KIRGIZ CUMHURİYETİ YARGI SİSTEMİ

Year 2020, Issue: 15, 195 - 227, 24.06.2020

Murat Erdem Ülgen Aslan Düzgün

https://doi.org/10.18771/mdergi.757367

Abstract

Türk Konseyi (Türk Keneşi) üyesi olan kardeş ve dost Kırgızistan’ın
yargı sistemini mevzuat çerçevesinde incelediğimiz bu çalışmada
amaç, Türkiye’de Kırgızistan ile ilgili literatüre ve karşılaştırmalı hukuk
çalışmalarına katkı sağlamaktır.
Yargı birliğini benimseyen Kırgız Cumhuriyeti’nde yargı yetkisi,
anayasa, medeni kanun, ceza kanunu, idare kanunu ile diğer kanunlarda
öngörülen yargılama usulleri aracılığıyla yerine getirilir. Mahkeme
sistemi yüksek mahkeme ve yerel mahkeme (iki dereceli) şeklinde iki
ana parçadan oluşmaktadır. “Aksakal Heyetleri” kanunen öngörülen
durumlarda davanın ilk derece mahkemesinde kesinleşmesinden önce
dava taraflarını sulhe teşvik amacı taşıyan kamu organıdır. Yargı öz
yönetimi, hâkimlerin yer aldığı ve hâkimlerin haklarının korunması ve
seçiminde etkin olan organlardan oluşur. Savcılık, yargı kapsamında görev
yapan kamu otoritesidir. Kırgızistan’da Anayasa gereği, herkesin kanunda
belirlenen durumlarda, jürinin katılımı ile oluşan ceza mahkemesinde
davasının görülmesini isteme hakkına sahiptir. Tahkim ve arabuluculuk
kurumları uluslararası standartlarda mahkeme dışı uyuşmazlık çözüm
yöntemi olarak sistem içerisinde yerini almıştır.

Keywords

Kırgızistan, Kırgız Cumhuriyeti yargı sistemi, Kırgızistan mahkemeleri, Tahkim, Arabuluculuk

References

• https://www.gov.kg/ru/p/constitution
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/202913?cl=ru-ru (Anayasa)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/111527 (Ceza Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/111530 (Ceza Muhakemesi Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/1279 (Mahkemeler Kanunu)
• http://minjust.gov.kg/ru/content/315 (İdari Sorumluluk Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/202245 (Yargı Özyönetim Organları Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/1070 (Aksakal Heyeti Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/202352?cl=ru-ru (Hâkimlerin Statüsü Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/202597 (Savcılık Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/202673?cl=ru-ru (Jüri Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/111521?cl=ru-ru(Hukuk Muhakemeleri Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/205356?cl=ru-ru (Avukatlık Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/95038 (Noterlik Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/203908 (Bilirkişilik Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/1092 (Tahkim Kanunu)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/111668 (Arabuluculuk Kanunu)
• www.edb.adalet.gov.tr/adaletdergisi
• http://www.president.kg/ru/kyrgyzstan/administrativno_ territorialnoe_delenie https://www.turk-pa.org/
• ABDULLAHZADE Cavid/HÜSEYİNOĞLU Emin/Erdem Murat, Rusya Federasyonu Yargı Sistemi, ABD, C. 77, S. 2, Y. 2019, s. 73-147.
• AKKAN Mine, Medeni Usul Hukukunda Avukatla Temsil Zorunluluğu, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.
• AKSOY DURSUN, Sanem, Eşya Kavramı, XII Levha Yayınları, İstanbul 2012.
• ARSLAN Ramazan, Medeni Usul Hukukunda Dürüstlük Kuralı, S yayınları, Ankara 1989.
• ARSLAN Ramazan / TANRIVER Süha, Yargı Örgütü Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2001.
• ASLAN DÜZGÜN Ülgen, “Noterlerin Mesleki Sorumluluk Sigortası”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2013, C. 17 S. 1, s. 491-512.
• ATALI Murat/ERMENEK İbrahim/ÜNAL KAYA Hilal, Yargı Örgütü, Seçkin Yayınları, Ankara 2019.
• AYDEMİR Fatih, Türk Hukukunda Tahkim Sözleşmesi, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2017.
• EKMEKÇİ Ömer / ÖZEKES Muhammet / ATALI Murat / SEVEN Vural, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, On İki Levha Yayınları, İstanbul, Kasım 2019.
• ERDEM Murat/ HÜSEYİNOĞLU Emin, Kazakistan Cumhuriyeti Yargı Sistemi, Terazi Dergisi, Seçkin Yayıncılık, C. 13, S. 148, Aralık 2018.
• ERDEM Murat, The Turkish Judicial System, Themis Revista Da Faculdade De Direito Da UNL, Ano XVII, Nos 30/31, 2016.
• EREN Abdurrahman/ASKER Ali, Türk Cumhuriyetleri Anayasaları, TÜRKPA Yayınları: 4, Ankara 2012.
• HANAĞASI Emel, Medeni Yargılama Hukukunda Silahların Eşitliği, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
• İBA Şeref, Kırgızistan’ın Anayasa Serüveni ve Jogorku Keneş, T.C. Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı Avrasya Etüdleri, C. 36, Y. 2009, S. 2.
• KAYA Abdullah, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yargı Sistemi, ASBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış YL Tezi), Ankara 2019.
• KURT KONCA Nesibe, Medeni Usul Hukukunda Tarafların Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
• ÖZBAY İbrahim/ KORUCU Yavuz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde Tahkim (HMK m. 407- 444), Adalet Yayınevi, Ankara 2016.
• ÖZBAY İbrahim/ERDEM Murat, Hakem Kararlarının Tavzihi, Düzeltilmesi ve Tamamlanması (HMK m. 437), Sakarya Hukuk Dergisi (SHD), C.1, S. 2, Aralık 2013.
• ÖZBEK Mustafa, Tahkim Yargılamasında Hakem Kararı, TNBD, Y. 6, S. 2, Ankara 2019.
• ÖZBEK Mustafa Serdar, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, C. 1, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
• PAMİR Aybars, Eski Orta Asya Türk Devletlerinde Törenin Oluşmasında Kurultayların Rolü, AD, S. 62-63, C. 1,2, Y. 2019.
• SUNGURTEKİN ÖZKAN Meral, Avukatlık Mesleği Avukat Hak ve Yükümlülükleri, İzmir 2012.
• ŞIK Hüseyin, Bazı Ülkelerde Savcılık Kurumu, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S. 14, Aralık 2019.
• TANRIVER Süha, Hukukumuzda Bilirkişilik, Yetkin Yayınları, Ankara 2017.
• TANRIVER Süha, Türk Aile Mahkemeleri, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
• TÖRE Nazlı, Milletlerarası Tahkimde Tahkim Anlaşmasının Varlığı, Geçerliliği ve Etkileri, Turhan Kitabevi, Ankara 2019.