A Model Proposal on Results of Physical and Mechanical Properties of Trakia Region Küfeki Stone Used at Early Period Ottoman Buildings

Year 2021, Volume: 6 Issue: 2, 384 - 395, 30.12.2021

Gökhan Umaroğulları Semiha Kartal

https://doi.org/10.30785/mbud.918698

Cited By: 4

Abstract

Küfeki, is a building material because of its porous structure, which has low vapor permeability resistance and heat conductivity. The aim of this article is analyses for the features of küfeki stone with physical experiments used frequently in restoration applications nowadays. Here, it was compared with the küfeki stone samples used in historical buildings which approximately was built before 400 years and was taken from stone quarries in Trakia region. The water absorption test by volume under atmosphere pressure experiment was made based on TS 699 standards for analyzing of küfeki stone physical features. As a result of the experiments carried out, it is seen that the samples taken from the quarries absorb less water than the other samples taken from the historical buildings. This shows that the other stones are relatively deformed in time, under load and under various external influences.

Keywords

Küfeki, permeability, porosity, restoration, water absorption

Thanks

This article has been produced from the doctoral dissertation completed in the Department of Architecture, Trakya University Institute of Science. The article complies with national and international research and publication ethics. Ethics committee permission was not required for the study.

Erken Dönem Osmanlı Yapılarında Kullanılan Trakya Bölgesi Küfeki Taşının Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Sonuçları Üzerine Bir Model Önerisi

Abstract

Küfeki, gözenekli yapısı nedeniyle buhar geçirgenlik direnci ve ısı iletkenliği düşük bir yapı malzemesidir. Bu makalenin amacı günümüzde restorasyon uygulamalarında sıklıkla kullanılan fiziksel deneyler ile küfeki taşının özelliklerini analiz etmektir. Burada Trakya bölgesindeki taş ocaklarından alınan örnekler ile yaklaşık 400 yıl önce inşa edilen tarihi yapılarda kullanılan küfeki taş örnekleri karşılaştırıldı. Küfeki taşının fiziksel özelliklerinin analizi için atmosfer basıncı altında su emme tayini deneyi TS 699 standartlarına göre yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucunda, ocaklardan alınan örneklerin tarihi yapılardan alınan diğer örneklere göre daha az su emdiği görülmüştür. Bu, diğer taşların zamanla, yük altında ve çeşitli dış etkiler altında nispeten deforme olduğunu göstermektedir.

Keywords

Küfeki, geçirgenlik, gözeneklilik, restorasyon, su emme

References

• Addleson, L. (1972). Materials for building. Lliffe Press, Book I (Architect and building news books), Canada.
• Ahunbay, Z. (1988). Mimar Sinan yapılarında kullanılan yapım teknikleri ve malzeme. Mimarbaşı Kocasinan yaşadığı çağ ve eserleri. 1. (s.531-538). İstanbul.
• Akman, S. (1987). Yapı malzemeleri. İTÜ İnşaat Fakültesi Mühendislik Dergisi, 161s, İstanbul.
• Arıoğlu, E., Odbay, O. and Alper, H. (1994). İstanbul-Sazlıbosna, küfeki taşının mühendislik büyüklüklerinin araştırılması, 15. Yıl Sempozyumu, Çukurova Üniversitesi, Müh. Mim. Fak, Adana, Turkey, s.311-326.
• Arıoğlu, N. and Arıoğlu, E. (1997). Mimar Sinan'ın seçtiği taş: Küfeki ve çekme dayanımı, 14. Türkiye İnşaat Mühendisliği Teknik Kongresi, İzmir, Turkey, s.1021-1034.
• Cristina Patemo, M. and Elena Charolai, A. (2000). Preliminary studies for the consolidation of Guadalupe tuff from the Philippines. 9th International Congress on Deterioration and Conservation of Stone, Venice, p.155-163.
• Çapar, E.M. (2019). Bazı küfeki taşlarının fiziksel ve mekanik özelliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, M., Akbulut, H. and Ergül, A. (2013). Water absorption process effect on strength of Ayazini tuff, such as the uniaxial compressive strength. Flexural Strength and Freeze and Thaw Effect. Springer-Verlag, October 6. https://doi.org/10.1007/s12665-013-2819-8
• Dal, M. (2008). Vize-Pınarhisar (Kırklareli) bölgesi kalkerlerinin restorasyonda kullanılabilirliği (Doktora Tezi). Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim dalı, İstanbul.
• Dal, M. and Tokmak, M. (2020). Durability properties of Silivri limestone and usability in stone building restorations. International Journal of Pure Application Science, 6(1), p.33-41. https://doi.org/10.29132/ijpas.724073
• Demir, C. and İlgi, A. (2014). Characterization of the materials used in the multi-leaf masonry walls of monumental structures in Istanbul-Turkey. Construction and building materials, 64, p.398-413. https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2014.04.099
• Ediz, İ. C. (2002). Mermer ve taş ocağı işletmeciliği. Ders Notları, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Erguvanlı, K. and Ahunbay, Z. (1989). Mimar Sinan’ın İstanbul’daki eserlerinde kullandığı taşların mühendislik jeolojisi ve mimari özellikleri. Mühendislik Jeolojisi Bülteni, 11, p.109-114. http://www.muhjeoder.org.tr/wp-content/uploads/11_ss.pdf
• Eudier, M. (2014). The mechanical properties of sintered low-alloy steels. Powder Metallurgy, 6, p.278-290. https://doi.org/10.1179/pom.1962.5.9.005
• Gentürk, A., Gündüz, L. and Sarıışık, A. (1995). Yapı ve kaplama malzemesi olarak kullanılan endüstriyel kayaçlara teknik bir bakış. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, İzmir, p.331-338.
• Griffits, T.J., Davies, R. and Bassett, M.B. (2013). Analytical study of effect of pore geometry on tensile strength of porous materials. Powder Metallurgy, 22, p.119-123. https://doi.org/10.1179/pom.1979.22.3.119
• Mutluhan, A. and Aydın, O. (2011). Evaluation of the long-term durability of yellow travertine using accelerated weathering test. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 70(1), p.101-114 DOI:1007/s10064-010-0287-x
• Theoulakis, P. and Bardanis, M. (2000). The stone of Piraeus at the monuments of the Acropolis of Athens. 9th International Congress on Deterioration and Conservation of Stone, Venice, 1, p.255-263.
• Thomachot, C. and Jeannette, D. (2000). Petrophysical properties modifications of Strasbourg's Cathedral sandstone by black crusts. 9th International Congress on Deterioration and Conservation of Stone, Venice, 1, p.265-273.
• TS 1467. (2005). Doğal taşlar-ham bloklar-özellikler. Doğal yapı taşlarının sınıflandırılması, özellikleri, örneklenmesi ve test edilmesi. TSE.
• TS 1469. (2006). Doğal taş mamulleri-kaplamada kullanılan plakalar-özellikler. TSE.
• TS 699. (2009). Doğal yapı taşları-İnceleme ve laboratuvar deney yöntemleri. TSE.
• Tuncel, Z. and Arıoğlu, E. (1998). Alçı malzemesinin basınç ve çekme dayanımlarında yükleme hızının etkisi. 4.Ulusal Kaya Mekaniği Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Zonguldak, s.83-93.
• Umaroğulları, G. (2015). Erken dönem Osmanlı yapılarında kullanılan Trakya bölgesi küfeki taşlarının fiziksel ve mekanik özelliklerinin sonuçları üzerine bir model önerisi (Doktora Tezi). Trakya Universitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Zarif, H., Tuğrul, A. and Gürpınar, O. (1998). Beton agregası olarak kullanılan Devoniyen kireçtaşlarının litolojik özelliklerinin mekanik özelliklerine etkisi. Jeoloji Eğitiminin 20. Yılı Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, Elazığ, s.155.