The effect of the perception of servant leadership on work engagement in healthcare workers

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 1 - 11, 29.04.2025

Fatih Kocaoğlu , Ahmet Öner Kurt

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.1435378

Öz

Aim: To determine how healthcare professionals' perceived servant leadership affects their workplace engagement. Method: The data of the cross-sectional study was collected between 05-27 January 2021. The study was conducted with the participation of 280 employees working in one Provincial Health Directorate and two District Health Directorates. The data collection form consists of 40 questions in three sections. The first section includes socio-demographic and work-life characteristics of healthcare professionals (9 questions), the second section includes the "Servant Leadership Scale" (14 questions), and the third section includes the "Utrecht Work Engagement Scale" (17 questions). Pearson Correlation and Linear Regression Analysis were used for statistical analysis. Result: It was observed that the levels of servant leadership perception ((x̄=55.5) and work engagement status (x̄=86.8) of healthcare professionals were above scale averages. A positive moderate relationship (r=0.487) was found between servant leadership and work engagement, with servant leadership explained 24.3% of the variance in work engagement. Conclusion: It’s shown that leaders exhibiting servant leadership behaviors have a low but positive impact on healthcare professionals’ work engagement. It is recommended that leaders with servant leadership qualities should be selected from among dominant individuals.

Anahtar Kelimeler

Leadership , servant leadership , work engagement , healthcare professional

Sağlık Çalışanlarında Hizmetkâr Liderlik Algısının İşe Angaje Olma Üzerine Etkisi

Öz

Amaç: Sağlık çalışanlarının algıladığı hizmetkâr liderliğin işe angaje olmalarını nasıl etkilediğinin belirlenmesidir. Yöntem: Kesitsel tipte gerçekleştirilen çalışmanın verileri 05-27 Ocak 2021 tarihleri arasında toplandı. Çalışma, bir İl Sağlık Müdürlüğü ve iki İlçe Sağlık Müdürlüğünde görev yapan 280 personelin katılımıyla gerçekleştirildi. Veri toplama formu üç bölümde yer alan 40 sorudan oluşmaktadır. Birinci bölümde sağlık çalışanlarının sosyodemografik ve çalışma yaşamı özellikleri (9 soru), ikinci bölümde “Hizmetkâr Liderlik Ölçeği” (14 soru) ve üçüncü bölümde “Utrecht İşe Adanma Ölçeği” (17 soru) bulunmaktadır. İstatistik analiz olarak; Pearson Korelasyon ve Doğrusal Regresyon Analizi kullanıldı. Bulgular: Sağlık çalışanlarının hizmetkâr liderlik algı düzeylerinin (x̄=55.5) ve işe angaje olma durumlarının (x̄=86.8) ölçek ortalamalarının üzerinde olduğu görüldü. Hizmetkâr liderlik ile işe angaje olma arasında pozitif yönde orta düzeyde (r=0.487) bir ilişki olduğu, hizmetkâr liderliğin işe angaje olmaya ait değişimin %24.3’ünü açıkladığı görüldü. Sonuç: Hizmetkâr liderlik davranışları sergileyen liderlerin, sağlık çalışanlarının işe angaje olmasına düşük düzeyde, pozitif yönde etki ettiğini göstermektedir. Liderlerin, hizmetkâr liderlik nitelikleri baskın kişiler arasından seçilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

liderlik , hizmetkar liderlik , işe angaje olma , sağlık çalışanı

Kaynakça

• Spears LC. Practicing Servant-Leadership. Leader to Leader. 2004;34:7-11
• Sakal Ö. Kamuda “İyi İdare” Perspektifinde Hizmetkâr Liderlik, Psikolojik Güvenlik ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Ombudsman Akademik. 2018;5(1):259-293.
• Baykal E. Effects of Servant Leadership on Psychological Capitals and Productivities of Employees, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2020;34(2):273-291. doi: 10.10000/atauniiibd.000000
• Greenleaf RK. Servant Leadership: A Journey into the Nature of Legitimate Power and Greatness. 1977;New York, NY: Paulist Press.
• Tran DQ, Spears LC. Servant-Leadership and Community: Humanistic Perspectives from Pope John XXIII and Robert K. Greenleaf. Humanistic Management Journal.2020;5(1): 117. https://doi.org/10.1007/s41463-020-00089-4
• Spears LC. Character and Servant Leadership: Ten Characteristics of Effective, Caring Leaders. The Journal of Virtues & Leadership.2010;1:25-30.
• Jit R, Sharma CS, Kawatra M. Servant leadership and conflict resolution: A qualitative study. International Journal of Conflict Management. 2016;27:591–612.
• Trastek VF, Hamilton NW, Niles EE. Leadership Models in Health Care—A Case for Servant Leadership. Mayo Clinic Proceedings, 2014;89(3):374–381. https://doi.org/10.1016/j.mayocp.2013.10.012
• Kanten P, Yeşiltaş M. Pozitif örgütsel davranışlar üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 2013;4(8):83-106.
• Schaufeli WB, Bakker AB. Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi‐sample study. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior. 2004;25(3):293-315.
• Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job Burnout, Annual Review Psychology. 2001;52:397-422.
• Maslach C, Leiter MP. Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World psychiatry: official journal of the World Psychiatric Association (WPA). 2016;15(2):103–111. https://doi.org/10.1002/wps.20311
• Schaufeli WB. Engaging leadership in the job demands-resources model. Career Development International. 2015;20(5):446–463. https://doi.org/10.1108/CDI-02-2015-0025
• Salanova M, Lorente L, Chambel MJ, Martínez IM. Linking transformational leadership to nurses' extra-role performance: the mediating role of self-efficacy and work engagement. Journal of advanced nursing. 2011;67(10):2256–2266. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2011.05652.x
• Upadyaya K, Vartiainen M, Salmela-Aro K. From job demands and resources to work engagement, burnout, life satisfaction, depressive symptoms, and occupational health. Burnout Research. 2016;3:101-108.
• Yıldız B, Bekmezci M. Babacan Liderlik İle Çalışmaya Tutkunluk Arasındaki İlişkide Kolektif Şükranın Aracı Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;1(1):52-73. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/husbdergi/issue/48418/603306.
• Rabiul MK, Yean TF. Leadership styles, motivating language, and work engagement: An empirical investigation of the hotel industry. International Journal of Hospitality Management. 2021;92:102712.
• Ling Q, Liu F, Wu X. Servant Versus Authentic Leadership: Assessing Effectiveness in China’s Hospitality Industry. Cornell Hospitality Quarterly. 2017;58(1):53–68. https://doi.org/10.1177/1938965516641515
• Arslan ET, Demir H. İşe angaje olma ve iş tatmini arasındaki ilişki: Hekim ve hemşireler üzerine nicel bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi. 2017;24(2):371.
• Luthans, KW, Lebsack, SA, Lebsack, RR. Positivity in healthcare: relation of optimism to performance. Journal of health organization and management. 2008;22(2):178–188. https://doi.org/10.1108/14777260810876330
• Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227. 10 Nisan 2021’de erişildi.
• Dünya Sağlık Örgütü. Türkiye Hanehalkı Sağlık Araştırması Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri 2017. https://www.who.int/ncds/surveillance/steps/WHO_Turkey_Risk_Factors_A4_TR_19.06.2018.pdf 10.05.2021’de erişildi.
• Dennis R, Winston B. A factor analysis of Page and Wong’s servant leadership instrument. Leadership & Organization Development Journal. 2003;24(8):455-459.
• Aslan Ş, Özata M. Sağlık Çalışanlarında Hizmetkâr Liderlik: Dennis-Winston ve Dennis-Bocernea Hizmetkâr Liderlik Ölçeklerinin Geçerlik ve Güvenirlik Araştırması. Yönetim ve Ekonomi. 2011;18(1):139-154.
• Schaufeli W, Bakker AB. Test manual for the Utrecht Work Engagement Scale. Unpublished manuscript, Utrecht University, the Netherlands, 2003.
• Şahinbaş F. Pozitif Örgütsel Davranış Yaklaşımı İle İşyeri Arkadaşlığı ve İşe Adanma İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı; 2018.
• De Clercq D, Bouckenooghe D, Raja U, Matsyborska G. Servant leadership and work engagement: The contingency effects of leader–follower social capital. Human Resource Development Quarterly. 2014;25(2):183-212.
• Jones MDLAS. A Study of Servant Leadership, Work Engagement and the Mediating Effects of Workplace Bullying (Order No. 10680888). Available from ProQuest Central; ProQuest Dissertations & Theses Global. (1973128639). 2017; https://www.proquest.com/dissertations-theses/study-servant-leadership-work engagement/docview/1973128639/se-2
• Gubuza VB. The Relationship Between Servant Leadership Style and Employee Engagement (Order No. 28278501). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (2458983646). 2020: https://www.proquest.com/dissertations-theses/relationship-between-servant-leadership-style/docview/2458983646/se-2
• Canavesi A, Minelli E. Servant leadership and employee engagement: A qualitative study. Employee Responsibilities and Rights Journal. 2021; https://doi.org/10.1007/s10672-021-09389-9.
• Aboramadan M, Hamid Z., Kundi YM, El Hamalawi E. The effect of servant leadership on employees' extra‐role behaviors in NPOs: The role of work engagement. Nonprofit Management & Leadership. 2022;33(1):109-129. https://doi.org/10.1002/nml.21505
• Austin S, Fernet C, Trépanier SG, Lavoie-Tremblay M. Fatigue in new registered nurses A 12-month cross-lagged analysis of its association with work motivation, engagement, sickness absence and turnover intention. Journal of Nursing Management. 2020;28(3):606-614. httpsdoi.org10.1111jonm.12962
• Çakıl E. Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşire ve Asistanlarda Mobbing’in İşe Gönülden Adanma Üzerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi] Zonguldak, Türkiye. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2011.
• Rubino L. Leadership: İntroduction to Health Care Management, (Ed: Buchbinder, Sharon B. And Shanks, Nancy H.), Second Edition, Jones & Barlett Learning. 2012;17-38
• Bjarnadottir A. Work engagement among nurses in relationally demanding jobs in the hospital sector. Vard i Norden. 2011;1(3):30-34. Retrieved from https://search.proquest.com/scholarly-journals/work-engagement-among-nurses-
• Tiryaki Şen H, Alan H, Demirkaya F, Uyal Kasap E. Hekim ve hemşirelerde işe angaje olma ve iş tatmini ilişkisi: Bir kamu hastanesi örneği. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 2021; https://doi.org/10.33715/inonusaglik.731259.