FİNANSAL AKTİF FİYATLARI VE BORSA GETİRİSİ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Year 2012, Volume: 3 Issue: 6, 41 - 53, 12.02.2014

Mehmet Şentürk , Yusuf Akbaş

Abstract

Dünyada yaşanan finansal küreselleşmenin etkisi ve sermayenin uluslararası bir kimlik kazanması, ülke ekonomilerini
de iç dinamiklerin dışında dış faktörlere karşı kırılgan hale getirebilmektedir. Ülkelere akan doğrudan ya da dolaylı
sermaye, faiz ve döviz kuru gibi iki önemli değişkeni çok ciddi etkileyebilmektedir. Bu sayede, söz konusu
ekonominin ödemeler bilançosu üzerinde oluşan etki ile ülkenin ekonomi politikasını dahi etkiler olmuştur. Ancak
çalışmamızda bu iki önemli değişkenin dışında, altın fiyatlarına da yer verilmiştir. Bunun en önemli nedenlerinden
birisi; son yıllarda önemli bir gelişim gösteren ve bir çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankalarının
rezervlerinin altına dönmesi ve oluşan bu ciddi talebin altın fiyatlarını yukarı itmek suretiyle, diğer makro iktisadi
değişkenleri etkilemesidir. Bu çalışmada, Türkiye’de mevduat faiz oranı, ABD Doları / TL kuru ve uluslararası altın
(Ons) fiyatlarının İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ABD Doları bazlı getirisini etkileme derecesi
araştırılmıştır. Bu bağlamda; söz konusu kısa ve uzun dönemli ilişkinin varlığı ADF, DF-GLS birim kök ve DoladoLütkepohl
Granger nedensellik analizleri ile test edilmiştir. Ayrıca, İMKB ABD Doları bazlı getirisi, mevduat faiz
oranı, USD/TL kuru ve altın fiyatı serilerinin yapısal kırılma içerip içermediğini tespit etmek amacıyla Zivot-Andrews
(1992) ve Lee-Strazicich (2003) yapısal kırılma testleri yapılmıştır. Sonuç olarak ise; ABD Doları / TL kuru ve İMKB
ABD Doları bazlı getirisi arasında iki yönlü nedensellik ilişkisi mevcutken, mevduat faiz oranlarından İMKB ABD
Doları bazlı getirisine doğru tek yönlü bir nedensellik mevcuttur. Altın fiyatları ise İMKB ile ters etkileşim
içerisindedir. Yani; İMKB’den çıkan yatırımcının tercihi altın olmaktadır. Bu da altının güvenli liman olma özelliğinin
devam ettiğini açık bir biçimde ortaya koymaktadır

Keywords

Altın, ABD Doları, Kur, Faiz, İMKB

References

• Booth, G. G., ve Ciner, C., (2005). “German dominance in the European Monetary System: A Reprise Using Robust Wald Tests”, Applied Economics Letters, Cilt: 12.
• Chamberlain, S., Howe, S. J. ve Popper, H., (1996). “The Exchange Rate Exposure of U.S. and Japanese Banking Institutions”, The Wharton School University of Pennsylivania, Financial Institutions Center. No: 96-55.
• Ciarreta, A. ve Zarraga, A., (2009). “Electricity Consumption and Economic Growth in Spain”, Applied Economics Letters, Cilt: 17, Sayı: 14.
• Dolado, J.J. ve Lutkepohl, H., (1996). “Making Wald Test Work for Cointegrated VAR Systems”, Econometric Theory, Sayı: 15.
• Ege, I., Nazlioglu, S., ve Bayrakdaroglu, A., (2008). “Financial Development and Economic Growth: Cointegration and Causality Analysis for the Case of Turkey”. MARC Working Papers Series, WP No. 2008-4, METU, Ankara, Turkey.
• Faust, J., Rogers, J.H., Wang, S. B. ve Wright J. H., (2007). “The High Frequency Response of Exchange Rates and Interest Rates to Macroeconomic Announcements”, Journal of Monetary Economics, Sayı: 54.
• Gazioğlu, S., (2001). “An Emerging Markets, Volatility of Real Exchange Rate: The Turkish Case”, Middle East and North African Economies, The Online Journal of MEEA.
• Karamustafa, O. ve Küçükkale, Y., (2003). “Long-Run Relationships Between Stock Market Returns and Macroeconomic Performance: Evidence from Turkey”, http://ideas.repec.org/p/wpa/wuwpfi/0309010.html.
• Katechos, G., (2011). “On the Relationship between Exchange Rates and Equity Returns: A New Approach”, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, Article in Press.
• Lee, J. ve Strazicich, M. C., (2002). “Minimum LM Unit Root Test with Two Structural Breaks, Discussion Paper Check 02-20, Department of Economics, University of Central Florida, USA.
• ----, (2003). “Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks”, The Review of Economics and Statistics, MIT Press, Cilt: 85, Sayı: 4.
• ----, (2004). “Minimum LM Unit Root Test with One Structural Break”, Working Papers 04-17, Department of Economics, Appalachian State University.
• Lutkepohl, H. ve Kratzig, M., (2004). “Applied Time Series Econometrics”.
• Shafiee, S. ve Topal, E., (2010). “An Overview of Global Gold Market and Gold Price Forecasting”, Resources Policy, Sayı: 35.
• Temurlenk, S. ve Oltulular, S. (2007). “Türkiye’nin Temel Makro Ekonomik Değişkenlerinin Bütünleşme Dereceleri Üzerine Bir Araştırma” , VIII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 24-25 Mayıs 2007, Malatya.
• Tully, E. ve Lucey, B. M., (2007). “A Power GARCH Examination of the Gold Market”, Research in International Business and Finance, Sayı: 21.
• Walid, C., Chaker, A., Masood, O. ve Fry, J., (2011). “Stock Market Volatility and Exchange Rates in Emerging Countries: A Markov-State Switching Approach”, Emerging Markets Review, Sayı: 12.
• Zivot, E. ve Andrews, D. W. K., (1992). “Further Evidence on the Great Crash, The Oil-Price Shock, and the UnitRoot Hypothesis”, Journal of Business and Economic Statistics, Temmuz 1992, Cilt: 10, No: 3.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), www.tcmb.gov.tr
• World Gold Council, www.gold.org
• İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), www.imkb.gov.tr