GÖÇLERİN GÜVENLİK ORTAMINDAKİ YERİ VE SURİYELİ GÖÇÜ KAPSAMINDA İSTANBUL ÖRNEĞİ

Year 2025, Volume: 20 Issue: 64, 703 - 728, 27.07.2025

Mustafa Özbay , Ragıp Kutay Karaca

https://doi.org/10.14783/maruoneri.1677139

Abstract

Soğuk Savaş sonrası güvenlik ortamındaki yeni tehditlerden birisi de göçlerdir. Suriye’deki iç çatışmalar da kitlesel göçlere yol açmak suretiyle Türkiye gibi pek çok ülkede güvenlik endişesine neden olmuştur. Söz konusu güvenlik endişesinin Türk vatandaşlarında hangi alanlarda oluştuğunu ve buna hangi unsurların sebep olduğunu tespit etmek amacıyla İstanbul’da saha araştırması yapılmıştır.
Araştırmaya katılan 720 katılımcıdan elde edilen bulgular, Suriye’den gerçekleşen göçlerin, en fazla toplumsal alanda güvenlik algısı oluşturduğunu göstermektedir. Güvenlik algısına sebep olan unsurlar olarak, göçmenlerin sayısı, kültürel farklılıkları, ülkelerine geri dönmeyecek olmaları ve Türkiye’ye uyum sağlamamış olmaları belirtilmiştir. Farklı ülkelerde yapılan başka bir araştırma sonucu da yerinden edilmiş Suriyelilerin çok yüksek oranda geri dönüşe olumlu bakmadığını göstermektedir. Suriyelilerin geri geri dönmeyecek olmaları güvenlik algısının artarak devam etmesine neden olabilecek bir nitelik taşımaktadır. Araştırmada Türk vatandaşlarının, Türkçe dili, aile yapısı, eğitim ve sağlık imkânlarına erişim, ulusal kimlik ve uyum gibi birçok değer ve kimlik bakımından Suriyelileri nasıl algıladıkları tespit edilmiştir. Bu kapsamda Türkçe dili ile ulusal kimliğin korunması hakkında açık bir şekilde olumsuz algının bulunduğu görülmüştür.
Söz konusu bulgular, kanıta dayalı politikaların hayati önem taşıdığı göç yönetiminde tersine göçün ve uyum çalışmalarının ön plâna çıktığını göstermektedir. Bu itibarla göçü temel alan güvenlik çalışmalarının ulusal ve uluslararası nitelik taşıdığı görülmektedir.

Keywords

Güvenlik ortamı , Göç , Suriye , Toplumsal güvenlik , Göç yönetimi

THE PLACE OF MIGRATION IN THE SECURITY ENVIRONMENT AND THE ISTANBUL EXAMPLE WITHIN THE SCOPE OF SYRIAN MIGRATION

Abstract

One of the new threats in the post-Cold War security environment is migration. The internal conflicts in Syria have also caused security concerns in many countries, such as Turkey , by causing mass migration. A field research was conducted in Istanbul in order to determine in which areas this security concern occurs among Turkish citizens and what factors cause it.
The findings obtained from 720 participants who participated in the research show that migration from Syria creates the perception of security mostly in the social sphere. The factors that cause the perception of security are the number of migrants, their cultural differences, the fact that they will not return to their country and the fact that they have not adapted to Turkey. Another study conducted in different countries also shows that the displaced Syrians do not view the return positively at a very high rate. The fact that Syrians will not return has a quality that may cause the perception of security to continue to increase. The study determined how Turkish citizens perceive Syrians in terms of many values and identities, such as the Turkish language, family structure, access to education and health opportunities, national identity and harmony. In this context, it was seen that there is a clearly negative perception about the preservation of the Turkish language and national identity.
These findings are crucial in migration management, where evidence-based policies are crucial. On the contrary, it shows that migration and integration efforts have come to the fore. In this respect, it is seen that security efforts based on migration have national and international characteristics.

Keywords

Security environment , Migration , Syria , Social security , Migration management

References

• Altun, U., & Görel, Ö. (2016). Sığınmacılar ve mülteciler raporu. Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Ayaslı, E. (2024). What do host country natives think of return migration? Resentment and calls for refugee return. Journal of Ethnic and Migration Studies, 1–25. https://doi.org/10.1080/1369183X.2024.2418484
• Aydın, M. (2004). Uluslararası ilişkilerin ‘gerçekçi’ teorisi: Kökeni, kapsamı, kritiği. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1(1), 33–60.
• BBC Türkçe. (2024a). Göç ve güvenlik. https://www.bbc.com/turkce/articles/cx72l306j2po
• BBC Türkçe. (2024b). https://www.bbc.com/turkce/articles/crgmzv9p2y3o
• Buzan, B. (2015). İnsanlar, devletler ve korku (E. Çıtak, Trans.). Röle Akademik Yayıncılık.
• Choucri, N. (2002). Migration and security: Some key linkages. Journal of International Affairs, 56(1), 97–122.
• Dilek, B. S. (2018). Suriyeli göçü. Kripto Basım Yayın.
• Dorai, K. (2018). Conflict and migration in the Middle East: Syrian refugees in Jordan and Lebanon. In Critical Perspectives on Migration in the Twenty-First Century (pp. 113–126). https://shs.hal.science/halshs-01859269
• Erdoğan, M. (2019). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler. Konrad Adenauer Stiftung.
• European Commission (EC-2022a). Integration of immigrants in the European Union. https://migrant-integration.ec.europa.eu/system/files/2022 06/Integration%20of%20Immigrants%20in%20the%20European%20Union_Report_EN.pdf
• European Commission. (EC-2022b). Special Eurobarometer: Integration of immigrants in the European Union. https://migrant-integration.ec.europa.eu/library-document/special-eurobarometer-integration-immigrants-european-union_en
• Fakih, A., & May, I. (2016). The impact of Syrian refugees on the labor market in neighboring countries: Empirical evidence from Jordan. Defence and Peace Economics, 27(1), 64–86.
• Faist, T. (2004). Göç-güvenlik bağı: 11 Eylül'den önce ve sonra uluslararası göç ve güvenlik. Malmö Üniversitesi Uluslararası Göç ve Etnik İlişkiler Okulu Yayınları.
• Göç İdaresi Başkanlığı. (2024a). Geçici koruma. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Göç İdaresi Başkanlığı. (2024b). Türkiye göç tarihi. https://www.goc.gov.tr/goc-tarihi
• Gök, G. O. (2016). Kimin güvenliği? Uluslararası göç-güvenlik ilişkisi ve uluslararası örgütlerin rolü. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 65–82.
• Kılıç, K. (2024). Radikalleşme ve Şiddet İçeren Aşırıcılığı Uzaklarda Önlemek: Afrika Boynuzu’nda Şiddet İçeren Aşırıcılığa Karşı Direncin Güçlendirilmesi, Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 7(2), 97-110.
• Kolukırık, S. (2014). Uluslararası göç ve Türkiye: Yerel uygulamalar ve görünümler. Türklerin Dünyası Dergisi, 37–53.
• Krafft, C., Assaad, R., Rahman, K., & Roemer, J. (2018). Syrian refugees in Jordan: Demographics, livelihoods, education and health. The Economic Research Forum Working Paper.
• Lenner, K., & Schmelter, S. (2016). Syrian refugees in Jordan and Lebanon: Between refuge and ongoing deprivation? In IEMed Mediterranean Yearbook (pp. 122–126). IEMed.
• Milliyet Gazetesi, YouGov Araştırma Şirketi. (28 Aralık 2021). Avrupa’da göç güvenlik konulu araştırma. https://www.milliyet.com.tr/dunya/avrupalilar-gocmenlere-karsi-duvar-istiyor-6669661
• Mülteciler Derneği. (2022). Türkiye’deki Suriyeli sayısı – Aralık 2022. https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi-aralik-2022
• Oytun, O. & Şenyücel, S. (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri (ORSAM Rapor No: 195). ORSAM.
• Özçelik, S. (2019). İç çatışmalar ve göç. In G. Telatar & U. Kedikli (Eds.), Uluslararası göç ve güvenlik (pp. 245–263). Atlas Yayınevi.
• Özdal, B. (2018). Uluslararası göç ve nüfus hareketleri bağlamında Türkiye. Dora Basım Yayın Dağıtım.
• Özlem, K. (2020). Göçün güvenlikleştirilmesi bağlamında Bulgaristan’ın Suriyeli göçmenlere yönelik politikası. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 35, 555–594.
• Sabates-Wheeler, R., & Feldman, R. (2011). Mapping migrant welfare onto social provisioning. In R. Sabates-Wheeler & R. Feldman (Eds.), Social protection and migration (pp. 3–91). Routledge.
• Sokullu,Canan- Ebru, “Mülteciler ve Güvenlik”, Güvenlik Yazıları Serisi, No.30, Ekim 2019. https://trguvenlikportali.com/wp-content/uploads/2019/11/MultecilerveGuvenlik_EbruCananSokullu_v.1.pdf
• Suriye Aktivistleri ve Araştırmacıları Derneği (SACD). (2024). Yerinden edilmiş Suriyeliler ile yapılan araştırma sonuçları. https://syacd.org/tr/onurlu-donus-ve-siyasi-surecin-olumu/
• Şahin, G. (2017). Küresel güvenliğin dönüşümü; NATO bağlamında kavramsal, tarihsel ve teorik bir analiz. Savunma Bilimleri Dergisi, 16(1), 59–81.
• Telatar, G. (2019). Göç ve güvenlik: Kavramsal ve teorik bir analiz. In G. Telatar & U. Kedikli (Eds.), Uluslararası göç ve güvenlik (pp. 7–34). Atlas Yayınevi.
• Türkiye Ekonomistler Platformu (TEP). (2024). Suriyeli gündem araştırması. https://www.ekonomistler.org.tr/arsivler/7144
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİKa) 2023 (https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685#:~:text=T%C3%BCrkiye'de%20ikamet%20eden%20n%C3%BCfus,575%20bin%20441%20ki%C5%9Fi%20oldu.)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİKb) 2023 (https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685#:~:text=T%C3%BCrkiye'de%202021%20y%C4%B1l%C4%B1nda%20%93,6%2C6'ya%20d%C3%BC%C5%9Ft%C3%BC.&text=%C4%B0stanbul'un%20n%C3%BCfusu%2C%20bir%20%C3%B6nceki,907%20bin%20951%20ki%C5%9Fi%20oldu.)
• Vietti, F. & Scribner, T. (2013). Human insecurity: Understanding international migration from a human security perspective. Journal on Migration and Human Security, 1(1), 17–31.
• Wæver, O. (2008). Toplumsal güvenliğin değişen gündemi. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 18, 151–178.
• Walters, W. (2010). Migration and security. In J. Peter Burgess (Ed.), The Routledge handbook of new security studies (pp. 217–228). Routledge.
• Yüksek Seçim Kurulu. (2019). Seçim sonuçları. https://www.ysk.gov.tr/doc/karar/dosya/78043/2019-4379.pdf