Eğitim Kurumlarındaki Aydınlatmanın Uluslararası Standartlara Göre İncelenmesi

Year 2018, Volume: 7 Issue: 2, 240 - 246, 01.08.2018

Mehmet Kayakuş

Abstract

Eğitim kurumlarında ideal
fiziksel imkânların sağlanması eğitim-öğretim faaliyetlerinin başarılı olması
için önem arz etmektedir. Eğitim kurumlarındaki öğrencilerin derse
odaklanmasında, motivasyonlarının korumasında ve öğrenme yeteneğinin
arttırılmasında aydınlanmanın önemi büyüktür. Doğal aydınlatmanın olmadığı ya
da yetersiz kaldığı durumlarda yapay aydınlatmaya kaynakları kullanılmaktadır.
İyi aydınlatılmış bir derslikle enerji verimliliği sağlarken aynı zamanda
öğrencilerin öğrenme yeteneği arttırmaktadır. Aydınlatmanın kötü olduğu sınıflarda
öğrencilerin göz sağlıkları tehlikeye girecek; göz yorgunluğu, göz kuruluğu ve
göz bozuklukları gibi sağlık sorunları oluşacaktır. Eğitim kurumlarının
aydınlatma değerlerinin belirlenmesinde Uluslararası EN 12464-1: Light and
lighting- Lighting of work places - Part 1: Indoor work places (Işık ve
aydınlatma - Çalışma yerlerinin aydınlatılması - Bölüm 1: Kapalı çalışma
alanları ) standartı temel alınmaktadır. Standartta sağlıklı görme koşullarına
sahip kişiler için okul, iş yeri, hastane gibi kapalı çalışma alanları için
ideal aydınlatma değerleri belirlenmiştir. Bu fotometrik değerler ile kapalı
mekânlarda görsel performansın ve enerji verimliğinin yüksek olması
hedeflenmektedir. Bu çalışmada eğitim kurumları için uluslararası standartlarda
belirtilen fotometrik değerlerin (aydınlık düzeyi ve düzgünlük faktörü) incelemesi
yapılmıştır. Ayrıca örnek bir eğitim kurumunda fotometrik değerlerin ölçümleri
yapılarak standartları sağlamadaki yeterliliği incelenmiştir. Bu eğitim
kurumundaki dersliklerde aydınlatılan ama yetersiz ve düzgün dağılımlı olmayan
alanlar tespit edilmiştir. Bu tespit edilen alanların aydınlatma sorunları
bulunduktan sonra; çözüm yolları önerilmiştir.

Keywords

Eğitim kurumu, aydınlatma, fotometrik ölçüm, aydınlık düzeyi

References

• Aydın Yağmur, Ş., Şerefhanoğlu Sözen, M., (2016), Dersliklerde Görsel Konfor ve İç Yüzeylerin Etkisi, Megaron, 11(1): 49-62.
• Bostancı Başkan, T., Şerefhanoğlu Sözen, M., (2006), Dersliklerde Görsel Konfor ve Etkin Enerji Kullanımı – Bir Örnek Derslik Aydınlatması, Megaron, 1(2-3): 143-153.
• Clear, R.D., (2012), Discomfort Glare: What Do We Actually Know?, Lighting Research & Technology, 45(2): 141-158.
• Çelik, K., Küçükkılıç Özcan, E., Ünver, R., (2015), Hacim ve Aygıt Özelliklerinin Aydınlığa Etkisinin Açık Planlı Ofis Örneğinde İncelenmesi, Megaron, 10(1), 80-91.
• Çelik, K., Ünver, R., (2017), Aydınlatmanın Eğitim Yapıları Tasarım Kılavuzlarındaki Yeri, IX. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, 18-19 Ekim, İzmir, Türkiye.
• Coşkuner, S., Öztop, H., (2016), Farklı Kullanım Alanlarının Aydınlatılması: Verimlilik ve Temel İlkeler, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1-20.
• Erlalelitepe, İ., Aral, D., Kazanasmaz, T., (2011), Eğitim Yapılarının Doğal Aydınlatma Performansı Açısından İncelenmesi, Megaron. 2011, 6(1): 39-51.
• Gürel Ulusan, N., Fitöz, İ., (2017), Eğitim Yapılarında Enerji Etkin Aydınlatma: İstanbul Kağıthane Anadolu Lisesi Örneği, Tasarım + Kuram Dergisi, 13 (24), 138-148.
• IES (2011), The Lighting Handbook, 10th Edition, ISBN 978-087995-241-9, USA.
• Kazanasmaz, T., (2015), Okullarda Aydınlatma ve Görsel Konfor, http://www.iccevrekalitesi.net/pdf/4.pdf, E.Tar: 13.06.2018
• Linhart, F., Scartezzini, J.L., (2011), Evening Office Lighting—Visual Comfort vs. Energy Efficiency vs. Performance?, Building and Environment, 46(5): 981-989.
• Manav, B., (2011). Hacimde Bir Tasarım Parametresi Olarak Renk, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(8): 93-102.
• Son, A.R., Kim, I.T., Choi, A.S., Sung, M.K., Analysis of UGR Values and Results of UGR Calculations in Commercial Lighting Simulation Software, The journal of the Illuminating Engineering Society of North America (LEUKOS), 11(3): 141-154.
• Şerefhanoğlu Sözen, M., (2001), Aydınlatma Teknik ve Estetik. Arrademento Mimarlık Dergisi, 5: 116.
• TS EN 12464-1, (2013), Işık ve aydınlatma - Çalışma yerlerinin aydınlatılması - Bölüm 1: Kapalı çalışma alanları.
• Ünver, R., (2015), Eğitim yapılarında konfor ne demek?, Led&Lighting Dergisi, 16: 114-121.