Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 35 - 52, 30.06.2025

Halil İbrahim Özbilger

Abstract

Sosyal medya ağları, yaşamın birçok yönünde yaşam tarzının bir parçası haline gelmiştir. İletişim kurma biçimini değiştiren sosyal medyanın kullanım oranının artması bir yana kullanıcılar çeşitli mecralarda kişisel verilerini hızlıca ve dikkatsizce yaymaktadır. Peki bu veriler güvenilir bir şekilde korunuyor mu? Bu soru, her kullanıcının kendine sorması gereken önemli bir sorudur. Sosyal medya kullanıcılarının farklı mecralarda kişisel verilerini ne kadar koruduğunu değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmada; sosyal medya mecraları ve kullanımı hakkında kısa bilgi sunulduktan sonra kapalı uçlu anket tekniğinden yararlanılarak farklı demografik ve sosyokültürel özelliklere sahip, çeşitli kişisel verilerini paylaşan 419 sosyal medya kullanıcısının cevapladığı anket sonuçları analiz edilerek kritik tehditler belirlenmiştir. Bu tehditler sosyal medyanın insan yaşamındaki artan rolüyle daha da kökleşirken kişisel bilgilerin korunması sorunu da sürekli büyümektedir. Araştırmanın sonuçlarına göre kullanıcıların veri gizliliğini, kimlik ve banka bilgisi gibi hassas bilgilerin sosyal medyadan uzak tutulması gerektiğini hissetmesi ve bu konuda çeşitli mecralarda farkındalığın arttırılmasının önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Sosyal Medya, Kişisel Veri Güvenliği, Sosyal Ağ, Kullanıcı

Ethical Statement

Araştırmada yer alan bütün bilgileri etik davranışlar ve akademik kurallar çerçevesinde çalışmaya eklediğimi, çalışmada bana ait olmayan bilgiler için alınan kaynaklara doğru şekilde atıf yaptığımı ve çalışmayı yazım kurallarına uygun şekilde hazırladığımı beyan ederim. Ayrıca yapılan çalışma canlılar üzerinde herhangi bir fiziksel ve biyolojik bir araştırmayı gerektirmediğinden etik kurulu onayına ihtiyaç duyulmamıştır. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen ankete katılım sağlayan kişilerin önceden izinleri alınmış, sonrasında anket soruları kendilerine iletilmiştir.

Do We Protect Our Personal Data on Social Media?

Abstract

Social media networks have become part of lifestyle in many aspects of life. Aside from the increasing use of social media, which changes the way of communication, users spread their personal data quickly and carelessly in various media. But is this data reliably protected? This is an important question that every user should ask themselves. In this study, which aims to evaluate how well social media users protect their personal data in different channels; After providing brief information about social media channels and their use, critical threats were identified by analyzing the survey results answered by 419 social media users who had different demographic and sociocultural characteristics and shared various personal data, using the closed-ended survey technique. While these threats become more deeply rooted with the increasing role of social media in human life, the problem of protecting personal information is constantly growing. According to the results of the research, it was concluded that users feel that sensitive information such as data privacy and identity and bank information should be kept away from social media and that it is important to raise awareness on this issue in various channels.

Keywords

Social Media, Personal Data Security, Social Network, User

References

• Albulayhi M. ve Khediri S. (2022). A Comprehensive Study on Privacy and Security on Social Media. International Journal of Interactive Mobile Technologies, 16(1), 4-21 https://doi.org/10.3991/ijim.v16i01.27761
• Alkhalil, Z., Hewage, C., Nawaf, L. ve Khan I. (2021), Phishing Attacks: A Recent Comprehensive Study and a New Anatomy. Frontiers in Computer Science, 3(6), 1-23, DOI: 10.3389/fcomp.2021.563060.
• Altıntaş, S. ve Barkuş, F. (2023). Dijital Ortamlarda Kişisel Veri Güvenliği Kavramı Üzerine Bir Derleme Çalışması. Electronic Journal of Vocational Colleges, 13(1), 46-69. https://doi.org/10.17339/ejovoc.1311027
• Anadolu Ajansı (AA). (2024). Türkiye'nin yüzde 86,5'i internet kullanıcısı, yüzde 93,8'i de mobil bağlantı sahibi. https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/turkiyenin-yuzde-86-5i-internet-kullanicisi-yuzde-93-8i-de-mobil baglanti-sahibi/3273391, adresinden 03.12.2024 tarihinde alınmıştır.
• Arat, T. ve Aslan, M. M. (2021). Sosyal Medyada Veri Güvenliği ve Kişisel Mahremiyet Sorunu. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 35, 387-401.
• Aydoğdu Karaaslan, İ., Önür, N. ve Çoban, B. (2023). Pandemi Döneminde Sosyal Medya Kullanıcılarının Dijital Veri Güvenliğine Yönelik Farkındalıklarının Araştırılması. The Journal of International Scientific Researches, 8(2), 165-182. https://doi.org/10.23834/isrjournal.1264451
• Beyari H. (2023). The Relationship between Social Media and the Increase in Mental Health Problems. Int J Environ Res Public Health, 20(3) doi: 10.3390/ijerph20032383
• Booth, S., Jenkins, R. Moxon, D. Semmens, N., Spencer, C., Taylor, M. ve Townend D. (2004). What are ‘Personal Data’?. The University of Sheffield.
• Civan Kemiksiz, R. (2022). Kişisel Veri Güvenliği Üzerine Bir Alan Araştırması: Dijital Yerliler ve Dijital Göçmenlerin Güvenlik Algıları. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 9(1), 64-91.
• Çakmak Karapınar, D. ve Daş, A. (2023). Açık ve Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Bilgi Güvenliği Farkındalığı: Atatürk Üniversitesi Örneği. EKEV Akademi Dergisi, 93, 103-118. https://doi.org/10.17753/sosekev.1148987
• Daily Mail (2023). Which social media firms are tracking you the most? How TikTok, Instagram, Twitter and WeChat are all harvesting your data- and how to stop them. https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/uk-science-tech-weekend-features-project/article-11749143/TikTok-leads-way-social-media-firms-tracking-people-most.html, adresinden 14.11.2024 tarihinde alınmıştır.
• Deloitte (2023). Media & Entertainment Industry Outlook, https://action.deloitte.com/insight/3275/digital-natives-defining-digital-medias-future, adresinden 17.12.2024 tarihinde alınmıştır.
• Demirbaş, M. B. ve Kantaş Yılmaz, F. (2022). Covid-19 Pandemisinin Sosyal Medya Yansımaları: İçerik Analizi Çalışması. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 4(2), 218-231. https://doi.org/10.55050/sarad.1076527
• Dijck, J. ve Poell, T. (2013). Understanding Social Media Logic. Media and Communication 1(1), 2-14. https://doi.org/10.17645/mac.v1i1.70
• Gandomi, A. ve Haider, M. (2015). Beyond the hype: Big data concepts, methods, and analytics (35), 137-144. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2014.10.007
• Garfinkel, S. (2000). Database Nation: The Death of Privacy in the 21st Century. USA: O'Reilly Media.
• Gökaliler, E. ve Saatçioğlu, E. (2020). Sosyal Büyük Veri Ekseninde Kişisel Gizlilik Sorunsalı: Türkiye’de Eğitimli ve Kentli Sosyal Ağ Kullanıcılarının Gizlilik Sorunlarına Yaklaşımları. Istanbul University Journal of Communication Sciences (58), 133-167. https://doi.org/10.26650/CONNECTIST2020-0085
• Gözübüyük, B. (2021). Yapay Zekanın Meydana Getirdiği Fikri Ürünlere İlişkin 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Kırıkkale Hukuk Mecmuası, 1(1). 54-81.
• Gürgan, U. ve Demirel, N. (2021). Ergenlerin Sosyal Medya Kullanımlarının Sosyal İlişkilerine ve Sosyal Kaygı Düzeylerine Etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(3), 79-104.
• Huang, Z. ve Benyoucef, M. (2013). From E-Commerce to Social Commerce: A Close Look at Design Features. Electronic Commerce Research and Applications, 12(4), 246–259.
• IiB (2025). World's Biggest Data Breaches & Hacks. https://informationisbeautiful.net/visualizations/worlds-biggest-data-breaches-hacks/ adresinden 27.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• Jagatic, T., Johnson, N., Jakobsson, M. ve Menczer, F. (2005). Social Phishing. Communications of the ACM, 50, 94-100. https://doi.org/10.1145/1290958.1290968
• Kaplan, A. M. ve Haenlein, M. (2010). Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 56-69.
• Karim F, Oyewande A.A., Abdalla L.F., Chaudhry Ehsanullah R. ve Khan S. (2020). Social Media Use and Its Connection to Mental Health: A Systematic Review. Cureus, 12(6). 1-9. doi: 10.7759/cureus.8627
• Kietzmann, J. H., Hermkens, K., McCarthy, I. P. ve Silvestre, B. S. (2011). Social Media? Get Serious! Understanding the Functional Building Blocks of Social Media. Business Horizons, 54(3), 243-252.
• Kiraz, E. (2024). Bir Sosyal Medya Tartışması: Sosyal Medyanın Sosyal, Psikolojik ve Kültürel Etkileri. SDÜ İFADE, 6(2), 111-116.
• Kurniawan Y., Santoso S., Wibowo R., Anwar N., Bhutkar G. ve Halim E. (2023). Analysis of Higher Education Students’ Awareness in Indonesia on Personal Data Security in Social Media. Sustainability, 15(4), 1-23.
• Lemos, R. (2010). Facebook Personal Data a Security Risk. Technology Review, http://www.technologyreview.com/news/418971/facebook-personal-data-a-security-risk/ adresinden 12.12.2024 tarihinde alınmıştır.
• Memorial (2024). Oversharing (Aşırı Paylaşım) Ne Demek? Neden Olur? https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/oversharing-ne-demek adresinden 05.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• MMA Türkiye. (2020). Covid-19 Virüsünün Dijital Medya ve Mobil Üzerindeki Etkisi. https://www.mmaglobal.com/files/18._how_covid__19_is_affecting_the_mobile_and_digital_world_turkish.pdf adresinden 03.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• OECD (1980a). Recommendation of the Council concerning Guidelines Governing the Protection of Privacy and Transborder Flows of Personal Data. https://legalinstruments.oecd.org/public/doc/114/114.en.pdf adresinden 12.11.2024 tarihinde alınmıştır.
• OECD (1980b). Guidelines Governing the Protection of Privacy and Transborder Flow of Personal Data. https://www.refworld.org/policy/legalguidance/oecd/1980/en/14534 adresinden 28.04.2025 tarihinde alınmıştır Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. MCB University Press, 9(5), 1-6.
• Reuters (2023). Twitter hacked, 200 million user email addresses leaked, researcher says. https://www.reuters.com/technology/twitter-hacked-200-million-user-email-addresses-leaked-researcher-says-2023-01-05/ adresinden 02.12.2024 tarihinde alınmıştır.
• Romansky, R. (2014). Social Media and Personal Data Protection. International Journal on Information Technologies and Security, 3(4), 65-80.
• Russell S. ve Norvig P. (2003). Artificial Intelligence: A Modern Approach. New Jersey, US: Pearson Education Inc.
• Schneider, J., Meske, C. ve Kuss, P. Foundation Models. Business & Information Systems Engineering. 66, 221-231 (2024). https://doi.org/10.1007/s12599-024-00851-0
• Shabahang, R., Shim, H., Aruguete, M. S. ve Zsila, Á. (2022). Oversharing on Social Media: Anxiety, Attention-Seeking, and Social Media Addiction Predict the Breadth and Depth of Sharing. Psychological Reports, 127 (2), 513-530. https://doi.org/10.1177/00332941221122861
• Shock, M.D. (2010). The Dangers of Facebook. http://www.shockmd.com/2010/01/04/the-dangers-of-facebook/ adresinden 14.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• SİBERAY (2025). Sosyal Medya Mecraları. https://www.siberay.com/sosyal-medya-mecralari adresinden 05.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• Statista (2024a). Global social network penetration rate. https://www.statista.com/statistics/269615/social-network-penetration-by-region/ adresinden 27.12.2024 tarihinde alınmıştır.
• Statista (2024b). Most popular social networks worldwide. https://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-number-of-users/ adresinden 20.12.2024 tarihinde alınmıştır.
• Sur, S. and Goswami, K. (2021). Digital Privacy: Case Study Analysis on Whatsapp Privacy Policy Changes. IJASE., 9(02), 157-167
• The Guardian (2021). Facebook data leak: details from 533 million users found on website for hackers. https://www.theguardian.com/technology/2021/apr/03/500-million-facebook-users-website-hackers adresinden 28.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• Trepte, S., Reinecke, L. (2011). The Social Web as a Shelter for Privacy and Authentic Living. In: Trepte, S., Reinecke, L. (eds) Privacy Online. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-21521-6_6 TUİK (2024). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2024-53638#:~:text=Erkek%20%C3%A7ocuklar%C4%B1n%20%68%2C1',d%C3%BCzenli%20olarak%20sosyal%20medyay%C4%B1%20kulland%C4%B1 adresinden 12.12.2024 tarihinde alınmıştır.
• Valinsky, J. (2024). “Bill Gates Explains How AI Will Change Our Lives in 5 Years.” https://edition.cnn.com/2024/01/16/tech/bill-gates-ai-gps-interview/index.html. adresinden 24.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• Wearsocial (2023). Digital 2024: Social Media Users. https://wearesocial.com/wp-content/uploads/2023/03/Digital-2023-Global-Overview-Report.pdf/, adresinden 11.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• Wearsocial (2024). Digital 2024: Social Media Users. https://wearesocial.com/uk/blog/2024/01/digital-2024-5-billion-social-media-users/, adresinden 12.01.2025 tarihinde alınmıştır.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yevseiev, S., Laptiev, O., Lazarenko, S., Korchenko, A. ve Manzhul, I. (2021). Modeling the Protection of Personal Data from Trust and the Amount of Information on Social Networks. EUREKA: Physics and Engineering, 1, 24-31, doi.10.21303/2461-4262.2021.001615.