KAMU HASTANESİ ECZACILARININ MESLEK SORUNLARI- OCCUPATIONAL PROBLEMS OF PUBLIC HOSPITAL PHARMACISTS

Year 2016, Volume: 20 Issue: 2, 191 - 198, 02.02.2016

Elif Karaca , Bülent Kıran

https://doi.org/10.12991/mpj.20162037389

Abstract

Günümüzde bilim ve teknolojideki ilerlemelerle birlikte eczacılık uygulamaları, ilaç merkezli konumdan, hasta merkezli konuma evrilmiş, eczacıların rollerinde de değişiklikler gerçekleşmiştir. Bu araştırma ile ……. ilindeki kamu hastanesi eczacılarının; görev, yetki ve sorumluluklarının, hasta odaklı eczacılık uygulamalarına bakışlarının, çalışma ortamı ve iş yükü algılarının, iş doyumlarının ve meslek örgütünden beklentilerinin saptanması amaçlanmıştır. Araştırma kesitsel ve tanımlayıcıdır. İlgili literatür taramasının ardından hazırlanan anket, 2012 yılında, ……. ili merkez ilçeleri resmi yataklı tedavi kurumlarında çalışan hastane eczacılarına gönüllülük ilkesiyle uygulanmış, 63 eczacı tarafından özbildirim ile yanıtlanmıştır. Veriler, %95 güven aralığında SPSS 18 paket programı kullanılarak, frekans, yüzde dağılım ve ki-kare testi ile değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılan eczacıların, %61,9’unun günlük ortalama 8 saat çalıştığı ve ağırlıklı olarak ilaç dağıtımı (%76,2), stok kontrolü (%77,8) gibi %60,3’ünün rutin ve %55,5’nin yorucu olarak nitelendirdikleri işlerle uğraştığı saptanmıştır. Eczacıların %28,6’sının mesleklerini tatmin edici bulmadığı, erkek eczacıların iş doyumunun, kadın eczacılara göre daha fazla olduğu (x²=6,168,   p=0,034) belirlenmiştir. 20-39 yaş grubundaki eczacıların geleneksel eczacılık rolleri yerine, klinik eczacılık rollerini gerçekleştirme isteklerinin 40 ve üzeri yaş gurubunda bulunan eczacılara göre daha fazla olduğu saptanmıştır (x²=11,732 p=0,03). Ayrıca eczacıların büyük çoğunluğunun (%93,6) meslek örgütünün hastane eczacılığının sorunlarına yeterli ilgi göstermediğini düşündükleri saptanmıştır. Hastane eczacılarının ilaçların etkin, güvenli ve ekonomik kullanımındaki rollerini ve iş doyumlarını artırmalarına olanak tanıyan klinik eczacılık uygulamalarına dönük lisans eğitimine ve hastanelerde yatak sayısı başına eczacı ölçütüne göre istihdamın sağlanmasına yönelik yasal düzenlemelerin ivedilikle yapılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. 

Keywords

Hastane eczacılığı, İş tatmini, İş yükü, Klinik eczacılık

References

• Öztürk H, Kasım S, Kavgacı A, Kaptan D, İnce G. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin İş Doyum Düzeyleri, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2015;18(1):17-25.
• Medication Therapy and Patient Care: Specific Practice Areas–Statements, ASHP Statement on the Role of Health-System Pharmacists in Public Health pp.324-328. http://www.ashp.org/doclibrary/bestpractices/specificstpubhlth.aspx Erişim Tarihi: 10.08.2015
• Abacıoğlu N. Türkiye İlaç Sanayii, İstanbul Ticaret Odası Yayınları İstanbul, 2010,pp.59.
• Kocabacak S. Türkiye’de Serbest Eczacıların Sorunlarına Yönelik Bir Araştırma, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2011;14(2):95-124.
• World Health Organization and International Pharmaceutical Federation, Developing Pharmacy Practice a Focus on Patient Care, 2006 http://www.who.int/medicines/publications/WHO_PSM_PAR_2006.5.pdf Erişim Tarihi: 10.08.2015
• Hamzacebi K, Gümüşel B. Kanıta Dayalı Eczacılık, Marmara Pharmaceutical Journal 2012;16:155-158.
• Özçelikay G. Şencan N. Eczacılık İşletmeciliği, Akademisyen Tıp Kitabevi, Ankara, 2015)
• Üstünes L. Türkiye’de Eczacılık Eğitimi: Bugün ve Gelecek, Eczacının Sesi 2013 http://eczacininsesi.com/?yon=ozgur&id=669 Erişim Tarihi: 10.08.2015
• Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı, Hastane Hizmet Kalite Standartları http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/hizmet_kalite_standartlari_2011/hastane_hks/hkskitap.pdf Erişim Tarihi: 10.08.2015
• İyi Eczacılık Uygulamaları Kılavuzu, http://www.titck.gov.tr/PortalAdmin/Uploads/UnitPageAttachment/b607e1a453003.pdf Erişim Tarihi: 10.08.2015
• Çetintaş S. Kadın Eczacı Olmak. AEOB İlaç Forumu 2001;17:11-12. Erişim: http://www.e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/eczaciodasiyayinlari/ibeob_eyll01/3.pdf Erişim Tarihi: 04.08.2015
• Janzen D, Fitzpatrick K, Jensen K, Suveges L. Women in Pharmacy Canadian Pharmacists Journal 2013;146(2):109–116.
• Wilson K, Jesson J, Langley C, Hatfield K, Clarke L. Pharmacy undergraduate students: Career choices and expectations ecross a four-year degree programme. Aston University, 2006.
• Türk Eczacıları Birliği Araştırma Dizisi Eczacı Profili: 1998-2007 Son On Yıla Bir Bakış, Ankara, 2007
• 4857 Sayılı İş Kanunu, 10.06.2003 tarih ve 25134 sayılı Resmi Gazete http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf Erişim Tarihi: 05.08.2005
• Gülpınar G, Uzun MB, Yalım NY. Sosyal Güvenlik Kurumu Uygulamalarının Serbest Eczacıların İş Doyumu Üzerine Etkisi: Kalitatif Bir Çalışma, Türkiye Biyoetik Dergisi, 2015;2(1):36-46.
• Demir M, Yeğenoğlu S. Ankara’daki Hastane Eczanelerinde Hizmet Veren Eczacıların Durumlarının Mesleki Perspektiften Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 2005; 25(1): 11-21.
• Özçelikay G, Şar S, Özcömert GH, Asil E. Hastane Eczacılığı ve Etik, T Klin J Med Ethics 1997; 5: 68-72.
• Olson DS, Lawson KA. Relationship Between Hospital Pharmacists’ Job Satisfaction And İnvolvement İn Clinical Activities, Am J Health-Syst Pharm 1996;53:281-284.
• Lan W, Pang J, Chui W. Job Satisfaction and the Association With Involvement in Clinical Activities Among Hospital Pharmacists in Hong Kong International Journal of Pharmacy Practice 2011; 19: 253-263.
• Kerschen AM et al. Job satisfaction among staff, clinical, and integrated hospital pharmacists. J Pharm Pract 2006; 19: 306–312.
• Nyame-Mireku MN. Determinants Of Job Satisfaction Among Hospital Pharmacists And Their Intent To Leave Using Herzberg’s Two-Factor Theory, ProQuest Dissertations Publishing, 2012.
• Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği, 13.01.1983 tarih ve 17927 sayılı Resmi Gazete http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=3.5.85319&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=yatakl%C4%B1%20tedav Erişim Tarihi:16.06.2015
• Üstel İ. Geleneksel Hastane Eczacılığımız Konusunda Bir Anket Çalışması. J.Fac.Pharm Ankara 1977, 7(21), 21-41.
• Türk Eczacıları Birliği II. Bölge Ankara Eczacı Odası Kamu Eczacıları Çalıştayı Sonuç Raporu Sorunlar-Beklentiler-Öneriler, Ankara, 2015 pp. 19-25.
• Khalidi DA, Wazaify M. Assessment of Pharmacists’ Job Satisfaction and Job Related Stress in Amman Int J Clin Pharm 2013; 35: 821–828.
• Maio, V.; Goldfarb, NI.; Hartmann, CW., Pharmacist’ Job Satisfaction: Variation By Practice Setting. P&T 2004, 29(3), 184-190.
• Saygılı M. Hastane Çalışanlarının Çalışma Ortamlarına İlişkin Algıları ile İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, T.C. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2008 Ankara