TÜRKİYE’DE UYGULANAN NÜFUS POLİTİKALARINA GENEL BAKIŞ

Yıl 2011, Sayı: 23, 293 - 307, 27.09.2013

Mesut Doğan

Öz

Dünya nüfusunun hızlı bir şekilde artması, bir yandan sınırlı doğal
kaynakları tüketmekte, diğer yandan ise; siyasi, askeri, beslenme ve işgücü gibi
sebeplerden dolayı ülkeler için önemli olmaya devam etmektedir.
1900’lü yılların ikinci yarısına kadar ülkeler, nüfusun sayısal olarak
fazlalığını özellikle savunma bakımından güçlü olmak için gerekli ve yeterli bir
faktör olarak görüyorlardı. Ancak günümüzde nüfusun sayısal fazlalığından
çok, nitelikleri üzerinde durulmaktadır. Sosyo-ekonomik faaliyetlerle birlikte
nüfus miktarı ve özellikleri ile ülkelerin kalkınmaları ve gelişmişlik düzeyleri
arasında ilişki kurulmaktadır. Günümüzde ülkeler aşırı nüfus artışının sorun
yaratması ve buna karşı önlem alınması gerektiğinden çeşitli nüfus politikaları
uygulamaktadır. Bu politikalar ülkelerin iktisadi, siyasi, eğitim ve kültürel
özelliklerine göre farklılıklar göstermektedir.
Bu çalışmamızda Türkiye’de ilk resmi nüfus sayımının yapıldığı
1927’den günümüze kadar uygulanan nüfus politikaları ve bunların beşeri
coğrafya açısından değerlendirilmeleri ele alınmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, nüfus, nüfus politikası, sosyo-ekonomik gelişme

Kaynakça

• Akova, B. S., 2009, Doğu Akdeniz Kıyılarında Nüfus, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Baykan, F., 1973, Teori ve Politika Açısından Nüfus Politikaları Kontrolü, H.Ü.N.E.E. Dokümantasyon Merkezi, Ankara.
• Cıpolla, C, M., 1980, The Economic History of Population (Çeviren: Mehmet Sırrı Zengin, Ekonomi ve Nüfus), Tur Yayınları, İstanbul.
• Doğan, M., 2009, "Demographic Movements in the Township of Büyükçekmece.", Management and Education Academic Journal, Vol.5, No: 2, 66-75 pp., Bulgaristan
• Doğan, M., 2009, "Socio- Economic Structure of the Population in Yalova.", Management and Education Academic Journal,Vol.5, No: 2, 76-84 pp., Bulgaristan.
• Doğan, S. Ö., 2009, “Nüfus Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Silivri”, Marmara Üniversitesi Marmara Coğrafya Dergisi, S: 20, S: 1-19, İstanbul.
• Doğanay, H., 1997, Türkiye Beşeri Coğrafyası, Milli eğitim Bakanlığı Yayınları: 2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi: 877, Milli
• Eğitim Basımevi, Ankara.
• Genel Nüfus Tespiti: İdari Bölünüş 1997, Population count: Administrative division / Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
• Genel Nüfus Sayımı, 2000, Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
• Güriz, A., 1975, Türkiye’de Nüfus Politikası ve Hukuk Düzeni, Türkiye Kalkınma Vakfı Yayınları No: 2, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Işık, Ş., 1999, “İzmir’e Yönelik Göçlerin Coğrafi Boyutları”, Türk Coğrafya Dergisi, S: 34, S: 383-406, İstanbul.
• Karal, E.Z., 1943, Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, Ankara Basım ve Ciltevi, Ankara.
• Köse, A.,- Arı, Y., 2005 “ İnsan çevre Etkileşimini Yorumlamada Yeni Bir Alternatif: Kültürel Coğrafya”, Ulusal Coğrafya Kongresi (Prof. Dr. İsmail Yalçınlar Anısına), S:51-59, İstanbul.
• Mutluer‚M.‚ 2003‚ Uluslararası Göçler ve Türkiye‚ Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Pierre G., 1991, Nüfus coğrafyası / Pierre George; çeviren Tanju Gökçöl, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Sergün, Ü., 1992, Yeryüzünün Nüfuslanması Sürecinde Gelişme Evreleri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı: 3, S:2736, İstanbul.
• Tanoğlu, A., 1969, Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, Cilt I, İstanbul.
• Tanoğlu‚ A.‚ 1952-1953‚ “Bulgaristan Türklerinin Son Göç Hareketi”‚ İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası‚ Cilt:14‚ S:129-161‚ İstanbul.
• Tıraş, M., 1997, “Yusufeli’de Nüfus Hareketleri”, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Edebiyat Bilimleri Dergisi, S: 24, S: 159-178, Erzurum
• TUİK, 2008, Genel Nüfus Sayımları, Ankara.
• Tümertekin‚ E.‚ 1994, Beşeri Coğrafyaya Giriş‚ İ.Ü. İletişim Fakültesi Basımevi‚ İstanbul.
• Tümertekin‚ E.- Özgüç, N., 2005, Ekonomik Coğrafya Kalkınma ve Küreselleşme, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Tuncer, B., 1976, Ekonomik Gelişme ve Nüfus, Ankara. www.tuik.gov.tr