MUSICAL ANALYSIS OF FOUR FOLK SONGS IN WOMEN’S DIALECT IN ARGUVAN REGION

Year 2024, Volume: 17 Issue: 45, 388 - 411, 18.03.2024

Yasemin Yurduşen Çanakçı , Sertan Demir

https://doi.org/10.12981/mahder.1405709

Abstract

It is an undeniable fact that folk songs play a crucial role in the transmission of the cultural wealth of Anatolia from generation to generation. Being various interpretations of feelings and thoughts of the society, these songs undertake a vital mission and have largely been appreciated by public. Having a unique texture with its dialect and performance techniques exclusive to the area, Arguvan region, which constitutes the basic structure of this research, is one of the prominent centers of folk songs. The scope of this study covers the history of Arguvan region which conveys the cultural and musical heritage of the past, the current musical culture, the dialect and the concept of folk songs performed in women's dialect. In this research, the status and significance of women in local music with particular emphasis on women's identity was indicated. It was revealed that there are very few folk songs performed in women's dialect in Arguvan and the reasons behind this were aimed to be found out. In this frame of work, based on the verbal elements of folk songs in Arguvan region, folk songs performed in women's dialect were analyzed by using a descriptive survey model and the content analysis method. In this respect, a total of 71 Arguvan metered folk songs (kırık hava türküler) folk songs both in and out of the TRT repertoire were identified, tabulated and presented based on gender and proportional distribution. The scarcity of women's folk songs in the region was identified and four folk songs named as "Sabah Olur Oğlan Gider İşine", "Ağlamadık Günüm Var Mı", "Fırat Kenarında Yüzen Kayıklar" and "Yayladan Gel" were examined and tabulated in terms of folk songs performed in women's dialect as well as in musical aspect.

Keywords

Arguvan, Turkish, Dialect, Gender in Folk Songs, Folk Songs Performed in Women's Dialect

ARGUVAN YÖRESİNDEKİ KADIN AĞZI DÖRT TÜRKÜNÜN MÜZİKAL AÇIDAN İNCELENMESİ

Abstract

Anadolu’daki kültürel zenginliklerin kuşaktan kuşağa aktarımı hususunda önemli paylardan birini kuşkusuz halk türküleri oluşturmuştur. Halk türküleri, toplumun duygu ve düşüncelerine tercüman olması sebebiyle önemli bir misyon edinmiş ve halk tarafından benimsenmiştir. Yöreye uygun ağız ve icra teknikleriyle birlikte kendine özgü bir yapı sergileyen, aynı zamanda araştırmanın temel yapısını da oluşturan Arguvan ilçesi, halk türkülerinin önemli merkezlerinden biri konumundadır. Bu çalışmada, geçmişin kültürel ve müzikal miraslarını içinde barındıran Arguvan yöresinin tarihine, müzik kültürüne, ağız ve kadın ağzı türküleri kavramına yer verilmiştir. Kadın kimliği özelinde kadının yöre müziğindeki yeri ve önemine değinilmiş, Arguvan’da mevcut kadın ağzı türkülerinin az olduğu tespiti ve bunun nedenleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda Arguvan yöresinde yer alan türkülerin sözel unsurları baz alınarak kadın ağzına yönelik türküler irdelenmiş, betimsel tarama modeli kullanılmış, içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Bu doğrultuda TRT repertuvarı ve TRT repertuvar dışında yer alan toplam 71 adet Arguvan kırık hava türküleri tespit edilmiş, cinsiyete dayalı kimlik özelinde ve oransal dağılımlarıyla birlikte tablolaştırılarak sunulmuştur. İcra edilen kadın ağzı türkülerinin yörede az oluşundan bahsedilmiş ve “Sabah Olur Oğlan Gider İşine”, “Ağlamadık Günüm Var Mı”, “Fırat Kenarında Yüzen Kayıklar” ve “Yayladan Gel” adlı dört türkü, kadın ağzı türküsü özelinde müzikal açıdan detaylandırılmış ve tablolaştırılarak sunulmuştur.

Keywords

Arguvan, Türkü, Ağız, Türkülerde Cinsiyet, Kadın Ağzı Türküleri

References

• Alptekin, M. (2022) Türk kültüründe konuşmayan gelinler ve sağır gelin hikâyesi. Uluslararası Türk Kültürü ve Edebiyatında Kadın Sempozyumu (25-26 Mayıs 2022), 66-75. Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi Yayını.
• Aral Kuzlu, A. (1999). THM'de kadın ağzı türkülerin müzikal ve edebi özelliklerinin incelenmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dağdeviren, M. (2021). Arguvan yöresi halk müziği eserlerinde usul, metrik yapı ve düzüm sistemleri. Sanat ve İnsan Dergisi, 5(1), 86-100.
• Demir, N. (2002). Ağız terimi üzerine. Türkbilig, 4, 105-116.
• Eroğlu, S. (2011). Arguvan yöresinde icra edilen semahların müzikal analizi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Güneş, D. (2022). Türk halk müziğinde ağız kavramı ve Anadolu ağızlarına dair çalışmalara genel bir bakış. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Art & Humanities Journal, 15, 44-59.
• Mak, M. (2020). Bir kültürün dönüşümü: Posttürkü. Eurasian Journal of Music and Dance, 16, 1-33.
• Öztürk, K. (2019). Şarkışla yöresi kadın ağzı türkü yakma ve söyleme gelenekleri. Ankara: Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özmen, M. (2016). Türkçe sözlük’teki bazı tanımlar üzerine. Türk Dili, C. CXI/776, 64-88.
• Sağlık, G. S. (2006). Türkmen düğün geleneği. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 3(2), 71-85.
• Şahin, H.-Özerol, S. (2004). Arguvan türküleri. İstanbul: Arguvan ve Köyleri Eğitim Kültür Vakfı Yayınları.
• Temiz, M. (1998). Arguvan ağzı ezgileri I. İstanbul: Arguvan ve Köyleri Eğitim Kültür Vakfı.
• Temiz, M. (2008). Arguvan ezgileri II, İstanbul: Arguvan ve Köyleri Eğitim Kültür Vakfı.