Eseri Çoğaltma Hakkının Cezai Himayesi ve Şahsen Kullanma Meselesi

Yıl 2022, Cilt: 28 Sayı: 1, 170 - 183, 30.06.2022

Süleyman Emre Özdemir

https://doi.org/10.33433/maruhad.1094016

Öz

Telif hakları ve bu hakların korunma seviyesi, ülkelerin gelişmişlik göstergeleri arasında yer almaktadır. Hukukumuzda, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)’nda, telif haklarının hukuki himayesinin yanı sıra cezai himayesi de öngörülmüştür. Öte yandan telif hakları, sahibine fikri çabalarının sonucu olarak ortaya çıkan çalışmaları için verilen bir ödüllendirme ve teşvik aracı olmanın yanı sıra toplumun da bu çalışmalardan fayda sağlamasına imkân veren, iki tarafın çıkarları arasında denge kurmayı amaçlayan bir sistem üzerine inşa edilmiştir. Dolayısıyla FSEK’te teklif haklarını sınırlayan çeşitli hükümlere de yer verilmiştir. Bunlardan biri FSEK’in 38’inci maddesinde düzenlenen ve hukuka uygunluk sebebi teşkil eden şahsen kullanmadır. Şahsen kullanma esasen eser sahibinin çoğaltma hakkının sınırlandırılmasına ilişkin olup mali haklara tecavüz suçu ve özelinde eseri çoğaltma hakkının cezai himayesi bakımından hususiyet arz etmektedir. Çalışmamızda öncelikle eseri çoğaltma hakkının cezai himayesi üzerinde durulacak olup ardından bir hukuka uygunluk sebebi olarak şahsen kullanma meselesi incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Eser, Telif Hakları, Çoğaltma Hakkı, Eseri Çoğaltma Hakkının Cezai Himayesi, Şahsen Kullanma

Kaynakça

• Arslanlı H, Fikrî Hukuk Dersleri II Fikir ve Sanat Eserleri (Sulhi Garan 1954).
• Artuk M E, Gökcen A, Alşahin M E, Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler (15. Baskı Adalet 2021).
• Ateş M, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandırılması (Seçkin 2003).
• Ayiter N, Hukukta Fikir ve San’at Ürünleri (Sevinç Matbaası 1972).
• Bayrak Ö, Uygulamada Fikri, Sınai Mülkiyet ve Haksız Rekabet Suçları (Seçkin 2019).
• Bozgeyik H, ‘Telif Hukukunda Eğitim İstisnası’ 2015 1 (2) Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 23-35.
• Çelik A, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Çoğaltma ve Yayma Haklarının İhlali – İhlalin Sonuçları (Seçkin 2011).
• Demirel M, ‘Ceza Hukukunda Rızanın İki Boyutu: Tipikliğe Engel Olan Rıza ve Hukuka Uygunluk Nedeni Olan Rıza’ 2020 78 (3) İstanbul Hukuk Mecmuası 1469-1523.
• Dreier T, Schulze G ve Specht L, Urheberrechtsgesetz Verwertungsgesellschaftengesetz, Kunsturhebergesetz Kommentar (C.H.Beck 2018).
• Dülger M V, Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku (Güncellenmiş 8. Baskı, Seçkin 2020).
• Genç Arıdemir A, Türk Hukukunda Eser Sahibinin Çoğaltma ve Yayma Hakları (Vedat Kitapçılık 2003).
• Grodzinsky F ve Bottis M C, ‘Private Use as Fair Use: Is it Fair?’ 2007 11 Sacred Heart University Computer Science & Information Technology Faculty Publications 11-24.
• Güneş İ, Uygulamada Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku (Seçkin 2021).
• Hafızoğulları Z, ‘Fikir ve Sanat Eserlerinin Cezai Himayesi’ 1999 48 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-14.
• Harms L T C, A Casebook on the Enforcement of Intellectual Property Rights (4th edn, WIPO 2018).
• Hilty R M ve Nèrisson S, Overview of national reports about “Balancing Copyright” (Max Planck Institute for Intellectual Property and Competition Law Research Paper No. 12-05).
• Hirş E, Fikri ve Sınai Haklar (Ar Basımevi 1948).
• Kaya A, ‘Bilgisayar Programlarının Şahsen Kullanmaya Mahsus Olarak Çoğaltılması Mümkün Müdür?’ in Arslan Kaya, Makalelerim -I- (Beta 2012).
• Kercsmar G S, ‘Computer Software & Copyright Law: The Growth of Intellectual Property Rights in Germany’ 1997 15 (3) Penn State International Law Review (Dickinson Journal of International Law) 565-592.
• Kocaoğlu A, Telif Haklarının İhlali Suçları (FSEK md. 71) (Seçkin 2021).
• Memiş T, Fikri Hukuk Bakımından İnternet Ortamında Müzik Sunumu (Seçkin 2002).
• Olwan, Rami M, Intellectual Property and Development (Springer 2013).
• Öztrak, İ, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Haklar (2. Baskı, Ankara Üniversitesi Basımevi 1977).
• Suluk C, Karasu R, ve Nal T, Fikri Mülkiyet Hukuku (Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin 2019).
• Szott Moohr G, ‘The Crime of Copyright Infringement: An Inquiry Based on Morality, Harm, and Criminal Theory’ 2003 83(4) Boston University Law Review 731-783. Tekinalp Ü, Fikri Mülkiyet Hukuku (5. Baskı, Vedat Kitapçılık 2012).
• Torremans P L C, ‘Copyright (and Other Intellectual Property Rights) as a Human Right’ in Paul L.C. Torremans (ed), Intellectual Property Law and Human Rights (3rd edn, Wolters Kluwer 2015).
• Turan H S, Fikir ve Sanat Eserlerinin Cezai Himayesi (Seçkin 2012).
• Yavuz, L, Alıca T ve Merdivan F, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu, Cilt -I- (2. Baskı Seçkin).
• Yazıcıoğlu R Y, Fikri Mülkiyet Hukukundan Kaynaklanan Suçlar, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndaki Suçlar (On İki Levha 2009).
• https://library.ku.edu.tr/hizmetler/acik-erisim-akademik-iletisim/telif-hakki-ve-adil-kullanim.
• http://www.kutuphane.itu.edu.tr/en/services/copyright-fair-use.