Eğitimde Yöneltme Sorunsalı: Türkiye için Bir Yol Haritası Önerisi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 46 - 58, 18.08.2020

Cansu Özcan , İlke Çalışkan

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitimde önemli sorunlardan biri olan mesleki yöneltme sorunsalını ele almak ve farklı ülkelerle karşılaştırma yapmaktır. Araştırmanın yöntemi nitel araştırmadır. Bu araştırmada, nitel araştırma yöntemine ait tekniklerden doküman analizi tekniği uygulanmıştır. Süreçte 2007-2017 yılları arasında veri tabanlarında yayımlanan makale ve raporlar alanyazından elde edilen temalar aracılığıyla incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, uluslararası sınavlarda başarılarıyla öne çıkan Almanya, Fransa, Finlandiya ve İngiltere’nin zorunlu eğitim yaşı, yöneltme yaşı, yöneltme sınıfı, yöneltmenin başladığı kademe, yöneltme merkezleri, yöneltme paydaşları ve yöneltme durumu ölçütlerine göre incelenmiş ve ülkemizin eğitim ve sosyo-kültürel yapısı dikkate alınarak öneriler sunulmuştur. Mesleki yöneltme çocukluktan yetişkinliğe kadar devam eden bir süreç olması bakımından ülkemizin yöneltme konusunda ihtiyaca dayalı uygulamalar ve araştırmalar yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Erken yaşlarda mesleki gelişimin oluşması bakımdan öğretim programlarıyla bütünleştirilen bir mesleki yöneltme programının oluşturulmasının önemli olduğu ve yöneltme konusunun sadece okullara bırakılmaması, bu konuda yurtdışında olduğu gibi bölgesel demografik özellikleri göz önünde bulunduran tasarımlar yapan eğitim bürolarının oluşturulmasının gerekli olduğu önerilir.

Anahtar Kelimeler

yöneltme, mesleki ve teknik eğitim, mesleki gelişim kuramları

Kaynakça

• Akan, D., Çelik, Z.ve Diş, O. (2014). İlköğretimde Yöneltme Yönergesi Uygulamalarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Ekev Akademi Dergisi, 58, 59-72.
• Alkan, C., Doğan, H. ve Sezgin, İ. (2001). Mesleki ve Teknik Eğitimin Esasları. Ankara: Nobel Yayınları.
• Antel, S.C. (1926). Maarifi Teşkilatı Hakkında bir Layiha, Maarif Vekaleti Mecmuası. Sayı:7.
• Arslan, M. M. ve Kılıç̧, Ç. (2000). Bazı Avrupa Ülkelerinde Ve Türkiye’de Zorunlu Eğitimde Yönlendirme Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 148.
• Basham, C.J. (2011). The Role of Career Education and Guindance for Students ın Year 13 and Its Implacations for Students’ Career Decision Making. Unpublished master's thesis, Unitec Institute of Technology. New Zeland.
• Binbaşıoğlu C (2004). Türkiye'de mesleki rehberlik merkezlerinin kuruluşu ve okullarda mesleki rehberlik çalışmaları. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Çam, Sabahattin ve AŞIK, Tevfik (2010). "İlköğretimde Yöneltme Öneri Formu Uygulamasının Öğrencilerin Okul ve Alan Seçimlerine Etkisi", Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 71-84.
• Engin, A. O. (2005). Eğitim ve öğretim etkinliklerinde yönelme ve yöneltme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 249-269.
• Ho, Y. F. (2008). Reflections on school career education in Hong Kong: Responses to Norman C. Gysbers, Darryl Takizo Yagi, and Sang Min Lee & Eunjoo Yang. Asian Journal of Counselling, 15(2), 183–206.
• Jordan, S., Gessnitzer, S., & Kauffeld, S. (2016). Effects of a group coaching for the vocational orientation of secondary school pupils. Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice, 9(2), 143-157.
• Kepçeoğlu, M. (2003). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Kadıoğlu Matbaası. Kösterelioğlu İ. & Bayar A. (2014). “Türk Eğitim Sisteminin Sorunlarına İlişkin Güncel Bir Değerlendirme”. The Journal of Academic Social Science Studies 25/I, 177-187.
• Kuzgun, Y., (2003), Meslek Rehberliği ve Danışmanlığına Giriş. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Loan, D. T. B., Van, N. T. (2015). Career Guindance in Secondary Schools-A Litareture Review and Strategic Solutions for Vietnamese Rural Areas. American International Journal of Social Science 4(5), 135-143.
• MEB (2003). Tebliğler Dergisi. Sayı: 2552, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi, s.538-54.
• Parsons, F. (1909). Choosing a vocation. Boston: Houghton Mifflin.
• Selim, S. (1874). Rehnüma-yı Muallimin.İstanbul: 1290.
• Tan, H. ve Baloğlu, M. (2013). Psikolojik danışma ve rehberlik teori ve uygulama. Ankara: Nobel Yayıncılık. Veipa, I. and Kozlovska, S. (2013). Vocational Guindance Need. Journal of US-China Public Administration, 10(10), 1028-1034.
• Witko, K. D., Bernes, K. B., Magnusson, K.C., and Bardick, A. D. (2005). Senior high career planning: What students want. Journal of Educational Inquiry, 6(1).
• Yeşilyaprak, B. (2016). 21.yy’da Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Gözden geçirilmiş 2. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.