A NEW ENVIRONMENT IN THE FORMATION AND TRANSFERENCE OF RIDDLES: RIDDLE SITES

Year 2018, Volume: 11 Issue: 23, 32 - 49, 22.09.2018

Aslı Büyükokutan Töret

https://doi.org/10.12981/motif.466

Abstract

In addition to
entertaining and allowing the individual to spend a pleasant time, riddles,
which have such functions as developing children's thinking ability,
intelligence and indirect expression skills, helping them learn abstract and
concrete concepts, ensuring they observe their surroundings and events more
carefully and focus on details, are also seen to be moved from verbal culture
environment to the riddle websites. This updating process can be regarded as
normal in the face of changes in the living conditions and requirements of the
new era, differentiation of the needs, interests and pleasures of the
individual, and the like. In terms of transfer and reproduction of tradition,
it is important that riddles, which have their own form, content, and
narration, published on internet sites. This article is focused on the
execution of riddles - which are created in verbal culture environment and
transfered from generation to generation, and some of which are included in
written literary texts - on the riddle websites. The identification and
assessments regarding the execution of the tradition were made in the light of
the content, aim and the target audience of the riddles sites, the presentation
of the riddles on the site, the publisher/editor and the reader relationship
and the comments. The starting point of the study which was based on the
reviews carried out without asking questions in the virtual places on the
internet is the riddle sites www.bilmecelerimiz.com and www.bilmecesitesi.com
which directly carry the title of 'riddle'. With this study, it was also sought
to answer the question of how riddles, which are especially an important genre
for children with their short, clear, and poetic structures, carry out their
functions on the riddle websites. 

Keywords

Riddle, tradition, execution environment, riddle sites, change

BİLMECELERİN OLUŞUM VE AKTARIMINDA YENİ BİR ORTAM: BİLMECE SİTELERİ

Abstract

Bireyi
eğlendirip hoşça vakit geçirtmenin yanı sıra, çocuğun düşünme yeteneği ile zekâsını
geliştirme, soyut ve somut kavramları öğrenmesine yardımcı olma, çevresindeki
varlık ve olayları daha dikkatli gözlemlemesini ve ayrıntılara odaklanmasını
sağlama, dolaylı anlatım yeteneğini geliştirme gibi işlevlere sahip olan
bilmecelerin, sözlü kültür ortamından bilmece sitelerine de taşındığı görülmektedir.
Yeni dönemin yaşam koşullarının, şartlarının ve gerekliliklerinin değişmesi,
bireyin ihtiyaçlarının, ilgi ve zevklerinin farklılaşması ve benzer sebepler
karşısında bu güncelleme süreci normal karşılanabilir. Kendine has şekil,
muhteva ve anlatım özelikleri olan bilmecelerin, internet sitelerinde icra edilmesi,
geleneğin aktarılması ve yeniden üretilmesi açısından önemlidir. Yazıda, sözlü kültür ortamında yaratılan
ve kuşaktan kuşağa aktarılan, bazıları yazılı edebiyat metinleri içinde yer
alan bilmecelerin, bilmece sitelerindeki icrası üzerinde
durulmuştur. Geleneğin icrasına dair tespit ve değerlendirmeler, bilmece sitelerinin
içeriği, amacı ve hedef kitlesi; sitede yer alan bilmece sunumu;
yayıncı/editör, okuyucu ilişkisi ve yapılan yorumlar ışığında yapılmıştır. İnternet
ortamında yer alan sanal mekânlarda soru sormaksızın yapılan incelemelere
dayanan çalışmanın hareket noktası, doğrudan bilmece başlığını taşıyan ve bugün
aktif olan www.bilmecelerimiz.com
ve www.bilmecesitesi.com adlı sitelerdir. Bu çalışma ile
kısa, anlaşılması kolay ve şiirsel yapılarıyla özellikle çocuklar için önemli
bir tür olan bilmecelerin işlevlerini bilmece sitelerinde ne şekilde yerine
getirmekte olduğu sorusuna da cevap aranmıştır.

Keywords

Bilmece, gelenek, icra ortamı, bilmece siteleri, değişim, işlev

References

• AÇA, Mehmet (2009). “Türk Halk Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi”. Başlangıçtan Günümüze Türk Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi. İstanbul: Kriter Yayınları. 447-564.AÇA, Mehmet (2013). “Tıva Bilmeceleri”. Türk Halk Edebiyatı İncelemeleri ˂Saim Sakaoğlu Armağanı˃. Ed. M. Ergun. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları. 121-139.ATALAY, Besim. (2013). Kâşgarlı Mahmud Divanü Lûgat-it-Türk (Çeviri). Birleştirilmiş Birinci Baskı (Cilt I-II). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.BAŞGÖZ, İlhan ve TİETZE, Andreas (1999). Türk Halkının Bilmeceleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. ÇELEBİOĞLU, Ȃmil ve ÖKSÜZ, Yusuf Ziya (1979). Türk Bilmeceler Hazȋnesi. İstanbul: Kitabevi Yayınları.ELÇİN, Şükrü (1993). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.İNAN, Abdülkadir (1998). Makaleler ve İncelemeler. I. Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 353-358.KAYA, Doğan. (1999). Anonim Halk Şiiri. Ankara: Akçağ Yayınları.SAKAOĞLU, Saim (1973). “Folklor ve Halk Edebiyatı Arasındaki Münasebetler II” TFA, Yıl 24, 14. Cilt Sayı 282, Ocak: 6528-6531.SAKAOĞLU, Saim (1983). “Bilmece Terimi Üzerine Notlar”. Türk Kültürü Araştırmaları XVII-XXI/ 1-2, 1979-1983: 226-243.ŞİMŞEK, Esma (2003). “Bilmeceler”. Türk Dünyası Edebiyat Tarihi. III. Cilt. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. 222-250. TÜRKYILMAZ, Dilek (2007). Türk Dünyasında Bilmece. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.