BİLANÇO VE GELİR TABLOLARININ TOPSIS YÖNTEMİ İLE ANALİZİ: BORSA İSTANBUL UYGULAMASI

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 50, 79 - 96, 01.01.2017

Yusuf Gümüş Aşkın Özdağoğlu Gülüzar Kurt Gümüş Güzin Özdağoğlu

Öz

Borsa yatırımcıları için firmaların performansları önemli bir karar unsuru olmakla birlikte, performans kavramınıbelirleyen pekçok gösterge ve ölçütün bulunması, genel bir değerlendirme yapmayı güçleştirmektedir. Bu değerlendirme sürecinin bir çok ölçütlü karar problemi olarak ele alınması ve uygun yaklaşımlar ile yatırımcıya yöngösterecek bir karar destek mekanizmasının tasarlanması mümkündür. Bu bağlamda, çalışmada, reel sektördeönemli bir paya sahip olan Metal Eşya Makina sektörünü önemseyen yatırımcılara destek olmak adına, TOPSISyaklaşımını benimseyen bir performans analizi ortak koymak amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında, Borsa İstanbul’da işlem gören ve Metal Eşya Makina sektöründe yer alan yirmi yedi firmanın 2014 ve 2015 yılı performansları, on bir finansal rasyo gözönünde bulundurularak incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, en yüksekve en düşük performansı gösteren firmaların sıralaması incelenen yıllar itibariyle büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Fakat, ilk yıl yüksek performans gösteren bazı firmaların takip eden yılda sıralamasında büyük değişiklikler olduğu durumlar da gözlemlenmiştir

Anahtar Kelimeler

TOPSIS, Borsa İstanbul, Metal Eşya Makina Sektörü

THE ANALYSIS OF BALANCE SHEET AND INCOME STATEMENT WITH TOPSIS: AN APPLICA- TION ON BORSA İSTANBUL

Öz

As well as performances of firms are important decision components for stock market investors, the fact thatthere exist many indicators and measures identifying performance concept makes general evaluation difficult. Itis possible to treat this evaluation process as a multicriteria decision problem and to design a desicion supportsystem which will direct the investors with appropriate approaches. In this context, it is aimed at exhibiting aperformance analysis espousing TOPSIS method, in order to support investors who consider Metal GoodsMechinery industry, which has an important role in real sector. Within the scope of the study, 2014 and 2015performances of twenty-seven companies listed on Borsa İstanbul and from Metal Goods Mechinery industry,are analyzed by taking eleven financial ratio into consideration. The results indicate that the order of companieshaving the highest and the lowest performances are substantially similar in respect to analysed years. But, it isalso observed that the order of some companies which show high performance in the first year change dramaticallyin the following year

Anahtar Kelimeler

TOPSIS, Borsa İstanbul, Metal Goods Machinery Industry

Kaynakça

• Bakirci, F., Shiraz, S. E., & Sattary, A. (2014). BIST’da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren Isletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulamasi/Financial Performance Analysis of Iron, Steel Metal Industry Sector Companies in The Borsa Istanbul: DEA Super Efficiency and TOPSIS Methods. Ege Akademik Bakis, 14(1), 9-19.
• Demireli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi (5:1): 101-112.
• Dumanoğlu, S. (2010). İMKB’de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performanslarının Topsis Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 323-339.
• Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2009). Performance evaluation of Turkish cement firms with fuzzy analytic hierarchy process and TOPSIS methods. Expert Systems with Applications, 36(1), 702-715.
• Gündoğdu, A. (2015). Measurement of Financial Performance Using TOPSIS Method for Foreign Banks of Established in Turkey between 2003-2013 Years. International Journal of Business and Social Science, 6(1), 139- 151.
• İç, Y. T., & Yurdakul, M. (2010). Development of a quick credibility scoring decision support system using fuzzy TOPSIS. Expert Systems with Applications, 37(1), 567-574.
• Seçme, N. Y., Bayrakdaroğlu, A., & Kahraman, C. (2009). Fuzzy performance evaluation in Turkish banking sector using analytic hierarchy process and TOPSIS. Expert Systems with Applications, 36(9), 11699-11709.
• Shih, Hsu-Shih. Shyur, Huan-Jyh. Lee, E. Stanley. (2007). “An extension of TOPSIS for group decision making”, Mathematical And Computer Modelling, 45, 801–813.
• Soba, M., Akcanlı, F., Erem, I., & Eren, K. (2011). İMKB’ye Kayıtlı Taş Ve Toprak Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Performanslarının TOPSİS Yöntemi İle Değerlendirilmesi. XI. Üretim Araştırmaları Sempozyumu, 23-24 Haziran.413-420.
• Uygurtürk, H., & Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi: Ana metal sanayi işletmeleri üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2). 95-115.
• Yalcin, N., Bayrakdaroglu, A., & Kahraman, C. (2012). Application of fuzzy multi-criteria decision making methods for financial performance evaluation of Turkish manufacturing industries. Expert Systems with Applications, 39(1), 350-364.
• Yaralıoğlu, Kaan. (2010). Karar Verme Yöntemleri. Detay Yayıncılık. Ankara.
• Yayar, R., & Baykara, H. V. (2012). TOPSIS Yöntemi ile Katilim Bankalarinin Etkinligi ve Verimliligi Üzerine Bir Uygulama/An Implementation upon Efficiency and Productivity of Participation Banks with TOPSIS Method. Business and Economics Research Journal, 3(4), 21.