Öz
İlk kez Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (MSHS) ile uluslarüstü düzleme girmiş
olan denetim muhakemesine başvuru hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) Ek 7 No’lu
Protokol’de cezai uyuşmazlıklar için tanınmıştır. Protokol’e taraf olmasalar dahi iç hukuklarında
denetim muhakemesi enstrümanları olarak kanun yollarını barındıran devletler, AİHS’e taraf
oldukları takdirde adil yargılanma hakkının gereklerini kanun yolları safhasında da yerine getirmekle
yükümlüdür. Bu makalede İnsan Hakları Komitesi ve AİHM kararları ile adil yargılanma hakkının
alt ilkeleri ve gerekleri ile içi doldurulmuş görece olarak yeni olan denetim muhakemesine başvuru
hakkı incelenerek yeri geldikçe insan hakları perspektifinden Türk ceza muhakemesi hukukunda eksik
bulunan hususlar değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Denetim muhakemesine başvuru hakkı Kanun yolları Adil yargılanma hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İnsan Hakları Komitesi
Kaynakça
- Aliefendioğlu, Yılmaz: Bağımsız ve Tarafsız Yargılanma (Adil Yargılanma Hakkı) Türkiye’de İnsan Hakları, Hazırlayan: Oya Çitçi, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi, Ankara, 2000.
- Centel, Nur/ Zafer, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2016.
- Çelik, Abdullah: Adil Yargılanma Hakkı Rehberi, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2014.
- Çınar, Ali Rıza: Ceza Yargılamasında Temyiz Yolu, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.
- Dawson, John P.: A History of Lay Judges, Harvard University Press, Massachuestts, 1960.
- Doğan, İlyas: İnsan Hakları Hukuku, 2. Bası, Astana Yayınları, Ankara, 2015.
- Doğru, Osman: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İçtihatları, Cilt 1, 1. Bası, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2004.
- Gözübüyük, Şeref/ Gölcüklü, Feyyaz: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 11. Bası, Turhan Yayınevi, Ankara, 2016.
- Harris, David/ O’Boyle, Michael: Law of the European Convention on Human Rights, 2. Bası, Oxford Press, London, 2009.
- İnceoğlu, Sibel: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, 2.Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2002.
- Joseph, Sarah/ Caston, Melissa: The International Covenant on Civil and Political Rights Cases, Materials and Commentary, 3.Bası, Oxford University Press, London, 2013.
- Kaymaz, Seydi: Ceza Muhakemesi Hukukunda İstinaf Kanun Yoluna İlişkin Bazı Değerlendirmeler, İÜHFM, Cilt 74, Sayı 1, 2016.
- Kunter, Nurullah /Yenisey, Feridun /Nuhoğlu, Ayşe: Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, Kasım 2006, s.1225.
- Ladewig, Hans-Meyer: “Adil Yargılanma Hakkı’’, Çeviren: Özlem Yenerer Çakmut, Adil Yargılanma Hakkı ve Ceza Hukuku, Proje Yöneticisi: Kayıhan İçel, Yayına Hazırlayan: Yener Ünver, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2004.
- Leach, Philip: Taking A Case to the European Court of Human Rights, 3. Bası, Oxford Press, London, 2011.
- Marshall, Peter D.:A Comparative Analysis of the Right of Appeal, Duke Journal of Comperative International Law, (Çevrimiçi) www.scholarship.law.duke.edu, 16.03.2018.
- Özbek, Veli Özer/ Doğan, Koray /Bacaksız, Pınar /Tepe, İlker: Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
- Öztürk, Bahri/ Tezcan, Durmuş/ Erdem, Mustafa Ruhan/ Gezer, Özge Sırma/Saygılar Kırıt, Yasemin F./ Özaydın, Özdem/Alan Akcan, Esra/Erden Tütüncü, Efser/ Altınok Villemin, Derya/ Tok, Mehmet Can: Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
- Reid, Karen: A Practitioner’s Guide to the European Convention on Human Rights, 4.Bası, Sweet&Maxwell/Thomson Reuters, London, 2011.
- Robertson, Cassandra Burke: The Right to Appeal,North Carolina Law Review, Volume 91,Number 4, UNC Faculty Publications, North Carolina, 2013 (Çevrimiçi) http://scholarship.law.unc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4613&context=nclr 22.05.2018.
- Soyaslan, Doğan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
- Şahin, Cumhur/ Göktürk, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku II,6. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
- Şirin, Tolga: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesine Ek 7 No’lu Protokol Hakkında Genel Bir Bilgilendirme, Çevrimiçi www.academia.edu 23.05.2018.
- Toroslu, Nevzat/ Feyzioğlu, Metin: Ceza Muhakemesi Hukuku,17. Bası, Savaş Yayınları, Ankara, 2017.
- Turan, Hüseyin: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nde ve Türk Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, 1.Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.
- Uluslararası Af Örgütü: Adil Yargılanma Hakkı, Çevirenler: Fadıl Ahmet Tamer/ Erol Kaplan, İletişim Yayıncılık, İstanbul, 2000.
- Ünver, Yener/ Hakeri, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 14.Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
- Vitkauskas, Dovydas/ Dikov,Grigoriy: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Adil Yargılanma Hakkının Korunması, Çeviren: Serkan Cengiz, 2. Bası, Avrupa Konseyi, Nisan 2018.
- Yenisey, Feridun/ Nuhoğlu, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
- AİHM Kararları: hudoc.echr.coe.int.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 24 Sayı: 2 |
