Hatay İlinde Protea Süs Bitkilerinde Kurumaya Sebep Olan Fungal Hastalıklar

Year 2024, Volume: 15 Issue: Özel Sayı, 18 - 23, 30.12.2024

Aysun Uysal , Şener Kurt , Tuğba Hanedan

https://doi.org/10.30708/mantar.1566994

Abstract

Protea cinsi Proteaceae familyasına ait olup yaklaşık 60 cins ve 1400 tür içermektedir. Bu türlerin 800'den fazlası Avustralya, 400'ü ise Afrika kökenlidir. Protea bitkileri farklı şekil ve boyutlarda olup çalı veya ağaç olarak yetişebilir ve özellikle gösterişli çiçekleriyle tanınırlar. En iyi bilinen türlerden biri, büyük ve çarpıcı çiçekleriyle karakterize edilen Kral Protea'dır (Protea cynaroides, Carolus Linnaeu, 1753). Protea bitkileri süs bitkisi olarak yüksek bir değere sahiptir ve uzun vazo ömürleri nedeniyle peyzaj ve çiçek tasarımında tercih edilirler. Bazı türleri etnomedikal amaçlarla da kullanılmaktadır. Tüm Protea cinsine ait türler herdem yeşil olup, gösterişli, yaprak ve çiçek renkleri nedeniyle yetiştiriciliği yaygınlaşmaktadır. Türkiye' de Protea bitkisi yetiştiriciliği genellikle ihracata yönelik olup, sıcak ve kuru iklimin hâkim olduğu, Akdeniz iklimine sahip bölgelerde sınırlı ölçüde yapılmaktadır. Çalışmanın arazi sörveyi, Hatay'ın Kırıkhan ilçesinde, Protea cinsine ait 'Safari Sunset' ve 'Gold Strike' türlerinin yetiştirildiği bir alanda gerçekleştirilmiştir. Bu alanda yapılan incelemeler sonucunda %50 oranında bitki ölümleri gözlenmiştir. Bahçenin farklı yerlerinden alınan 25 hastalıklı bitki örneğinden laboratuvarda hastalık izolasyonları yapılmış ve PDA besiyerinde 20 farklı izolat elde edilmiştir. Morfolojik teşhis sonucunda Macrophomina Phytophthora, Fusarium, Rhizoctonia, Diaporthe cinsleri tanımlanmıştır. Moleküler olarak ise Macrophomina phaseolina, Phytophthora cinnamomi, Fusarium oxysporum, Fusarium solani, Rhizoctonia solani, Fusarium acuminatum ve Diaporthe ambugue türleri tanımlanmıştır.

Keywords

Süs bitkisi, Protea, Kuruma, Tanımlama

Fungal Diseases Causing Drying In Protea Ornamental Plants In Hatay Province

Abstract

The genus Protea belongs to the family Proteaceae and includes about 60 genera and 1400 species. More than 800 of these species originate from Australia and 400 from Africa. Protea plants come in different shapes and sizes, can grow as shrubs or trees and are particularly recognisable by their showy flowers. One of the best known species is King Protea (Protea cynaroides, Carolus Linnaeu, 1753), characterised by its large and striking flowers. Protea plants have a high value as ornamental plants and are favoured in landscaping and floral design due to their long vase life. Some species are also used for ethnomedical purposes. All species of the genus Protea are evergreen and their cultivation is becoming widespread due to their showy leaf and flower colours. In Turkey Protea cultivation is generally export-oriented and limited in regions with Mediterranean climate, where hot and dry climate prevails. The field survey of the study was carried out in an area where ‘Safari Sunset’ and ‘Gold Strike’ species of Protea genus were grown in Kırıkhan district of Hatay. As a result of the examinations carried out in this area, 50% plant mortality was observed. Disease isolations were made in the laboratory from 25 diseased plant samples taken from different parts of the garden and 20 different isolates were obtained on PDA medium. As a result of morphological diagnosis, Macrophomina Phytophthora, Fusarium, Rhizoctonia, Diaporthe genera were identified. Molecularly, Macrophomina phaseolina, Phytophthora cinnamomi, Fusarium oxysporum, Fusarium solani, Rhizoctonia solani, Fusarium acuminatum and Diaporthe ambugue species were identified.

Keywords

Ornamental plant, Protea, Drying, Identification

References

• Avcı, F., Uzunoğlu, F., & Çalışkan, O. (2016). Türkiye için yeni bir süs bitkisi: Protea. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 2, 1005-1009.
• Boratyn GM, Camacho C, Cooper PS, Coulouris G, Fong A, Ma N, Madden TL, Matten WT, McGinnis SD, Merezhuk Y, Raytselis Y, Sayers EW, Tao T, Ye J, Zaretskaya I (2013) BLAST: a more efficient report with usability improvements. Nucleic Acids Res. 41: 29–33.
• Criley, R. A. (2001). Proteaceae; Beyond the big three. Acta Horticulturae., 545, 79-85.
• Criley, R. A. (2007). Proteaceous Ornamentals: Banksia, Leucadendron, Leucospermum, and Protea (Eds. J. Janick). Leucospermum: Botany and Horticulture. Scripta Horticulturae., 5, 27-75.
• Crous, P.W., Summerell, B.A., Taylor, J.E., Bullock, S. (2000). Fungi occurring on Proteaceae in Australia: selected foliicolous species. Australasian Plant Pathology., 29(4), 267-278.
• Crous, P.W., Denman, S., Taylor, J.E., Swart, L. and Palm, M.E. (2004). Cultivation and Diseases of Proteaceae: Leucadendron, Leucospermum and Protea. CBS Biodervisity, Netherlands.
• Çalışkan, O. (2019). Uç alma ve Üre Uygulamalarının Safari Sunset ve Gold Strike Protea Çeşitlerinin Fenolojik, Morfolojik ve Çiçek Verimi Özelliklerine Etkileri. Journal of Agriculture Faculty of Ege University., 56(3), 301-311.
• Çat, A. (2022). Fusarium incarnatum Causing Fusarium Wilt on Protea (Protea cynaroides L.) in Turkey. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi., 9 (1), 34-40.
• Guarnaccia, V., ve Crous, P.W. (2017). Emerging citrus diseases in Europe caused by species of Diaporthe. IMA Fungus 8,317–334.
• Kazaz, S. (2015). Kesme Çiçeklerde Hasat Sonrasi Ömrü Etkileyen Faktörler. TÜRKTOB., 14,42-45.
• Kurbetli, I. (2013). Phytophthora cinnamomi associated with root and crown rot of walnut in Turkey. Journal of Phytopathology., 161(4), 287-289.
• Kurt, Ş., Uysal, A., Soylu, E. M., Kara, M., Soylu, S. (2020). Characterization and pathogenicity of Fusarium solani associated with dry root rot of citrus in the eastern Mediterranean region of Turkey. Journal of General Plant Pathology., 86, 326–332.
• Marquez, N., Giachero, M.L., Declerck, S. Ducasse, D.A. (2021) Macrophomina phaseolina: General Characteristics of Pathogenicity and Methods of Control. Frontiers in Plant Science., 12, 634397.
• Matthews, L.J. (2002). The Protea book–A guide to cultivated Proteaceae. Canterbury University Press, Canterbury, New Zealand.
• Moura, M.F., ve Rodrigues, P.F. (2001). Fungal Diseases on Proteas Identified in Madeira Island. ISHS Acta Horticulturae 545., 39(1), 265-268.
• Sesli, E., Asan, A., Selçuk, F., (edlr.) Abacı Günyar, Ö., Akata, I., Akgül, H., Aktaş, S., Alkan, S., Allı, H., Aydoğdu, H., Berikten, D., Demirel, K., Demirel, R., Doğan, H.H., Erdoğdu, M., Ergül, C.C., Eroğlu, G., Giray, G., Halikî Uztan, A., Kabaktepe, Ş., Kadaifçiler, D., Kalyoncu, F., Karaltı, İ., Kaşık, G., Kaya, A., Keleş, A., Kırbağ, S., Kıvanç, M., Ocak, İ., Ökten, S., Özkale, E., Öztürk, C., Sevindik, M., Şen, B., Şen, İ., Türkekul, İ., Ulukapı, M., Uzun, Ya., Uzun, Yu., Yoltaş, A. (2020). Türkiye Mantarları Listesi (The Checklist of Fungi of Turkey). İstanbul: Ali Nihat Gökyiğit Vakfı Yayınları.1177.
• Soylu, S., Kara, M., Uysal, A., Gümüş, Y., Soylu, E. M., Kurt, Ş., Üremiş İ., Sertkaya, E. (2024). Determination of fungal and bacterial disease agents on significant brassicaceous vegetable species grown in Hatay province. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi., 27(4), 881-891.
• Summerell, B. A. (2017). Diseases of Proteaceae. Handbook of Plant Disease Management; McGovern, REW, Ed.; Springer: Cham, Switzerland, 1-20.
• Tekiner, N., Tozlu, E., Guarnaccia, V. (2020). First report of Diaporthe foeniculina causing fruit rot of lemon in Turkey. Journal of Plant Pathology., 102, 277.
• Tok, F. M. ve Avcı, F. (2015). First Report of Phytophthora Root Rot Caused by Phytophthora cinnamomi on Commercially Cultivated Proteas in Turkey. Plant Disease., 99(8), 1181.
• Uysal, A., ve Kurt, Ş. (2019). First report of Colletotrichum karsti causing anthracnose on citrus in the Mediterranean region of Turkey. Journal of Plant Pathology., 101, 753.
• Uysal, A., Kurt, Ş., Guarnaccia, V. (2022). Distribution and characterization of Colletotrichum species associated with Citrus anthracnose in eastern Mediterranean region of Turkey. European Journal of Plant Pathology., 163, 125-141.
• Uysal, A., Kurt, Ş., Soylu, S., Kara, M. (2024). Turunçgil Bahçelerinde Meyve Dökümüne Neden Olan Fungal Patojenlerin Tanısı ve Bazı Bileşiklerinin Antifungal Etkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi., 27(6), 1401-1413.
• Uzunoğlu, F., Avcı, F., Çalışkan, O. (2020). Protea’da Morfolojik, Verim ve Çiçek Kalite Özellikleri Arasındaki İlişkiler. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(Özel Sayı), 115-122.
• White, T. J. (1990). Amplification and direct sequencing of fungal ribosomal RNA genes for phylogenetics. PCR Protocols: A guide to methods and applications/Academic Press, Inc.