Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Olumlu Tutumların Özyeterlik İnançlarına Göre Yordanması

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 2, 399 - 408, 07.06.2013

Neşe Özkal

Öz

Özet

Bu araştırmanın amacı ortaokul 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersi özyeterliklerinin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin olumlu tutum düzeylerini ne derecede yordadığını, sınıf düzeyi ve cinsiyet değişkenine göre incelemektir. Ayrıca sosyal bilgiler dersine ilişkin olumlu tutumların ve özyeterlik düzeylerinin sınıf ve cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek de araştırmanın diğer amaçlarıdır. Çalışma Antalya ili Alanya ilçesindeki 439 ortaokul öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri “Sosyal Bilgiler Özyeterlik” ve “Sosyal Bilgiler Tutum” ölçekleri ile toplanmıştır. Verilerin analizinde çift yönlü varyans analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma verileri analizi sonucunda, öğrencilerin özyeterlik ve olumlu tutum puanlarının sınıf düzeyi arttıkça düştüğü ancak farkın anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Kız ve erkek öğrencilerin sosyal bilgiler özyeterlikleri ve derse yönelik olumlu tutumlarının anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiş ve sosyal bilgiler özyeterlik puanlarının olumlu tutumlar için güçlü bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir.     

Anahtar Kelimeler

Özyeterlik, olumlu tutum, Sosyal Bilgiler, ortaokul The Prediction of the Positive Attitudes Towards the Social Studies

Kaynakça

• Aşkar, P., Umay, A., (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz- yeterlik algısı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21,1-8.
• Ay, M. (2005). Sınıf öğretmenlerinin matematik öğretimine iliksin özyeterlilik algıları, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Babaoğlan, E., Korkut, K. (2010). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile sınıf yönetimi beceri algıları arasındaki ilişkiler, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11,1,1–19.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. Bandura, A. (1994). Self-efficacy, V. S. Ramachaudran (Der.). Encyclopedia of Human Behavior, 4, 71-81. New York: Academic Press.
• Bandura, A. (2004). Swimming against the mainstream: The early years from chilly tributary to transformative mainstream, Bahavior Research and Therapy, 42, 613-630.
• Betz, N. E.; Gwilliam, L. R. (2001). Validity of measures of math and science- related self- efficacy for african americans and european americans, Journal of Career Assessment, 9, 3, 261-281.
• Bıkmaz, F. H. (2004). Eğitimde bireysel farklılıklar, Yıldız kuzgun-Deniz deryakulu (Edt), Özyeterlik inançları (289-314). Ankara:Nobel yayın.
• Booth,M. (1993) Sex differences and historacal understanding. Teaching History, 30, 7-11.
• Britner, S. L., & Pajares, F. (2001). Self-efficacy beliefs, motivation, race, and gender in middle school science. Journal of Women and Minorities in Science and Engineering, 7, 271–285.
• Britner, S. L., & Pajares, F. (2006). Sources of science self- eficacy beliefs of middle school students. Journal of Reserach in Science Teaching, 43(5), 485-499.
• Bütün Kus, B. (2005). Ögretmenlerin bilgisayar öz-yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumları, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Chiodo,J.J., Byord, J. (2004). Do they really dislike social studies? A study of middle school and high school students. Journal of social studies Research, 27, 1, 16-11.
• Çakmak, E K., Akgün, Ö. A.,Karadeniz, Ş., Büyüköztürk, Ş., Demirel, F.,(2008) İlköğretim ikinci kademe ve lise öğrencilerinin ders ve sınıf düzeylerine göre öğrenme stratejileri ve güdülenme düzeylerinin belirlenmesi Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5,1.
• Doğan, N., Beyaztaş, İ. B., Koçak, Z. (2012). Sosyal Bilgilerdersine ilişkin özyeterlik düzeyinin başarıya etkisinin sınıf ve cinsiyete göre incelenmesi: Erzurum İli örneği, Eğitim ve Bilim, 37, 165, 224-236
• Doğanay, A. , Sarı, M. (2008) Öğretmen gözüyle yeni Sosyal Bilgilerprogramı: Adana ilinde bir araştırma, Elementary Education Online, 7(2), 468-484.
• Doğanay, A. (2009). Sosyal Bilgileröğretimi Demokratik vatandaşlık eğitimi, Cemil Öztürk (Edt), Değerler eğitimi (225256), Ankara: Pegem Akademi.
• Fraser, B. J. (1981). Development of short forms of several classroom climate ınstruments to assess and improve classroom psychosocial environment, Journal of Educational Measurement, 19, 221-227.
• Gelbach, H. (2006). How Changes in students’s goal orientations relate to outcomes in social studies. The Journal of Educational Research, 99, 6, 358-370.
• Grant, J. (1998). Does ıntegrating techonology into curriculum increase student learning? ED431006.
• Hamurcu, H. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inançları, Egitim Arastırmaları, 24.
• Hansbery, L., Moroz, W. (2001). Male and female students’ attitudes toward social studies-a case study. A paper presented at the Austr.ilian for research in education 2001 conference. Crossing Borders: New frontiers for educational research- 2 to 6 of december 2001 Fremantle, Western Austrilia. 11 Ocak 2005’de indirildi. From http://www.aare.edu.au./01pap/han01503.htm.
• Hsieh, P., Sullivan, J. R.,Guerra, N. S. (2007). A closer look at college students: Self efficacy and goal orientation, Journal of Advanced Academics, 18, 3, 454-476.
• Karadeniz, B. C. ve Özdemir, N. (2006). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya öğretiminde öz yeterlik algıları. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 22-30.
• Karagöz, H. (2005). Sınıf ögretmenligi ögrencilerinin fen egitimine yönelik öz-yeterlik algıları ve alan bilgisi yeterlikleri, Yayımlanmamis Yüksek LisansTezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Li, L. K.Y (2012). A Study of the Attitude, Self-efficacy, Effort and Academic Achievement of CityU Students towards Research Methods and Statistics Discovery – SS Student E-Journal Vol. 1, 2012, 154-183.
• Ilgaz, G. (2011). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi öz-düzenlemeli öğrenme stratejileri, öz-yeterlik ve özerklik algılarının incelenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü ilköğretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümü, Yayımlanmamış Doktora tezi, Ankara
• Isıksal, M. (2002). The Effect of Spreadseet and Dynamic Geometry Software on the Mathematics Achievement and Mathematics Self Efficacy of 7th Grade Students, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Orta Dogu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Israel, E. (2007) Özdüzenleme eğitimi, fen başarısı ve özyeterlik, Dokuz Eylül üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Moroz, W., Baker, R. (1997). Students attitude toward social studies and other scholl subjects’. Curriculum Perpectives, 17, 3, 39-47.
• Özgen, K. ve Bindak, R. (2011). Determination of self-efficacy beliefs of high school students towards math literacy. Educational Sciences: Theory & Practice. 11 (2), 1085-1089.
• Özkal, N., Güngör, A., Çetingöz, D. (2004). Sosyal bilgiler dersine ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin bu derse yönelik tutumları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Güz, 40, 600-615.
• Özkal, N., Çetingöz, D. (2006). Cinsiyet, sınıf düzeyi ve başarı durumlarına göre ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları, Çağdaş Eğitim, 327, 22-28.
• Öztürk, C. Ve Oltuoğlu, R. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings, Review of Educational Research, 66 (4), 543-578.
• Palmer, D. (2011). Sources of efficacy information in an inservice program for elementary teachers. Science Education, 95: 577–600.
• Pajares, F., Graham, L. (1999). Self-efficacy motivation construct, and mathematic performance of entering middle school students, Contemporary Educational Psychology, 24, 124-139.
• Parmaksız, R. Ş., Şahin, T. Y. (2004). Aktif öğrenme yaklaşımlarının sosyal bilgiler öğretiminde kullanılabilirliği, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Sarıkaya, H. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgi düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutumları ve özyeterlik inançları, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Savran, A. (2002). Fen Bilgisi ögretmen adaylarının fen öğretimine yönelik özyeterlik ve sınıf yönetimi inançları, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Schunk, D. H. (1994). Self-regulation of self-efficacy and attributions in academic settings, D. Schunk, B. J. Zimmerman. (Der.). Self-Regulation of Learning and Performance, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Ş ahin, T. Y., Şahin, , B. Çakır, Ö. S. (2001) ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde bilişsel ve duyuşsal öğrenmelerini tahmini, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3,4.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya, Ankara: Gazi Kitapevi.
• Thivess, K. ve Moroz, W. (2001). Factors affecting secondary students’ attitudes toward social studies . A paper presented at the Austrilian for research in education 2001 conference. Crossing Borders: New frontiers for educational research- 2 to 6 of december 2001 Fremantle, Western Austrilia. 11 Ocak 2005’de indirildi. From http://www.aare.edu.au./01pap/han01505.htm.
• Usher, E. L., Pajares, F. ( 2005). sources of academic and self-regulatory efficacy beliefs of entering middle school students, Contemporary Educational Psychology, 31, 2, 125-141.
• Usher, E. L., & Pajares, F. (2008). Sources of self-efficacy in school: Critical review of the literature and future directions. Review of Educational Research, 78, 751-796.
• Veznedaroglu, M. (2005). Senaryo temelli öğrenmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve öz yeterlik algısına etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yaman, S. ve Yalçın, N. (2005). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının problem çözme ve öz yeterlik inanç düzeylerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 229-236.
• Yanpar, T., Ö.S.Çakır, B.Şahin. (2001). ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde bilişsel ve duyuşsal öğrenmelerini tahmin eden çeşitli değişkenler ve tahmin etme güçleri. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(3-4),133-138. Yanpar, Ş.T., (2001). Oluşturmacı yaklaşımın sosyal bilgiler dersinde bilişsel ve duyuşsal öğrenmeye etkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1, 463-482.
• Yelken,Y. T. (2009) İlköğretim müfettişleri ve formatör öğretmenlerin öğretim programlarında yer alan Etkinliklerle ilgili öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri konusunda Görüşleri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 ,3,225-249.
• Yılmaz, K. ve Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 143-167.
• Zimmerman, B. J., Bandura, A., Martinez-Pons, M. (1992). Self- motivation for academic attainment: the role of self-efficacy beliefs and personal goal-setting, American Educational Research Journal, 29, 3, 663-676.
• Zimmerman, B. J. (2000) Self-Efficacy: An essential motive to learn, Contemporary Educational Psychology, 25, 82–91.