. (2002). Morphological Diversity and a Germplasm Survey of Three Wild Pistacia Species in Turkey. Genetic Resources and Crop Evolation, 49, 261-270.
• Oğuz, H.İ. & Oğuz, İ. (2022). Antepfıstığında kullanılan anaçlar. Iksad publications, Ankara: Ed. Gündeşli MA, 43-48.
• Pourreza, M., Shaw, J.D., & Zangeneh, H. (2008). Sustainability of Wild Pistachio (Pistacia atlantica Desf.) in Zagros Forests, Iran. Forest Ecology Management, 255, 3667–3671.
• Seçmen, Ö., Gemici, Y., Görk, G., Bekat, L., & Leblebici, E. (2008). Tohumlu bitkiler sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No:116, İzmir.
• Tekin, H., Karagöz, D., Kılıç, İ.H., Simitçioğlu, B., & Yayla, F. (2020). Morphological-Pomological Characterıstics and Ecologıcal Requırements of Pistachio (Pistacia vera L.). Zeugma Biological Science 1(2), 15-27.
• Yaltırık, F. (1967a). Pistacia. (Flora of Turkey and the east aegean islands volume 2). Edinbrugh University Press, Edinburgh: Ed. Davis PH, 544-548. Yaltırık, F. (1967b). Contributions to the taxonomy of woody plants in Turkey. Notes from the royal botanic garden, 28(1), 11-12.
• Zohary, M. (1952). A monographical study of the genus pistacia. Palestine journal of botany, 5(1), 187-228.
• Zohary, M. (1987). Pistacia. (Flora palaestina part 2). Israel Academy of Sciences and Humanites, Jerusalem: Ed. Zohary M, 296-300.
• Zohary, D. (1996). The genus pistacia. (Taxonomy, distribution, conservation and uses of pistacia genetic resources). International Plant Genetic Resources Institute, Palermo, Italy: Eds. Padulosii S, Caruso T, & Barone E, 1-11