Geleneksel Türk Konutu Üzerine Bir Envanter Çalışması: Fatma Sevim Dönmez Evi, Taraklı

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 17 - 25, 30.06.2022

Özlem Özkan Önür , Esra Mutlu , Ahmet Celal Apay

Öz

Sakarya iline bağlı olan Taraklı, Osmanlı mimarisine ait örnekleriyle kültürel mirasımızın var olduğu önemli bir yerleşim yeridir. Taraklı bölgesi, çevresi ile uyumlu, yerel malzemelerden üretilmiş geleneksel konutlar barındırmakta olup, bu tarihi dokunun gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için özgün kimliklerinin korunarak yaşatılması, halkın ve kamu kurum ve kuruluşlarının bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Bu bilgiler ışığında çalışma; Sakarya ili Taraklı ilçesi, Ulu cami mahallesi, Yunus Paşa sokak, 5. pafta, 531 no’lu parselde yer alan sivil mimari yapılardan biri olan tescilli Fatma Sevim Dönmez Evi’nin rölöve ve restorasyon proje çalışmalarını konu almaktadır. Yapının strüktürel ve işlevsel açıdan değerlendirilmesi ve mevzu bahis olan özgün tarihi yapının rölöve ve yerinde yapılan gözlemlerle hasar tespitlerinin ortaya konması, koruma sorunlarının ortaya çıkarılması, devamında restitüsyon ve restorasyon projelerinin oluşturulup belgelenmesi hedeflenmiştir. Bu sayede kentsel sit alanı sınırları içerisinde bulunan Fatma Sevim Dönmez Evi’nin envanter güncellenmesi sağlanacak olup, restorasyon çalışmaları için bir rehber rolü üstlenmesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi Yapılar, Koruma ve Restorasyon, Rölöve, Bozulma

A Surveying Study on Traditional Turkish Housing: Fatma Sevim Dönmez House, Taraklı

Öz

Taraklı, which is connected to the province of Sakarya, is an important settlement where our cultural heritage exists with examples of Ottoman architecture. Taraklı region has traditional houses made of local materials in harmony with its surroundings. To transfer this historical texture to future generations, it is necessary to preserve their original identities and raise awareness of the public and public institutions and organizations. In light of this information; It is about the survey and restoration works of the registered Fatma Sevim Dönmez House, one of the civil architectural structures in Sakarya province Taraklı district, Ulu Mosque district, Yunus Paşa street, 5th plot, parcel no. It aims to evaluate the building from a structural and functional point of view and reveal the conservation problems by revealing the damage assessments of the original historical building in question by surveying and on-site observations, and then to create and document restitution and restoration projects. In this way, the inventory of Fatma Sevim Dönmez House, which is located within the boundaries of the urban site, will be updated and it is expected to act as a guide for restoration works.

Anahtar Kelimeler

Historical Builgings, Conservation and Restoration, Survey Drawing, Deterioration

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (1998). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, Yapı Yayın,28, ISBN 975-7438-38-3, 8s.
• Ahunbay, Z. (2010). Arkeolojik Alanlarda Koruma Sorunları Kuramsal ve Yasal Açılardan Değerlendirme. TÜBA-KED, 8, 103–118.
• Assmann, J. (2001). Kültürel Bellek, Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik, (Çev. Ayşe Tekin). Ayrıntı Yayınları.
• Başkan, S. (2008). Geleneksel Doğu Karadeniz Evleri. Erdem, 52, 41–90.
• Bayraktar, H. (2019). Kırsal Yaşamın Mimari Göstergesi Geleneksel Köy Evlerinin Düzce Örnekleminde Tartışılması. Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 5(1), ss.72
• Dinler, M. & Şahin. N, (2016). Fener ve Balat’ın Dönüşümü Üzerine: Üç Vizyon / Üç Dönem / Üç Ayrı Koruma Anlayışı. TÜBA-KED, 14.
• Eldem, S. H. (1954). Türk Evi Plan Tipleri. In İTÜ Mimarlık Fakültesi. https://doi.org/10.2307/1579665.
• Eres, Z. (2017). Koruma Biliminin Açmazı: Politik Söylemin Aracı Olarak Rekonstrüksiyonlar. Mimarist, 60, 77–84.
• Erşen, N. (2000). Ahşap Yapılar Problem ve Çözümleri, Birsen Yayın Evi, Y.0029, ISBN 975-511-236-7, 3s.
• Günay, R. (2002). Geleneksel Ahşap Yapılar Sorunları ve Çözüm Yolları, Birsen Yayınevi, 110-112s.
• Koruma Uygulama Denetim Müdürlüğü [KUDEP]. (2009). Geleneksel Ahşap Yapı Uygulamaları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 51-68s.
• Mutlu, E. & Tanrıverdi, K. A. (2020). Bellek Mekanlarının Hatırlama ve Unutulma Döngüleri Çerçevesince Belirlenmesi için Bir Metodolojik Öneri: Düzce Örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1), 891–914. doi:10.29130/dubited.63445.
• Özkan, Ö. (2009). Taraklı’daki sivil mimarlık örnekleri ile Halim Düzgün Evi’nin proje ve Ali Pektaş Evi’nin restorasyon çalışmaları. Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, 144-146s.
• Özkan, S. S. (2008). Taraklı’nın Fiziksel ve Tarihsel Dokusu, Sivil ve Anıtsal Mimarlık Örnekleri Hacı Rıfatlar Konağı Restorasyonu. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, s.60.
• Seymen, F. (2008). Taraklı’da geleneksel sivil mimaride kullanılan yapım teknikleri ve Sadık Özen Evi restorasyon önerisi. Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s.13
• Turgay, T. & Erkuş, B. P. (2017). Geleneksel Taraklı Evleri ve Yapılarda Bozulma Nedenleri. İleri Teknolojisi Dergisi 6(2), 35-46.
• URL-1: http://www.sakarya.gov.tr/tarakli1 (Erişim Tarihi: 10.11.2021). URL-2: https://www.tarakli.bel.tr/ (Erişim Tarihi: 10.11.2021).