Akademik MATBUAT, yayın sürecindeki tüm paydaşlardan aşağıda belirtilen etik kural ve sorumlulukları taşımalarını beklemektedir. Bu sorumluluklar Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Yayın Politikası
• Akademik MATBUAT, Yaz (Temmuz) ve Kış (Aralık) dönemi olmak üzere yılda 2 sayı olarak yayımlanan uluslararası hakemli bir dergidir.
• Akademik MATUBAT'ta sosyal bilimler alanına ait Tarih, Edebiyat, Coğrafya, Felsefe, Sosyoloji, Psikoloji, Kamu Yönetimi, Maliye, İktisat, İşletme vb. alanlarında yer alan nitelikli çalışmaları (makale, kitap eleştirisi, çeviri) yayınlamaktadır.
• Derginin yazım dili Türkçedir. Bunun yanında İngilizce yazı kabul edilebilir.
• Akademik MATUBAT, bağımsız kör hakemlik ilkeleri çerçevesinde yayın yapmaktadır. Çalışmalar, incelendikten sonra hakeme gönderilir ve iki hakemin onayının alınmasıyla yayımlanır. Gerekli hallerde üçüncü hakeme gönderilebilir.
• Akademik MATBUAT, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımını benimsemiştir. Bu nedenle gönderilen yazıların entelektüel içeriği, yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, yaş, engellilik, din, etnik köken, siyaset felsefesine bakılmaksızın değerlendirilir.
• Editörlerin, hakemlerin ve yazarların, uluslararası yayım etik kurallarına uyması ve makalelerin yazım kuralları şablonuna uyumlu olması zorunluluğu vardır.
• Editörlerimiz tarafından incelenen yazılar, düzeltilmek üzere iade olunabilir; uygun bulunmayan çalışmalar reddedilebilir.
• Yayımlanmak üzere çalışmalarını göndermiş olan yazarlar, yazıları ile ilgili telif haklarını zorunlu olarak Akademik MATBUAT'a devretmiş sayılırlar.
• Derginin amaç ve misyonu gereği yazarlardan gönderdikleri çalışmaları için herhangi bir ücret talep edilmez.
• Gönderilen çalışmalar, daha önce yayımlanmamış olmalıdır. Ayrıca başka bir dergide değerlendirme aşamasında olmamalıdır.
• Yazarların çalışmalarındaki değerlendirmeleri, dergimizin resmi görüşü olarak kabul edilmediği gibi bu çalışmaların her türlü sorumluluğu yazarlarına aittir.
• “Etik Kurul İzni” gerektiren çalışmalar için ilgili “Etik Kurul Raporu”nu yüklemek zorunludur. Etik kurulu gerektiren ama bu rapora sahip olmayan çalışmaların dergimizde yayımlanması mümkün değildir.
• Dergimize gönderilen çalışmalarla ilgili intihal, atıf manipülasyonu, sahte veri uydurma vb. suiistimallerin tespit edilmesi halinde yayım ve etik ilkelerine göre hareket edilir. Bu durumda çalışmanın yayımlanmasını önlemek, yayımdan kaldırmak ya da başka işlemler yapmak için gerekli her türlü adımlar atılır.
• Akademik MATBUAT'a gönderilen intihal benzerlik raporları, iThenticate, Turnitin veya intihal.net programı üzerinden yazarlar tarafından alınmak zorundadır. Ayrıca bir dosya halinde çalışmayla birlikte sisteme yüklenmelidir. Raporu eklenmeyen veya toplam benzerlik oranı %25'u aşan makaleler değerlendirmeye alınmayacaktır.
Bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımını benimsemiştir. Editörlerin, hakemlerin ve yazarların, uluslararası yayım etik kurallarına uyması ve makalelerin yazım kurallarına uyumlu olması zorunluluğu vardır. Yayımlanmak üzere çalışmalarını göndermiş olan yazarlar, yazıları ile ilgili telif haklarını zorunlu olarak Akademik MATBUAT'a devretmiş sayılırlar. Yazarlardan herhangi bir ücret talep edilmez. Yazarların değerlendirmeleri, dergimizin resmi görüşü olarak kabul edilemez. Çalışmaların her türlü sorumluluğu yazarlarına aittir. Araştırma ürünleri için etik kurul raporu gerekmiş ise, inceleme üzerinde bu raporun alınmış olduğu kaydedilmelidir. Araştırma ile ilgili intihal, atıf manipülasyonu, sahte veri uydurma vb. suiistimallerin tespit edilmesi halinde yayım ve etik ilkelerine göre davranılır. Bu durumda çalışmanın yayımlanmasını önlemek, yayımdan kaldırmak ya da başka işlemler yapmak için gerekli her türlü adımlar atılır.
İNTİHAL BENZERLİK RAPORLARI, iThenticate, Turnitin veya intihal.net programı üzerinden yazarlar tarafından alınacak, ayrı bir dosya halinde makalelerle birlikte gönderilecektir. Raporu eklenmeyen veya toplam benzerlik oranı %25'u aşan makaleler değerlendirmeye alınmayacaktır.
Etik İlkeler Politikası
I. Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemler
a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini, bilimsel etik kurallarına uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Mükerrer Yayın: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak belirli sınav değerlendirmelerinde ve akademik teşvik ve terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
e) Haksız Yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri makale yazarlarına eklemek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dahil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dahil ettirmek,
f) Diğer Etik İhlali Türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8)
II. Dergi Paydaşlarının Etik Sorumlulukları
a) Editörün Sorumlulukları
• Tarafsızlık
o Editör, makaleleri kabul etmek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahiptir; ancak bu yetkiyi herhangi bir baskı ve yönlendirme olmadan tarafsız bir şekilde yerine getirmek zorundadır.
o Editör, gönderilen yazıların entelektüel içeriğini, yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, yaş, engellilik, din, etnik köken, siyaset felsefesine bakılmaksızın değerlendirmekle mükelleftir.
o Editörler, dergi politikası, yayım kuralları ve akademik standartlara uymayan eksik ve hatalı araştırmaları hiçbir etki altında kalmadan reddetmek zorundadır.
o Editörler, makaleleri kabul etmek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahiptir. Bu sorumluluk ve yetkisini yerinde ve zamanında kullanmak zorundadır.
• Gizlilik
o Editör, tüm yazı ve çalışmaları gizli belgeler olarak değerlendirilmelidir. Editörün izni olmadan bu yazı ve çalışmalar kimseye gösterilmemelidir.
o Yöneticiler ve editörlük personeli, gönderilen makale ile ilgili bilgileri yazar, hakemler ve olası hakemler dışında kimseye açıklamamalıdır.
o Editör, en az iki hakem tarafından değerlendirilen makalelerin çift taraflı kör hakemlik sistemine göre değerlendirilmesini sağlar ve hakemleri gizli tutar.
• Çıkar Çatışması ve Bilginin İfşa Edilmesi
o Gönderilen yazıda yer alan yayınlanmamış veriler, yazarın açık rızası olmadan editörler veya hakemler tarafından kendi araştırmalarında kullanılmamalıdır.
o Editör, kabul ya da reddettiği makalelerle ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalı, özgün ve alanına katkı sağlayacak makaleleri kabul etmelidir.
o Editörler, yanlış, eksik ve problemli makalelerin hakem raporu öncesi veya sonrasında geri çekilmesine ya da düzeltildikten sonra yayımlanmasına imkân vermelidir.
b) Hakemin Sorumlulukları
o Çalışmaların değerlendirmeleri herhangi bir tavır tutunmadan tarafsızca yapılmalıdır.
o Hakemler ile değerlendirme konusu makalenin paydaşları arasında çıkar çatışması olmamalıdır.
o Makale ile ilgili diğer makale, eser, kaynak, atıf, kural ve benzeri eksiklerin tamamlanmasını işaret edilmelidir.
o Çift taraflı kör hakemlik sistemine binaen değerlendirmesi yapılmış makaleler veya hakemleri açıklanmamalıdır.
NOT: Dergimiz idaresi, hakemlik sürecinin etik yayıncılık kuralları çerçevesinde başarılı bir şekilde yürütülmesini ve iyileştirilmesini taahhüt eder. Araştırmaların paydaşları ve okuyucularının, Akademik MATBUAT'ta yayımlanan incelemelerde gördükleri intihal, mükerrer yayın, yanlışlık, şüpheli içerik veya durumları bildirmeleri memnuniyetle karşılar. Konu hakkında elde edilen veri sonuçları ilgili taraflara bildirir ve takibini yapar. Hakemlerin aşağıdaki esaslara uymasını temel alır.
c) Yazarın Sorumlulukları
o Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu açıkça beyan edilmelidir.
o Ön değerlendirme veya hakem değerlendirme sonucunda gösterilen eksik, hatalı ve şüpheli durumları ve önerilen düzeltmeleri yapılması zorunludur.
o Editör veya hakem tarafından talep edilen değişiklikler yapılmayacak ise, bu tutumun tutarlı bir şekilde gerekçelendirilmesi gerekir.
o Makale veya araştırmanın Akademik MATBUAT'ın yazım şablon kurallarına uygun olarak hazırlanması gerekir.
o Çalışmada, intihal ve sahte verilerden uzak durulmalı, bu tarz çalışmaların oluşturacağı olumsuz durumlar hesaplanmalıdır.
o Aynı çalışma/araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına imkân verilmemelidir.
ç) Editöryal Sorumluluklar
o Dergi Yayın Kurulu, gerekli gördüğü takdirde eserin sahibinden içerik ve şekil bakımından değişiklikler isteme hakkına sahiptir.
o Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
o Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
o Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
o Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
o Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.
