TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ BÖLGELERE AYRILMASINA İLİŞKİN YAKLAŞIMLARI BELİRLEMEYE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Year 2018, Issue: 37, 30 - 48, 30.01.2018

Ali Balcı

https://doi.org/10.14781/mcd.388279

Abstract

Bu araştırma, Türkiye’nin coğrafi
bölgelere ayrılmasına ilişkin coğrafyacı öğretim elemanları, coğrafya
öğretmenleri ve coğrafya öğretmeni adaylarının yaklaşımlarını belirlemek amacıyla
hazırlanmıştır. Bu maksatla coğrafi bölgelerle ilişkili 15 soru belirlenmiştir.
Bu sorular, kapsam geçerliğini sağlamak için uzman görüşüne sunulmuştur.
Uzmanlar tarafından tamamında ittifak edilen sorular veri toplamak için
hazırlanan formda kullanılmıştır. Amaca uygun olarak hazırlanmış açık uçlu
sorulardan oluşan bu anket formu, amaçlı örnekleme stratejisine göre uygulanmıştır. Bu uygulamadan elde
edilen veriler betimsel analize tabi tutularak çözümlenmiştir. Bunun sonucunda;
mevcut coğrafi bölgelerin ayrımı ile ilgili kıstaslara, bu ayrımın fayda ve
zararlarına, coğrafi bölgelere ayırmanın gerekliliğine ve
gereksizliğine, bunun nasıl olması gerektiği hususundaki görüşlere, bölge ve il
sınırlarının birbirleriyle örtüşmeme nedenlerine, haber bültenlerindeki hava
durumunun bölgelere göre sunulmasının oluşturduğu kanaatlere, bölge
sınırlarının niçin cetvelle çizilip-çizilemeyeceğine, bölgelerin
kaldırılıp-kaldırılmamasına, ihtiyaca göre farkı kriterler kullanılarak birbirinden farklı yeni coğrafi bölgeler
oluşturulabilmesine ilişkin tespit edilen bulgular yorumlanarak tartışılmış ve
önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Coğrafi Bölge, Doğal Bölge, Beşeri Bölge, Bölge Algısı, Bölge Sınırı

A Qualitative Research for Determining the Approaches for the Separation of Turkey into Geographical Regions

Abstract

This
study aims to evaluate the approaches of geographers, geography teachers and
geography teacher candidates regarding the distinction of Turkey into
geographic regions. For this purpose, 15 questions were identified related to
the geographic regions. A pre-test for the content validity of the questions
was conducted with experts. Completely allied questions by experts have been
used for collecting data in the prepared form. Questionnaires consisting of
open-ended questions which was applied according to the purposive sampling
strategy. The obtained data from questionnaire were processed by descriptive
analysis. The findings, discussions and suggestions of the study concluded about
criteria for the distinction of existing geographical regions, advantages and
disadvantages of the distinction, necessary or unnecessary of geographic
regions, views on how this should be done, causes of region and province
boundaries do not overlap with each other, the opinions expressed in the news
bulletins of the weather condition according to the regions, why region
boundaries can be drawn or cannot be drawn with ruler, to remove the region
borders or not, and how can we use different criteria for new geographic regions
according to needs.

Keywords

Geographic Region, Physical Region, Human Region, Sense of Region, Region Border

References

• Altunışık, R. , Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakaya Yayıncılık.
• Arınç, K. (2013). Coğrafi metodoloji açısından bölgesel coğrafya, bölge bilimi ve coğrafi bölgeler. Türk Coğrafya Dergis, 60, 13-24.
• Arslan, M. (ed.), Aşılıoğlu, B., Savaş, B., Şahin, Ç., Aydoğan, İ. & Genç, S. Z. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
• Avcı, S. (2011). Birinci Coğrafya Kongresi ve Türkiye’nin Coğrafî Bölgeleri Hakkındaki Tartışmalara Dair Bir Not. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 57, Sayfa:95-99, İstanbul.
• Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem yayıncılık.
• Bilgili, M. (2016). Sosyal bilimler felsefesi açısından Türkiye’deki üniversitelerde bölgesel coğrafya öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi 33, 114-134.
• Birinci Coğrafya Kongresi, (1941). T.C. Maarif Vekilliği, Raporlar, Müzakereler, Kararlar. Ankara.
• Böke, K. (ed.), Özdoğan, A., Sevinç, B., Güler, C., Büker, H., Demir, İ. ve ark., (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Alfa yayıncılık.
• Chiristopherson, W. R. (2009). Geosystems. United states: Prentice Hall.
• Darkot, B. (1955). Türkiye'nin coğrafî bölgeleri hakkında. Türk Coğrafya Dergisi, 13-14, 141-149.
• Doğanay, H. (2002).Coğrafya Öğretim Yöntemleri (Ortaöğretimde Coğrafya Eğitiminin Esasları). İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Duman, B. (2008). Öğrenme – Öğretme Kuramları ve Süreç Temelli Öğretim. Ankara: Anı yayıncılık.
• Ecemiş Kılıç, S. & Mutluer, M. (2004). Coğrafyada ve bölge planlamada bölge kavramının karşılaştırmalı olarak irdelenmesi. Ege Coğrafya Dergisi, 13, 17–28.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
• Erinç, S. (1953). Doğu Anadolu Coğrafyası. İstanbul Üniversitesi Yay. No: 572, Coğrafya Enstitüsü Yayınları No:15, İstanbul.
• Gürsoy, C. R. (1957). Türkiye'nin coğrafî taksimatında yapılması icabeden bazı tashihler. Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, 1-3, 219- 239.
• Hoşgören, M. Y. (1987). Jeomorfolojinin Ana Çizgileri I. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Rektörlük Yayınları No: 3132.
• Hürriyet, (2015). 25 Aralık 2015 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/perunu-utanc-duvarina-tepkiler-buyuyor-40031418? _sgm_campaign=scn_a0046116293a0000&_sgm_source=40031418&_sgm_action=Click-Dynamic, adresinden edinilmiştir.
• İzbırak, R. (1968). Coğrafi Terimler Sözlüğü. İstanbul: Milli eğitim basımevi.
• Kahraman, N. (2006). Ege ve Akdeniz coğrafi bölgelerini ayıran sınırın jeomorfolojik açıdan değerlendirilmesi. Türkiye’de bölgesel farklılıklar. Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, IV. Ulusal Coğrafya Sempozyumu.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel yayın dağıtım.
• Ketin, İ. (1982). Genel Jeoloji. Yerbilimlerine Giriş. Cilt 2, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi, sayı 1096.
• Koç, H. & Aksoy, B. (2012). Coğrafya eğitiminde bölge kavramı, Marmara Coğrafya Dergisi, 25.
• Kurter, A. & Hoşgören, M. Y. (1986). Jeomorfoloji Tatbikatı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 1944.
• Kuş, E. (2003). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri: Sosyal Bilimlerde Araştırma Teknikleri: Nicel Mi; Nitel Mi? Ankara: Anı yayıncılık.
• Kuşçu, V. (2000). Güneydoğu Anadolu ile Akdeniz bölgeleri arasındaki sınırın yeniden belirlenmesi üzerine bir deneme. (Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ).
• Küçükahmet, L. (2001). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Nobel yayınları.
• Louıs, H. (1941). Türkiye coğrafyasının bazı esasları. Birinci Coğrafya Kongresi (Kitabı) sf. 171-228.
• Louis, H. (1943). İç Anadolu ve coğrafi hudutları. Türk Coğrafya Dergisi, 1, 51-70. Özçağlar, A. (2003), Türkiye’de yapılan bölge ayrımları ve bölge planlama üzerindeki etkileri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 3-18.
• Özçağlar, A. (2010). Bölge kavramı ve sistematiği. Ders notları. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi.
• Özey, R. (2006). Coğrafi bölgelerin siyasi bölgeler olarak algılanması ve sonuçları. Avrupa Birliği Sürecindeki Türkiye’de Bölgesel Farklılıklar. Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, IV. Ulusal Coğrafya Sempozyumu.
• Özey, R. (2016). Bölgesel coğrafya serüveninde yanılgılar. Marmara Coğrafya Dergisi, 34, 98-106.
• Selen, H. S. (1941). Türkiye’nin coğrafî bölgelere taksimine dair bir muhtıra. Birinci Coğrafya Kongresi (6-21 Haziran 1941). T.C. Maarif Vekilliği, Raporlar, Müzakereler, Kararlar, 251-255.
• Sönmez, V. (2009). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
• Tanrıöğen, A. (ed.), Aypay, A., Cemaloğlu, N., Sarpkaya, R., Ellez, A. M., Şahin B. ve ark., (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
• Taş, B. (2006), AB Uyum sürecinde Türkiye için yeni bir bölge kavramı: İstatistiki bölge birimleri sınıflandırması. Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 186 198.
• Topal, B. 2014, Bölgesel coğrafyanın gelişim süreci, ABD’deki durumu ve bölgesel coğrafyada program geliştirmeye bir örnek. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 363-380.
• TRT Haber, (2015). 04 Temmuz 2017 tarihinde http://www.trthaber.com/foto-galeri/dunyanin-en-ilginc-sinirlari/7665/sayfa-19.html, adresinden edinilmiştir.
• Tuncel, M. (2011). Birinci Coğrafya Kongresi’nde Türkiye coğrafi bölgelerinin isimlendirilmesi, sınırlandırılması, tespiti ve günümüze kadar etkileri. Türk Coğrafya Dergisi, 57, 1-10.
• Türkçe Sözlük (1979). Türk Dil Kurumu (TDK) Yayınları, 403.
• Yalçınlar, İ. (1985). Strüktüral Jeomorfoloji. Cilit I. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 800.
• Yavan, N. (2007). Bölge biliminin gelişiminde coğrafyacıların rolü. İTÜ Ulusal Bölge Bilimi/Bölge Planlaması Kongresi, s.109-126.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: seçkin yayıncılık.
• Yiğit, A. (1996). Türkiye'nin Doğu bölgelerinin yeniden belirlenmesi hakkında düşünceler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 357-376.
• Yiğit, A. (2000). Türkiye’de Daha kullanışlı coğrafi bölgeler oluşturma gerekçeleri ve öneriler. Karadeniz Teknik Üniversitesi, 9.Ulusal Bölge Bilim/Bölge Planlama Kongresi, s.514–528.
• Yiğit, A. (2006). Geçmişten günümüze Türkiye’yi bölgelere ayırma çalışmaları ve yapılması gerekenler. IV. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, s.33-44.
• Yücel, T. (1987). Türkiye Coğrafyası. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, No:68.