ESKİŞEHİR İLİNDE YAŞAYAN MANAVLARIN KINA GECELERİ ve TÜRKÜLERİ: KARAOĞLAN KÖYÜ ÖRNEĞİ

Year 2022, Volume: 15 Issue: 38, 481 - 499, 12.06.2022

Pelin Demirçe Altıntaş

https://doi.org/10.12981/mahder.1101470

Abstract

Anadolu’da geçiş dönemleri adını verdiğimiz “doğum, evlenme, ölüm” dönemlerinden evlenme dönemi içinde yer alan düğünden bir gece önce yapılan ve “kına gecesi” adının verildiği gece; Anadolu’nun pek çok bölgesinde farklı ritüellerle gerçekleştirilmektedir. Manavlar; kültürel değerlerini de içinde barındıran bu gece de kına ezgilerini nesilden nesile aktararak günümüze kadar getirmişlerdir. Bu çalışmada; özellikle Manavların kına gecelerinde seslendirilen ezgiler, alan araştırmasına dayalı gözlem ve görüşme teknikleri kullanılarak derlenmiştir. Derlenen ezgilerin müzikal ve edebi açıdan incelenmesi ve manavların müzik kültürleri hakkında bilgiler sunulması amaçlanmıştır. Karaoğlan Köyü kadınlarından derlenen ve kendi aralarında gerçekleştirdikleri kına gecesinde söyledikleri “Amanın Yandım Hacı”, “Dağdan Keserler Fındığı” ve “Yaprak Gazeli Yarim” ezgileri ele alınmış, müzikal ve edebi açıdan incelenmiştir. Derlenen ezgilerin yanında evlenme süreci ile ilgili de bilgiler veren kaynak kişiler; şehre göçün başlaması ile birlikte köylerde gençlerin kalmaması ve yeni uygulamaların başlaması ile birlikte eski uygulamaların devam etmediğini belirtmiştir. Derlenen ezgilerin gün yüzüne çıkartılmış olması kültürel değerlerimizin yaşatılması ve yeni nesillere aktarılması bu çalışmanın önemini artırmaktadır.

Keywords

Müzik, Halk Müziği, Kültürel Kümlik, Manavlar, Geçiş Dönemeleri, Kına Gecesi

References

• Yazılı Kaynaklar Referans1 Akın, B. (2018). Kültürel Bellek ve Müzik, Eurasian Journal of Music and Dance, (13), 101-117
• Referans2 Aktaş, A. (2004). Zeybek Kültürü Sempozyumu ‘Marmara Bölgesi’ndeki Manavlarda Zeybek Kültürü, Muğla: Muğla Ünv. Yayınları
• Referans3 Altun, I. (2004). Kandıra Türkmenlerinde Doğum, Evlenme ve Ölüm, Kocaeli: Yayıncı Yayınları
• Referans4 Assmann, J. (2018). Kültürel Bellek, (Çev: Ayşe Tekin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Referans5 Bayburtlu, A., S. (2017). Kültür, Etnomüzikoloji ve Müzikoloji İlişkisi, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), Haziran, 3(1): 77-87
• Referans6 Demirçe Altıntaş, P. (2009). Eskişehir Manavlarının Müzik Kültürü, Haliç Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü, Türk Musikisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
• Referans7 Erbil, K. (2019). Kültürel Kimlik Bağlamında Sakarya Mutfağı: Abhaz Mutfağı İncelemesi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep
• Referans8 Kaplan, A. (2013). Kültürel Müzikoloji, İstanbul: Bağlam Yayınları
• Referans9 Nişanyan, S. (2004). Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, Adam Yay. İstanbul
• Referans10 Uğurlu, S. (2010). Gelenek Ve Kimlik İlişkisi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya
• Sözlü Kaynaklar Referans11 KK-1: (Merhum)Fatma BAKIR, Eskişehir/Karaoğlan Köyü 1926, İlkokul 3’ten terk, Ev Hanımı, (Görüşme: 12 Haziran 2008)
• Referans12 KK-2: (Merhum)Alime GÜMÜŞ, Eskişehir/Karaoğlan Köyü 1932, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı, (Görüşme: 16 Mayıs 2008)
• Referans13 KK-3: Şeküre DEMİRÇE, Eskişehir/Karaoğlan Köyü 1955, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı, (Görüşme: 12 Haziran 2008)
• Referans14 KK-4: Serap KERMAN, Eskişehir/Karaoğlan Köyü 1954, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı, (Görüşme: 12 Haziran 2008)
• Referans15 KK-5: Cemile AKIN, Eskişehir/Karaoğlan Köyü 1956, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı, (Görüşme: 12 Haziran 2008)