Career Awareness Scale for Primary School Students: Validity and Reliability Study

Year 2024, Volume: 7 Issue: 2, 24 - 39, 31.12.2024

Berat Demirtaş , Mustafa Erol

https://doi.org/10.47155/mamusbbd.1543141

Abstract

This study aimed to develop a career awareness scale for primary school students. The convenience sampling method determined the study group of 310 primary school students studying in Istanbul. Exploratory and confirmatory factor analyses were conducted to determine the factor structure of the career awareness scale for primary school students. According to the data obtained as a result of EFA, it was determined that the scale had a three-factor structure. The obtained factors explained 55.190% of the total variance of the career awareness scale. The factors were named "knowing professions, knowing oneself and making decisions." According to the CFA results, the scale's fit indices and item correlation values were within acceptable ranges. In addition, the distributions of the scale's Cronbach Alpha internal consistency coefficient according to the sub-factors were also within the desired ranges. Based on these findings, it can be said that the scale can be used to measure the career awareness of primary school students.

Keywords

Career awareness, Professions, Primary school students

İlkokul Öğrencilerine Yönelik Kariyer Bilinci Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Abstract

Bu çalışmada ilkokul öğrencilerine yönelik kariyer bilinci ölçeğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu İstanbul’da öğrenim göre ve kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenen 310 ilkokul öğrencisidir. İlkokul öğrencilerine yönelik kariyer bilinci ölçeğinin faktör yapısını belirlemek için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. AFA sonucunda elde edilen verilere göre ölçeğin üç faktörlü bir yapıda olduğu belirlenmiştir. Elde edilen faktörler kariyer bilinci ölçeğinin toplam varyansının 55.190’nını açıklamaktadır. Faktörler “meslekleri tanıma, kendini tanıma ve karar verme” olarak isimlendirilmiştir. DFA sonuçlarına göre ölçeğin uyum indeksleri (χ2/sd=, 1.33, RMSEA=0.05, SRMR=0.06) kabul edilebilir aralıktadır. Ayrıca kariyer bilinci ölçeğinin madde korelasyon değerlerinin .35 ile .46 olduğu saptanmıştır. Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısının alt faktörlere göre 70-.72 arasında değiştiği belirlenmiştir. Bu bulgulardan hareketle ölçeğin ilkokul öğrencilerinin kariyer bilinçlerinin ölçülmesinde kullanılabileceği söylenebilir.

Keywords

Kariyer Bilinci, Meslekler, İlkokul Öğrencileri

References

• Altunışık, B. (2010). Öğretmenlerin kariyer hedeflerinin eğitim kurumlarındaki kariyer yönetimi uygulamalarına yansıması üzerine öğretmen algıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
• Aydın, İ. S. (2013). Öğretmen adaylarının konuşma öz yeterliklerine ilişkin ölçek geliştirme çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, 33-46.
• Bacanlı, F., Özer, A., & Sürücü, M. (2006 Ekim). Çocuklar için kariyer gelişim ölçeğinin faktör yapısı ve güvenirliği. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Bandura,A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W.H. Freeman.
• Blackhurst, A., Auger, R.W., & Wahl, K.H. (2003). Children’s perceptions of vocational preparation requirements. Professional School Counseling, 7(2), 59-67.
• Büyükgöze-Kavas, A. (2012). Kariyer karar ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Psychological Counseling & Guidance Journal, 4(38), 159-168.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Veri analizi el kitabı. Pegem.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu G., & Büyüköztürk Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem.
• Gottfredson, L.S. (2002). Gottfredson’s theory of circumscription, compromise and selfcreation. D. Brown & Associates (Ed.). Career choice and development içinde (s.101-106). Scholastic Testing Service.
• Gottfredson, L.S. (2005). Applying Gottfredson theory of circumscription and compromise in careerçguidance and counseling. In S. D. Brown & R. W. Lent (Eds.), Career development and counseling: Putting theory and research to work (pp. 71–100). Wiley.
• Gordon, E. (1999). Education and justice: A view from the back of the bus. Teachers College Press.
• Herr, E. L., Cramer, S. H., & Niles, S. G. (2004). Career guidance and counseling: Through the lifespan. Pearson Publiciations.
• Irving, B.A., & Malik, B. (2005). Critical reflections on career education and guidance: Promoting social justice within a global economy. Routledge Falmer.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
• Korkmaz, O., & Kırdök, O. (2019). Kariyer hedefi geribildirim ölçeği’nin (KHGÖ) türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 494-510. https://doi.org/10.30831/akukeg.443315
• Magnuson, C.S., & Starr, M.F. (2000). How early is too early to begin life career planning? The importance of the elementary school years. Journal of Career Development, 27(2), 89–101. https://doi.org/10.1023/A:1007844500034
• Marciniak, J., Johnston, C.S., Steiner, R.S., & Hirschi, A. (2022). Career preparedness among adolescents: A review of key components and directions for future research. Journal of Career Development, 49(1), 18–40. https://doi.org/10.1177/0894845320943951
• Mercan, O., & Öztemel, K. (2024). Kariyer araştırma ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(2), 1551-1576.
• Murat, S., & Şenöz, İ. (2005). Üsküdar ilçesinde çocukların eğitim ve meslek seçimi konusunda ailelerin tercihleri: Hane halkı reisleri (HHR) üzerine görgül (ampirik) bir araştırma. İktisat Fakültesi Mecmuası, 55(1), 651-593.
• Niles, S. G., & Harris-Bowlsbey, J. (2013). Career development ınterventions in the 21st century. F. K. Owen. (Çev.). Nobel.
• Özaydın, S., & Siyez, D.M. (2022). Kariyer keşfi ölçeği: Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (12). 249-270. https://doi.org/10.21733/ibad.901688
• Sharf, R.S. (2002). Applaying career development theory to counseling. Brooks Cole Thomson Learning.
• Sidiropoulou-Dimakakou, D., Mylonas, K., Argyropoulou, K., & Drosos, N. (2013). Career decision-making skills of primary education students in Greece: planning of career guidance activities throughout the curriculum. Malta Review of Educational Research, 7(1), 52-72. http://dx.doi.org/10.5539/ies.v6n5p22
• Stroeher, S.K. (1994). Sixteen kindergartners' gender-related views of careers. The Elementary School Journal, 95(1), 95–103. https://doi.org/10.1086/461792
• Sukiennik, D., Bendat, W., & Raufman, L. (2004). The career fitness program: exercising your options. Pearson Prentice Hall.
• Super, D.E. (1994). A life span, life space perspective on convergence, in Saviskas, M. L. and Lend, R.W. (Eds), Convergence in Career Development Theories, Consulting Psychologists Press, Palo Alto, CA.
• Tolbert, E.L. (1974). Counseling for career development. Houghton Mifflin.
• Ulu, E. (2007). Lise öğrencilerinin kariyer inançlarının bazı değişkenlere göre yordanması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Uysal, İ., & Sarıça, S. (2019). Çizgi filmlerin ilkokul öğrencilerinin duyuşsal özelliklerine etkisine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. İlköğretim Online, 17(3). https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466347
• Walls, R.T. (2000). Vocational cognition: Accuracy of 3rd-, 6th-, 9th-, and 12th-grade students. Journal of Vocational Behavior, 56(1), 137–144. https://doi.org/10.1006/jvbe.1999.1716
• Watts, A.G. (2001). Career education for young people: Rationale and provision in UK and other European countries. International Journal for Educational and Vacational Guidance, 1, 209-222. https://doi.org/10.1023/A:1012231803861
• Watson, M., & McMahon, M. (2004). Matching occupation and self: does matching theory adequately model children’s thinking?. Pschological Reports, 95(2), 421-31. https://doi.org/10.2466/PR0.95.6.421-431
• Wood, C., & Kaszubowski, Y. (2008). The career development needs of rural elementary school students. The Elementary School Journal, 108(5), 431- 444. https://doi.org/10.1086/589472
• Yam, F.C., Alkın, S., & Barut, Y. (2020). Kariyer hedef tutarsızlık ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İş ve İnsan Dergisi, 7(1), 23-32. https://doi.org/10.18394/iid.629970
• Yaşar, O.M., & Sunay, H. (2019). Spor bilimleri öğrencilerine yönelik kariyer farkındalığı ölçeğinin (KFÖ) geliştirilmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 7-22. https://dergipark.org.tr/tr/pub/comusbd/issue/50645/632097
• Yirci, R., & Kartal, S.E. (2016). Okul yöneticilerinin mizah yönelimleri. Journal of the Human & Social Science Researches, 5(8). S. 2479-2495. https://doi.org/10.15869/itobiad.281489
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 28–30 Eylül Denizli, http://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/PamukkaleBildiri.pdf