Integrated Reporting Research in Turkiye: A Systematic Literature Review (2012-2022)

Year 2023, Issue: 68, 15 - 42, 07.03.2023

Emine Serap Kurt

https://doi.org/10.26650/MED.1224266

Abstract

Financial reporting is a core aspect of the traditional reporting approach but falls short of responding to stakeholders’ requests for sustainability and non-financial information. One of the most crucial communication tools companies use to communicate how they create value to their stakeholders is integrated reporting, which was born out of this requirement and has become a crucial component of the growing corporate reporting ecosystem. Integrated reporting provides agility and helps with sustainability management and the non-financial risks businesses face that operate in an uncertain environment. Integrated reporting additionally improves an organization’s accountability and transparency, which makes raising capital easier. The foreign and Turkish literature continue to develop regarding the field of integrated reporting, which has grown in popularity and importance in recent years, particularly since the 2000s. The purpose of this study is to identify research gaps that could be the subject of future studies by analyzing the theses and articles on integrated reporting that have been written in Turkiye. The study uses the systematic literature review approach to assess the theses and articles concerning integrated reporting that were published in Türkiye between 2012-2022. The scan was conducted on November 20, 2022 using research words connected to integrated reporting in the TRDizin, DergiPark, and National Thesis Center websites and included only Turkish and English papers in peer-reviewed journals as well as graduate student theses. The final sample consists of 102 articles and 63 theses. The earliest article and thesis were found to have been written in 2012 and 2016, respectively. In 2021 and 2022, the scanned studies that examine this topic were seen to have increased. The publication of the revised integrated reporting framework in 2021 along with its simultaneous translation into Turkish was concluded to have had no noticeable impact. The existing studies were determined to include general information about integrated reporting, the impact of integrated reporting on company performance, and the compatibility of integrated reporting guidelines and content items. Future research can focus on value creation, integrated thinking, integrated reporting, and sustainability, as well as the quality of integrated reporting and its causes.

Keywords

Integrated Reporting, Systematic Literature Review, Turkiye

Türkiye’de Entegre Raporlama Çalışmaları: Sistematik Literatür İncelemesi (2012-2022)

Abstract

Geleneksel raporlama anlayışının merkezinde finansal raporlama vardır ancak bu raporlama türü paydaşların sürdürülebilirlik ve finansal olmayan bilgi taleplerine cevap vermekte yetersiz kalmaktadır. Bu ihtiyaçtan dolayı ortaya çıkan entegre raporlama gelişmekte olan kurumsal raporlama ekosisteminin önemli bir parçasıdır ve kuruluşun değer yaratım hikayesini paydaşlarına iletmede kullandığı en önemli iletişim araçlarından biridir. Entegre raporlama belirsizlik ortamında faaliyet gösteren şirketlere maruz kaldıkları sürdürülebilirlik ve finansal olmayan riskleri yönetmelerinde yardımcı olur ve çeviklik sağlar. Ayrıca şirketin şeffaflığını ve hesap verebilirliğini artırarak finansmana erişimini kolaylaştırır. Özellikle 2000’li yıllardan beri kullanımı ve önemi artarak devam eden entegre raporlama konusunda yabancı ve Türkçe alan yazın gelişmeye devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı; entegre raporlama konusunda Türkiye’de yazılan tezleri ve makaleleri analiz ederek, sonraki çalışmaların konusunu oluşturabilecek araştırma boşluklarını belirlemektir. Çalışmada 2012-2022 yılları arasında Türkiye’de entegre raporlama konusunda yazılmış tezler ve makaleler sistematik literatür incelemesi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. TRDizin, DergiPark ve Ulusal Tez Merkezi’nde 20.11.2022 tarihinde entegre raporlama ile ilgili anahtar kelimeler kullanılarak tez veya makale başlığında arama yapılmıştır. Ayrıca aramada hakemli dergilerdeki makaleler seçilmiş ve yayın dili olarak da Türkçe ve İngilizce yayınlar incelenmiştir. Nihai örneklem 102 makale ve 63 tezden oluşmaktadır. İlk makalenin 2012, ilk tezin ise 2016 yılında yazıldığı tespit edilmiştir. İncelenen çalışmaların 2021 ve 2022 yıllarında yoğunlaştığı gözlemlenmiştir. Entegre raporlama çerçevesinin 2021 yılında güncellenip yayınlanmasının ve aynı yıl Türkçe’ye çevrilmesinin yayın sayısına önemli bir etkisi olmadığı belirlenmiştir. Yapılan çalışmaların entegre raporlama ile ilgili genel bilgiler içerdiği, entegre raporlamanın firma performansına etkisi, entegre raporlama kılavuz ilkelerinin ve içerik öğelerinin uygunluğuna ilişkin çalışmalar olduğu saptanmıştır. Gelecekteki çalışmaların entegre raporlamanın kalitesi, entegre raporlamanın belirleyicileri, değer yaratma ve entegre düşünme konularında yapılması tavsiye edilmiştir.

Keywords

Entegre Raporlama, Sistematik Literatür İncelemesi, Türkiye

References

• Ağdeniz, Ş. (2018). Entegre raporlamada iç denetimin rolü. Mali Çözüm Dergisi, (28), 121-138. google scholar
• Akbaş, A., Çoşkun, A. ve Karamustafa; Osman. (2021). Entegre raporlama içerik öğelerinin yatırımcı kararları üzerindeki etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 303-326. doi:10.32709/akusosbil.472857 google scholar
• Aracı, H. ve Yüksel, F. (2017). Entegre Raporlamada Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü ve Muhasebe Müfredatlarında Entegre Raporlama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(2), 389-414. www.accountingforsustainability.org adresinden erişildi. google scholar
• Aras, G. ve Mutlu Yıldırım, F. (2019). Entegre Raporlamada Çoklu Sermaye Öğelerini Temsil Eden Göstergelerin Belirlenmesi: Türk Bankacılık Sektörü Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 408-422. doi:10.30798/ makuiibf.528609 google scholar
• Arzova, S. B. ve Şahin, B. Ş. (2021). Entegre Raporlara İlişkin Güvence Hizmetleri: Türkiye’deki Kamu ve Özel Sektördeki İşletmelerinin 2015-2020 Dönemlerine ait Entegre Raporlarının İçerik Analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, (64), 51-66. https://orcid.org/0000-0001-9616-4197 adresinden erişildi. google scholar
• Baditoiu, B., Partenie, M. V. ve Alexandru, B. (2021). Integrated reporting and performance. A bibliometric analysis. Annals of Faculty of Economics, University of Oradea, Faculty of Economics, 1(1), 344-352. google scholar
• Baumeister, R. F. ve Leary, M. R. (1997). Writing narrative literature reviews. Review of general psychology. Review of general psychology, 1(3), 311-320. google scholar
• Bilgiç, E. E. ve Erdoğan, M. (2020). Entegre Düşünce Bağlamında Raporlama ve İç Denetimin Dönüşen Rolü. TİDE Academia Research, 2(2), 151-214. google scholar
• Borsa İstanbul ve Entegre Raporlama Derneği. (2022). Şirketler için Entegre Raporlama Rehberi. İstanbul. google scholar
• Caliskan, A. O. ve Esen, E. (2019). Corporate culture in integrated reporting. Pressacademia, 9, 6-8. doi:10.17261/pressacademia.2019.1055 google scholar
• Çelebier, M. ve Çankaya, F. (2019). Entegre Raporlama ile ilgili Yapılan Çalışmalar: Literatür Çalışması. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 5(2), 179-196. google scholar
• Çelik, L. ve Aydemir, O. (2022). Entegre Raporlamanın İşletmelerin Finansal Performansları Üzerindeki Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli İle Ölçülmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 24(1), 173-198. doi:10.31460/mbdd.862114 google scholar
• Davis, J., Mengersen, K., Bennett, S. ve Mazerolle, L. (2014). Viewing systematic reviews and meta-analysis in social research through different lenses. SpringerPlus, 3(1), 511. doi:10.1186/2193-1801-3-511 google scholar
• Dede, A. (2022). Muhasebe Meslek Mensuplarının Bireysel Özeliklerinin Entegre Raporlama ile İlgili Farkındalık Düzeylerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2050-2060. doi:10.20491/isarder.2022.1488 google scholar
• Dereköy, F. (2018). Entegre Raporlama Uygulamalarının Uluslararası Entegre Raporlama Çerçevesi Bağlamında Değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 589-608. google scholar
• Doğan, D. (2020). Entegre raporlama konusunda YÖKTEZ ve Ulakbim veri tabanındaki akademik çalışmalar üzerine bir bibliyometrik analiz (2010-2020). Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları dergisi, 2(2), 120-142. google scholar
• Doğan, Z. ve Acar, A. (2019). Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlerin Entegre Rapor Uygulamaları Sürecinde Mesleki Yetkinliklerinin Tespitine İlişkin Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(56), 25-48. google scholar
• Doğan, Z. ve Yunusova, A. (2021). Muhasebe Meslek Mensuplarının Entegre Raporlama ile İlgili Farkındalık Düzeylerinin Tespitine İlişkin Bir Araştırma. Fiscaoeconomia, 5(1), 343- 358. doi:10.25295/fsecon.832358 google scholar
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N. ve Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285- 296. doi:10.1016/j.jbusres.2021.04.070 google scholar
• Emir, S., Aracı, N. K. ve Kıymık, H. (2021). Entegre Raporlama Anlayışının CAMELS Analizi ile Finansal Performans Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış, (62), 259-284. google scholar
• Entegre Raporlama Türkiye. (2016). Biz Kimiz. 18 Ocak 2023 tarihinde http://www.entegreraporlamatr.org/tr/hakkimizda/biz-kimiz. aspx adresinden erişildi. google scholar
• Entegre Raporlama Türkiye. (2023). Türkiye’de Yayımlanan Entegre Raporlar. 18 Ocak 2023 tarihinde http://www.entegreraporlamatr. org/tr/entegre-raporlama/turkiyede- yayimlanan-entegre-raporlar.aspx adresinden erişildi. google scholar
• Glass, G. V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational researcher, 5(10), 3-8. google scholar
• Güney, A. (2018). Geleneksel Raporlamadan Entegre Raporlamaya Geçiş. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(Özel Sayı), ös614-ös627. google scholar
• Hoque, M. E. (2017). Why Company Should Adopt Integrated Reporting? International Journal of Economics and Financial Issues, 7(1), 241-248. http:www.econjournals.com adresinden erişildi. google scholar
• Horasan, E. ve Tazegül, S. (2021). Entegre Raporlamanın Şirketlerin Finansal Performansları Üzerindeki Etkisi. Journal of Research in Business, 6(1), 141-163. doi:10.29228/jrb.8 google scholar
• Hulland, J. ve Houston, M. B. (2020). Why systematic review papers and meta-analyses matter: an introduction to the special issue on generalizations in marketing. Journal of the Academy of Marketing Science, 48(3), 351-359. doi:10.1007/s11747-020-00721-7 google scholar
• IFRS Foundation. (2022). The growing momentum for integrated reporting: Part 1. 20 Ocak 2023 tarihinde https://www.integratedreporting. org/news/the-growing- momentum-for-integrated-reporting-part-1/ adresinden erişildi. google scholar
• IIRC. (2021). Uluslararası Çerçevesi. http://www.entegreraporlamatr.org/tr/images/pdf/IIRC-TR.pdf adresinden erişildi. google scholar
• Işık, D. (2021). Akademisyenlerin ResearchGate ve Google Scholar Citations Kullanımları Üzerine Bir İnceleme: Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Örneği. Bilgi Yönetimi Dergisi, 4(2), 240-263. doi:10.33721/by.928614 google scholar
• İşgüden Kılıç, B. (2018). Entegre Raporlama ve Türkiye’deki Gelişmeler: Entegre Rapor Hazırlayan İşletmeler ve BIST Kurumsal Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İşletmeler Açısından Bir İnceleme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 28-64. google scholar
• Karaburun, G. (2020). Uluslararası Entegre Raporlama Çerçevesinde Muhasebe Kültürü. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 3(2), 85-103. doi:10.32951/mufider.738339 google scholar
• Karaburun, G. ve Demirci, Ş. D. (2020). Muhasebe Kültürü ve Entegre Raporlama Farkındalığı İlişkisi. Journal of Economy Culture and Society, (62), 345-364. doi:10.26650/jecs2020-0057 google scholar
• Kardeş Selimoğlu, S. ve Yeşilçelebi, G. (2019). Entegre raporlama ve bütünleşik güvence modeli: Türkiye’deki farkındalığın delphi tekniği ile araştırılması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(3), 680-703. doi:10.31460/mbdd.593744 google scholar
• Kaya, H. P. (2015). Entegre Raporlama Sisteminin Ortaya Çıkış Sebepleri ve Şirketlere Sağlayacağı Faydalar. Muhasebe ve Denetime Bakış, 15(45), 113-130. google scholar
• Kaya, U. ve Atasel, O. Y. (2022). Entegre Raporlama Çerçevesi’nde Tanımlanan Sermaye Öğelerinin Değer Yaratma Süreci ile İlişkisi: BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde Bir Araştırma. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 8(2), 249-276. google scholar
• Kurt, E. S. (2019). Entegre düşünmek nedir? TİDE AcademIA Research, 1(1), 109-129. google scholar
• Liberati, A., Altman, D. G., Tetzlaff, J., Mulrow, C., G0tzsche, P. C., loannidis, J. P A., ... Moher, D. (2009). The PRISMA statement for reporting systematic reviews and meta-analyses of studies that evaluate health care interventions: explanation and elaboration. Journal of Clinical Epidemiology, 62(10), e1-e34. doi:10.1016/j.jclinepi.2009.06.006 google scholar
• Lopes, A. I. ve Penela, D. (2022). From little seeds to a big tree: a far-reaching assessment of the integrated reporting stream. Meditari Accountancy Research, 30(6), 1514-1542. doi:10.1108/MEDAR-01-2021-1174 google scholar
• Navarrete-Oyarce, J., Gallegos, J. A., Moraga-Flores, H. ve Gallizo, J. L. (2021). Integrated reporting as an academic research concept in the area of business. Sustainability, 13(14), 7741-7757. doi:10.3390/su13147741 google scholar
• Othman, M. ve Basnan, N. (2021). Assessing the trend of the research on integrated reporting: A bibliometric review. Journal of management Information and Decision Sciences, 24(S1), 1-18. google scholar
• Ömürbek, V. ve Kılınç, Z. (2019). Muhasebe Meslek Mensuplarının Entegre Raporlamaya İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi: Göller Bölgesinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 1(2), 157-182. google scholar
• Önder, Ş. ve Çelik, İ. (2021). Entegre Raporlamanın Firma Karlılığına Etkisi: Bankacılık ve Çimento Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 61-72. doi:10.25095/mufad.949557 google scholar
• Özçelik, H. ve Öztürk, M. S. (2019). Entegre Raporlamada İç Denetimin Güvence ve Danışmanlık Rolleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 125-140. doi:10.17218/hititsosbil.474341 google scholar
• Öztürk, S. ve Tasasız, S. (2020). Türkiye’de Entegre Raporlama Sürecinde İç Denetimin Rolü Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(3), 448-475. doi:10.31460/mbdd.726968 google scholar
• Palmatier, R. W., Houston, M. B. ve Hulland, J. (2018). Review articles: purpose, process, and structure. Journal of the Academy of Marketing Science, 46(1), 1-5. doi:10.1007/s11747- 017-0563-4 google scholar
• Paul, J. ve Criado, A. R. (2020). The art of writing literature review: What do we know and what do we need to know? International Business Review, 29(4), 101717. doi:10.1016/j.ibusrev.2020.101717 google scholar
• Paul, J., Lim, W. M., O’Cass, A., Hao, A. W. ve Bresciani, S. (2021). Scientific procedures and rationales for systematic literature reviews (SPAR-4-SLR). International Journal of Consumer Studies, 45(4), 01-016. doi:10.1111/ijcs.12695 google scholar
• Saban, M., Vargün, H. ve Gürkan, S. (2017). Yatırımcılara Bilgi Sağlama Aracı Olarak Entegre Raporlama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4), 915-936. google scholar
• Sayar, A. R. Z. ve Topdemir, M. C. (2018). Does MandatoryIntegrated Reporting Affect Stock Prices? An Empirical Study on the Johannesburg Stock Exchange. Journal of Research in Business, 3(2), 133-149. doi:10.23892/jrb.2019.26 google scholar
• Snyder, H. (2019). Literature review as a research methodology: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 104, 333339. doi:10.1016/j.jbusres.2019.07.039 google scholar
• Solak, B., Gönen, S. ve Rasgen, M. (2017). Muhasebe Meslek Mensuplarının Entegre Raporlamaya İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(1), 166-188. google scholar
• Soriya, S. ve Rastogi, P. (2021). A systematic literature review on integrated reporting from 2011 to 2020. Journal of Financial Reporting and Accounting, 20(3/4), 558-579. doi:10.1108/JFRA-09-2020-0266 google scholar
• Topcu, M. K. ve Korkmaz, G. (2015). Entegre Raporlama: Kavramsal Bir İnceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-22. google scholar
• Tranfield, D., Denyer, D. ve Smart, P. (2003). Towards a Methodology for Developing Evidence-Informed Management Knowledge by Means of Systematic Review. British Journal of Management, 14(3), 207-222. doi:10.1111/1467-8551.00375 google scholar
• Tugwell, P., Welch, V. A., Karunananthan, S., Maxwell, L. J., Akl, E. A., Avey, M. T.,... White, H. (2020). When to replicate systematic reviews of interventions: consensus checklist. BMJ, m2864. doi:10.1136/bmj.m2864 google scholar
• Tuğay, O. ve Temel, F. (2022). Türkiye’de Çimento Sektöründeki Şirketlerin Uluslararası Entegre Raporlama Kılavuz İlkelerine Uyum Düzeylerinin CRITIC ve MAIRCA Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 45-57. doi:10.30794/pausbed.1019615 google scholar
• Uyar, A. (2015). Kurumsal raporlamanın gelişimi ve güncel yaklaşımlar. Ankara: Gazi Kitabevi. google scholar
• Velte, P. (2022). Archival research on integrated reporting: a systematic review of main drivers and the impact of integrated reporting on firm value. Journal of Management and Governance, 26(3), 997-1061. doi:10.1007/s10997-021-09582-w google scholar
• Yanık, S. ve Türker, İ. (2012). Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Raporlamasındaki Gelişmeler (Tümleşik Raporlama). İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (47), 291-308. www.icaew.co.uk/bettermarkets adresinden erişildi. google scholar
• Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17. google scholar
• Yıldırım, G. ve Uzun Kocamış, T. (2019). Entegre Raporlamaya Yönelik İç Denetimin Güvence Rolü. Turkish Studies-Social Sciences, 14(5), 2763-2776. doi:10.29228/turkishstudies.32698 google scholar
• Yüksel, F. (2018). Entegre Raporlama ve Finansal Performans İlişkisi: Türkiye ve Güney Afrika Katılım Bankaları Üzerine Bir Araştırma. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-17. www.accountingforsustainability.org/ adresinden erişildi. google scholar
• Yüksel, F. (2019). Sürekli Denetim, Entegre Raporlama’nın Sürekli Denetimi. Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 1(2), 141-155. google scholar
• Zozik, A. ve Doğan, Z. (2022). Entegre raporlama ve güvence. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 361-385. doi:10.25287/ohuiibf.1041514 google scholar