Ortaöğretim Öğrencilerinde Fen Öğrenmeye Yönelik Kaygı ve Motivasyon İlişkisi
Year 2019,
, 14 - 21, 30.04.2019
Ece E. Müezzin
,
Beste Ç. Özata
Abstract
Fen ve Teknoloji derslerinin önemini dikkate aldığımızda öğrencilerin motivasyonları ve kaygı
düzeylerinin araştırılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu araştırmanın Fen ve Teknoloji dersine ilişkin
motivasyon ve kaygı arasındaki ilişkiyi belirlemede alınyazına katkı sağlaması bakımından önemlidir. Bu
araştırmada ortaöğretim öğrencilerinin fen bilimlerini öğrenmeye yönelik kaygıları ve fen eğitimine yönelik
motivasyon düzeylerinin incelemesi amaçlanmıştır. Araştırmada öğrencilerin fen derslerinin yoğun olarak
görüldüğü kolejlerde öğrenci olmak ölçüt olarak alınmıştır. %42,2 (n=231) erkek ve %55,8 (n=292) kadın olmak
üzere toplam 523 kolej öğrencisi çalışmaya katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Yıldırım (2015) tarafından
geliştirilen Fen Bilimleri Öğrenme Kaygı Ölçeği (FBÖKÖ), Dede ve Yaman (2008) tarafından geliştirilen Fen
Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği (FÖYMÖ) ve kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Sonuç olarak fen
bilimini öğrenme kaygısı ile fen öğrenimine yönelik motivasyon arasında orta ve düşük düzeyde negatif yönde
ilişki bulunmuştur. Buna göre fen bilimine yönelik kaygı yükseldikçe fen öğrenimine yönelik motivasyonun
düştüğünü, kaygı düştükçe de motivasyonun yükseldiği ortaya konmuştur. Araştırma sonuçlarına göre önerilerde
bulunulmuştur
References
- Akça, B. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Fene Yönelik Zihinsel
Risk Alma Davranışları İle Fen Kaygıları Arasındaki İlişkinin
Belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan
Menderes Üniversitesi, Aydın.
- Akgün, A., Gönen, S. ve Aydın, M. (2007). İlköğretim Fen ve
Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin
Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler
Dergisi, 6(20), 283-299.
- Alkan, İ. ve Bahri, N. (2017). Fen Öğrenmeye Yönelik
Motivasyon İle Fen Başarısı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Meta
Analiz Çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim
Fakültesi Dergisi, 32, 865-874.
- Aral, N. ve Başar, F. (1998). Çocukların Kaygı Düzeylerinin
Yaş, Cinsiyet, Sosyo-Ekonomi Düzey ve Ailenin Parçalanma
Durumuna Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 22 (110), 7-11.
- Atay, A. D. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye
Yönelik Motivasyon Düzeylerinin ve Üstbilişsel
Farkındalıklarının İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans
tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
- Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (2008). Stres ve Başa Çıkma Yolları.
İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Belo, N. A. H., Driel, J. H. ve Verloop, N. (2010). Teachers’
Beliefs About Making Physics Angaging and Comprehensible
For Secondary Students in the Netherlands. M.F. Taşar & G.
- Çakmakcı (Editör), Contemporary Science Education Research:
Teaching. Ankara: Pegem Akademi.
- Burkovik, Y. (2010). Kaygılanacak Ne Var! İstanbul: Timaş
Yayınları
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve
Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara,:
Pegem Akademi.
- Cavas, P. (2011). Factors Affecting The Motivation Of Turkish
Primary Students For Science Learning. Science Education
International, 22(1), 31-42.
- Chen, J., Young, S. M., Allen, C., Seeber, A., Péli-Gulli, M. P.,
Panchaud, N., Waller, A., Ursu, O., Yao, T., Golden, J. E.,
Strouse, J. J., Carter, M. B., Kang, H., Bologa, C. G., Foutz, T.
D., Edwards, B. S., Peterson, B. R., Aubé, J., WernerWashburne, M., Loewith, R. J., De Virgilio, C. ve Sklar, L. A.
(2012). Identification Of A Small Molecule Yeast Torc1
İnhibitor With A Multiplex Screen Based On Flow Cytometry.
ACS Chem Biol, 7(4):715-22.
- Cüceloğlu, D. (2016). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi
Kitabevi.
- Çavuş, E. ve Özden, M. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Fen
Ve Teknoloji Dersinde Fen Günlüğü Kullanımına İlişkin
Görüşleri. Adıyaman University Journal of Science, 2 (1), 34-48.
- Çeliker, H. D., Tokcan, A., ve Korkubilmez, S. (2015). Fen
Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Bilimsel Yaratıcılığı Etkiler
Mi?. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 12(30), 167-192.
- Çoban, G. ve Ergin, Ö. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin
Bilimsel Bilgiye Yönelik Görüşlerini Belirleme Ölçeği.
İlköğretim Online, 7 (3), 706-716.
- Dede, Y. ve Yaman, S. (2008). Fen Öğrenmeye Yönelik
Motivasyon Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey
Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2
(1), 19-37.
- Demir, R., Öztürk, N. ve Dökme, İ. (2012). İlköğretim 7. Sınıf
Öğrencilerinin Fen Ve Teknoloji Dersine Yönelik
Motivasyonlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
12(23), 1-21.
Durmaz, M. ve Akkuş, R. (2016). Mathematics Anxiety,
Motivation And The Basic Psychological Needs From The
Perspective Of Self-Determination Theory. Egitim ve
Bilim, 41(183), 111-127.
- Engin, D. C. (2009). Factors İnfluencing The Academic
Achievement Of The Turkish Urban Poor. International Journal
of Educational Development, 29, 17–29.
- Eroğlu, S. ve Bektaş, O. (2016). STEM Eğitimi Almış Fen
Bilimleri Öğretmenlerinin Stem Temelli Ders Etkinlikleri
Hakkındaki Görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi -
Journal of Qualitative Research in Education, 4(3), 43-67.
- Erökten, S. (2010). Fen Bilgisi Öğrencilerinde Kimya
Laboratuvar Uygulamalarının Öğrenci Endişeleri Üzerine
Etkisinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 38: 107-114
- Glynn, S. M., Taasoobshirazi, G. ve Brickman, P. (2009).
Science Motivation Questionnaire: Construct Validation With
Nonscience Majors. Journal of Research in Science Teaching,
46(2), 127-146.
- Gürbüz, R. ve Coştu, B. (2004). Kitap İncelemesi “Aktif
öğrenme, Prof. Dr. Kamile Ün Açıkgöz”. İlköğretim Online,
3(1), 23-24.
- İlhan, M. ve Öner, S. M. (2012). Matematik Kaygısı Ve Olumlu
Olumsuz Mükemmeliyetçiliğin Matematik Başarısını Yordama
Gücü, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 178-
188.
- Karakaya, F., Yılmaz, M. ve Avgın, S., S. (2018). Ortaokul
öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarının
İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal
Bilimler Dergisi, 15(2), 359-374.
- Karakaya, İ. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (Ed. A.
Tanrıöğen) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı
Yayıncılık.
- Kuyper, H., Van der Werf, M. P. C. ve Lubbers, M. J. (2000).
Motivation, Meta-Cognition And Self-Regulation As Predictors
Of Long Term Educational Attainment. Educational Research
and Evaluation, 6(3), 181–201.
- Loveless, A. M. (2000). Creativity, Visual Literacy And
İnformation And Communications Technology İn D. M. Watson
and T. Downes (Editör) Communications and Networking in
Education: Learning in a Networked Society. London: Kluwer
Academic Publishers.
- Mallow, J. V. ve Greenburg, S. L. (1982). Science Anxiety:
Causes and Remedies. Journal of College Science Teaching,
11(6), 356-358.
- MEB. (2017). İlköğretim Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8.
Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi.
- Morgan, C., T. (2000). Psikolojiye Giriş. Hacettepe Üniversitesi
Yayınları: Ankara.
- Özkan, Ş. (2003). The Roles Of Motivational Beliefs And
Learning Styles On Tenth Grade Students’ Biology Achievement.
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Scovel, T. (1978). The Effect Of Affect On Foreign Language
Learning: A Review of the Anxiety Research Language
Learning, 28(1), 129-142.
- Sevinç, B., Özmen, H. ve Yiğit, N. (2011). Investigation Of
Primary Students’ Motivation Levels Towards Science Learning.
Science Education International, 22(3), 218-232.
- Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş
Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Uzun, N. ve Keleş, Ö. (2010). Fen Öğrenmeye Yönelik
Motivasyonun Bazı Demografik Özelliklere Göre
Değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 561-
584.
- Watters, J. J. ve Ginns, I. S. (2000). Developing Motivation To
Teach Elementary Science: Effect Of Collaborative And
Authentic Learning Practices İn Preservice Education. Journal of
Science Teacher Education, 11(4), 277–313.
- Wolters, C. A. ve Rosenthal, H. (2000). The Relation Between
Students’ Motivational Beliefs And Their Use Of Motivational
Regulation Strategies. International Journal of Educational
Research, 33, 801-820.
- Wynstra, S. ve Cummings, C. (1990). Science Anxiety: Relation
with Gender, Year in Chemistry Class, Achievement and Test
Anxiety. 12th Midwetern Educational Research Association,
Chicago.
- Yenice, N., Saydam, G. ve Telli, S. (2012). İlköğretim
Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarını
Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi,
Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13 (2), 231-247.
Yıldırım, B. (2015). Fen Bilimleri Öğrenme Kaygı Ölçeği:
Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması. Anemon Muş Alparslan
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 33-43.
- Yılmaz, H. ve Çavaş, P. (2007). Reliability and Validity Study of
the Students’ Motivation toward Science Learning (SMTSL).
Questionnaire. Elementary Education Online, 6(3), 430-440.
- Yolagiden, C. ve Bektaş, O. (2018). Sekizinci Sınıf
Öğrencilerinin Fen Bilimleri Öğrenme Kaygıları İle Fen
Bilimleri Öğrenme Yönelimleri Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri
Dergisi, 2(2), 18-41.
Year 2019,
, 14 - 21, 30.04.2019
Ece E. Müezzin
,
Beste Ç. Özata
References
- Akça, B. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Fene Yönelik Zihinsel
Risk Alma Davranışları İle Fen Kaygıları Arasındaki İlişkinin
Belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan
Menderes Üniversitesi, Aydın.
- Akgün, A., Gönen, S. ve Aydın, M. (2007). İlköğretim Fen ve
Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin
Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler
Dergisi, 6(20), 283-299.
- Alkan, İ. ve Bahri, N. (2017). Fen Öğrenmeye Yönelik
Motivasyon İle Fen Başarısı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Meta
Analiz Çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim
Fakültesi Dergisi, 32, 865-874.
- Aral, N. ve Başar, F. (1998). Çocukların Kaygı Düzeylerinin
Yaş, Cinsiyet, Sosyo-Ekonomi Düzey ve Ailenin Parçalanma
Durumuna Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 22 (110), 7-11.
- Atay, A. D. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye
Yönelik Motivasyon Düzeylerinin ve Üstbilişsel
Farkındalıklarının İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans
tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
- Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (2008). Stres ve Başa Çıkma Yolları.
İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Belo, N. A. H., Driel, J. H. ve Verloop, N. (2010). Teachers’
Beliefs About Making Physics Angaging and Comprehensible
For Secondary Students in the Netherlands. M.F. Taşar & G.
- Çakmakcı (Editör), Contemporary Science Education Research:
Teaching. Ankara: Pegem Akademi.
- Burkovik, Y. (2010). Kaygılanacak Ne Var! İstanbul: Timaş
Yayınları
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve
Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara,:
Pegem Akademi.
- Cavas, P. (2011). Factors Affecting The Motivation Of Turkish
Primary Students For Science Learning. Science Education
International, 22(1), 31-42.
- Chen, J., Young, S. M., Allen, C., Seeber, A., Péli-Gulli, M. P.,
Panchaud, N., Waller, A., Ursu, O., Yao, T., Golden, J. E.,
Strouse, J. J., Carter, M. B., Kang, H., Bologa, C. G., Foutz, T.
D., Edwards, B. S., Peterson, B. R., Aubé, J., WernerWashburne, M., Loewith, R. J., De Virgilio, C. ve Sklar, L. A.
(2012). Identification Of A Small Molecule Yeast Torc1
İnhibitor With A Multiplex Screen Based On Flow Cytometry.
ACS Chem Biol, 7(4):715-22.
- Cüceloğlu, D. (2016). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi
Kitabevi.
- Çavuş, E. ve Özden, M. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Fen
Ve Teknoloji Dersinde Fen Günlüğü Kullanımına İlişkin
Görüşleri. Adıyaman University Journal of Science, 2 (1), 34-48.
- Çeliker, H. D., Tokcan, A., ve Korkubilmez, S. (2015). Fen
Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Bilimsel Yaratıcılığı Etkiler
Mi?. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 12(30), 167-192.
- Çoban, G. ve Ergin, Ö. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin
Bilimsel Bilgiye Yönelik Görüşlerini Belirleme Ölçeği.
İlköğretim Online, 7 (3), 706-716.
- Dede, Y. ve Yaman, S. (2008). Fen Öğrenmeye Yönelik
Motivasyon Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey
Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2
(1), 19-37.
- Demir, R., Öztürk, N. ve Dökme, İ. (2012). İlköğretim 7. Sınıf
Öğrencilerinin Fen Ve Teknoloji Dersine Yönelik
Motivasyonlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
12(23), 1-21.
Durmaz, M. ve Akkuş, R. (2016). Mathematics Anxiety,
Motivation And The Basic Psychological Needs From The
Perspective Of Self-Determination Theory. Egitim ve
Bilim, 41(183), 111-127.
- Engin, D. C. (2009). Factors İnfluencing The Academic
Achievement Of The Turkish Urban Poor. International Journal
of Educational Development, 29, 17–29.
- Eroğlu, S. ve Bektaş, O. (2016). STEM Eğitimi Almış Fen
Bilimleri Öğretmenlerinin Stem Temelli Ders Etkinlikleri
Hakkındaki Görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi -
Journal of Qualitative Research in Education, 4(3), 43-67.
- Erökten, S. (2010). Fen Bilgisi Öğrencilerinde Kimya
Laboratuvar Uygulamalarının Öğrenci Endişeleri Üzerine
Etkisinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 38: 107-114
- Glynn, S. M., Taasoobshirazi, G. ve Brickman, P. (2009).
Science Motivation Questionnaire: Construct Validation With
Nonscience Majors. Journal of Research in Science Teaching,
46(2), 127-146.
- Gürbüz, R. ve Coştu, B. (2004). Kitap İncelemesi “Aktif
öğrenme, Prof. Dr. Kamile Ün Açıkgöz”. İlköğretim Online,
3(1), 23-24.
- İlhan, M. ve Öner, S. M. (2012). Matematik Kaygısı Ve Olumlu
Olumsuz Mükemmeliyetçiliğin Matematik Başarısını Yordama
Gücü, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 178-
188.
- Karakaya, F., Yılmaz, M. ve Avgın, S., S. (2018). Ortaokul
öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarının
İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal
Bilimler Dergisi, 15(2), 359-374.
- Karakaya, İ. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (Ed. A.
Tanrıöğen) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı
Yayıncılık.
- Kuyper, H., Van der Werf, M. P. C. ve Lubbers, M. J. (2000).
Motivation, Meta-Cognition And Self-Regulation As Predictors
Of Long Term Educational Attainment. Educational Research
and Evaluation, 6(3), 181–201.
- Loveless, A. M. (2000). Creativity, Visual Literacy And
İnformation And Communications Technology İn D. M. Watson
and T. Downes (Editör) Communications and Networking in
Education: Learning in a Networked Society. London: Kluwer
Academic Publishers.
- Mallow, J. V. ve Greenburg, S. L. (1982). Science Anxiety:
Causes and Remedies. Journal of College Science Teaching,
11(6), 356-358.
- MEB. (2017). İlköğretim Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8.
Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi.
- Morgan, C., T. (2000). Psikolojiye Giriş. Hacettepe Üniversitesi
Yayınları: Ankara.
- Özkan, Ş. (2003). The Roles Of Motivational Beliefs And
Learning Styles On Tenth Grade Students’ Biology Achievement.
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Scovel, T. (1978). The Effect Of Affect On Foreign Language
Learning: A Review of the Anxiety Research Language
Learning, 28(1), 129-142.
- Sevinç, B., Özmen, H. ve Yiğit, N. (2011). Investigation Of
Primary Students’ Motivation Levels Towards Science Learning.
Science Education International, 22(3), 218-232.
- Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş
Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Uzun, N. ve Keleş, Ö. (2010). Fen Öğrenmeye Yönelik
Motivasyonun Bazı Demografik Özelliklere Göre
Değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 561-
584.
- Watters, J. J. ve Ginns, I. S. (2000). Developing Motivation To
Teach Elementary Science: Effect Of Collaborative And
Authentic Learning Practices İn Preservice Education. Journal of
Science Teacher Education, 11(4), 277–313.
- Wolters, C. A. ve Rosenthal, H. (2000). The Relation Between
Students’ Motivational Beliefs And Their Use Of Motivational
Regulation Strategies. International Journal of Educational
Research, 33, 801-820.
- Wynstra, S. ve Cummings, C. (1990). Science Anxiety: Relation
with Gender, Year in Chemistry Class, Achievement and Test
Anxiety. 12th Midwetern Educational Research Association,
Chicago.
- Yenice, N., Saydam, G. ve Telli, S. (2012). İlköğretim
Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarını
Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi,
Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13 (2), 231-247.
Yıldırım, B. (2015). Fen Bilimleri Öğrenme Kaygı Ölçeği:
Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması. Anemon Muş Alparslan
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 33-43.
- Yılmaz, H. ve Çavaş, P. (2007). Reliability and Validity Study of
the Students’ Motivation toward Science Learning (SMTSL).
Questionnaire. Elementary Education Online, 6(3), 430-440.
- Yolagiden, C. ve Bektaş, O. (2018). Sekizinci Sınıf
Öğrencilerinin Fen Bilimleri Öğrenme Kaygıları İle Fen
Bilimleri Öğrenme Yönelimleri Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri
Dergisi, 2(2), 18-41.