LİDERLİK TÜRLERİNİN WHISTLEBLOWING İLİŞKİSİNİN AVUKATLAR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 48 - 64, 30.06.2018

Mustafa Alper , Canan Çetin

Öz

Bilgi ifşası şeklinde çevrilebilen
“whistleblowing” tutumları, bir örgütte olumlu ve olumsuz sonuçları olan önemli
bir iç mekanizmadır. Bu tutumların etkilerinde örgütteki liderlik tarzının
önemi merak edilen bir husustur. Bu çalışmada, liderlik tarzlarının
whistleblowing davranışları üzerine etkisi, avukatlar örneği üzerinde
araştırılmıştır. Liderlik tarzı olarak dönüşümcü ve etkileşimci liderlik
tarzları ile whistleblowing davranışlarından içsel whistleblowing, dışsal
whistleblowing ve sessiz kalma tutumu kavramları irdelenmiştir. Öncelikle
demografik özelliklere göre gruplar arasındaki liderlik ve whistleblowing puan
ortalamaları farkı, t testi ve ANOVA testi uygulanarak incelenmiştir.
Sonrasında yapılan korelasyon ve regresyon analizleri yardımıyla whistleblowing
davranışları ile liderlik tarzları arasındaki ilişki ortaya çıkarılmak
istenmiştir. Bu ilişki genel puanlarda zayıf-ortanın altında bulunmuş, sessiz
kalma tutumu ile liderlik puanı arasındaki ilişkinin negatif yönlü olduğu
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Whistleblowing, Dönüşümcü liderlik, Etkileşimci Liderlik, Fark Testleri

Kaynakça

• Akat, İ. Budak, G. ve Budak, G. (1999) . İşletme Yönetimi. İzmir: BarışYayınları.
• Aktan, Ç. C. (2006). “Organizasyonlarda Yanlış Uygulamalara Karşı Bir Sivil Erdem, Ahlaki Tepki ve Vicdani Red Davranışı: Whistleblowing”. Mercek Dergisi, 43-51.
• Alp, M. (2013). Çalışanın İşvereni ve İş Arkadaşlarını İhbar Etmesi: Whistleblowing. İstanbul: Beta Yayınları.
• Aydın, U. (2003). “İş Hukuku Açısından İşçinin Bilgi Uçurması (Whistleblowing)”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2): 79-100.
• Bass, B.M. (1985). Leadership and Performance Beyond Expectations. New York: The Free Press.
• Bass B. M. ve Avolio, B.J. (1994). “Shatter the Glass Ceiling: Women May Make Better Manageres”. Human Resource Management, 33 (4): 549-560.
• Berson, Y. ve Avolio, B.J (2004). “Transformational Leadership and The Dissemination of Organizational Goals: A Case Study of Telecommunication Firm”. The Leadership Quarterly, 15, 626–646.
• Demirtaş, Ö. ve Biçkes, D. M. (2014). “Makyavelizm'in Olumsuz Durumları İfşa Etme Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Alan Çalışması”. İş, Güç: The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 16(2).
• Drucker, P.F. (1987). Yönetim. İngilizceden Çeviren: Fatoş Dilber. Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Eraslan, L. (2004-a). “Liderlik Olgusunun Tarihsel Evrimi, Temel Kavramlar ve Yeni Liderlik Paradigmasının Analizi”. Milli Eğitim Dergisi, 162: 109–120.
• Eraslan, L. (2004-b). “Liderlikte Post-Modern Bir Paradigma: Dönüşümcü Liderlik”. Uluslarası İnsan Bilimleri Dergisi, 1: 1–26.
• Erdoğan, Đ. (1997). İşletmelerde Davranış. İstanbul: Dönence Basım Yayın Hizmetleri.
• Hicks, H.G. (1979) Örgütlerin Yonetimi: Sistemler ve Beşeri Kaynaklar Açısından. (Birinci Cilt, Üçüncü Baskı). Çeviren: Osman Tekok vd., Ankara: Turan Kitabevi.
• Kaplan Jr, S. E. ve Schultz Jr, J. J. (2007). “Intentions to report questionable acts: An examination of the influence of anonymous reporting channel, internal audit quality, and setting”. Journal of Business Ethics, 71(2): 109-124.
• Lorcu, F. (2015). Örneklerle Veri Analizi SPSS Uygulamalı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Newbold, P. (1995). Statistics for Business and Economics. New Jersey: Prentice-Hall International.
• Mert, M. (2016). Yatay Kesit Veri Analizi Bilgisayar Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Özkalp, Enver (1995). Örgütlerde Davranış. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 116, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• TBB-Türkiye Barolar Birliği (2017). 31.12.2016 İtibariyle Baroların Avukat Sayıları. Erişim: 09.04.2018, http://www.barobirlik.org.tr/Detay75022.tbb
• Yavuz, Ercan (2008). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Eğitimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Yılmaz, E.G. (2009). “Kurumsal İletişim ve Prensiplere Dayalı Kurumla Uyuşmazlık Davranışı: Whistleblowing”. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 6: 1-32.