Köktürklerle başlayan yazı geleneği Uygurların yerleşik hayata geçmesiyle birlikte gelişmiştir. Bu yeni durum
dinî, sosyal ve kültürel yönden Uygurları etkilemiştir. Manihaizm resmî devlet dini olarak kabul edilmiştir.
Bunun yanında Budizm ve Hristiyanlık da yerleşik hayata geçen Uygurların arasında yayılmıştır. Yeni dinleri
benimseyen Türkler bu dinlerin kutsal metinlerini Türkçeye çevirmişlerdir. Yeni yaşam şeklinin ürünü olan
Budist Uygur edebiyatı, çevrilen eserler sayesinde oldukça zengindir.
Buda’nın düşünce siteminin ürünü olan kutsal metinler, onun öğretilerini takip eden inananlar aracılığı ile
birçok topluma yayılmıştır. Girdiği her kültüre kolayca uyum sağlayan Budizm’in kutsal metinleri Soğut,
Tohar, Çin, Tibet dillerine, oradan da diğer dillere çevrilmiştir. Uygurca çeviriler çoğunlukla Çinceden
yapılmıştır. Tripitaka (üç sepet) Budizm’in kutsal metinlerinin külliyatıdır. Sutralar da bu külliyat içinde
özellikle önemlidir. Buda’nın bizzat verdiği vaazların toplandığı sutralar Budist Uygur edebiyatının en önemli
yanını oluşturmuştur. Bu makalede Budizm’in ortaya çıktığı Hindistan’daki siyasi ve dinî yapı; Hindistan’da
Budizm’in ortaya çıkmasının nedenleri, Budizm’e kadar olan inanç sitemleri, Budizm’le aynı çağda ortaya
çıkan din ve felsefeler ele alındı. Sidharta Gotama’nın Buda olmadan önceki yaşantısı, arayış süreci ve
aydınlanması anlatıldı. Budizm’in temel felsefesi, Nirvana’ya erme yolları, Budizm’in kutsal metinleri ve bu
metinlerin en önemli kısmını oluşturan sutralar ele alındı. Kutsal kitaplar incelenirken önce tripitaka olarak
adlandırılan üç kitap grubu açıklandı. Bu kitaplar arasında en önemli kısmı oluşturan sutraların Pali dilinde
adları da verilmiştir. “Budist Uygurcada Sutralar” bölümünde ise Uygurcaya çevrilen sutralar ele alınmıştır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Sociology of Religion |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Early Pub Date | June 30, 2024 |
Publication Date | June 30, 2024 |
Submission Date | February 27, 2024 |
Acceptance Date | April 21, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 8 Issue: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.