“GÖKÇEN KIZ ÇEŞMESİ” ADLI ÇOCUK ÖYKÜSÜNÜN GREIMAS’IN EYLEYENLER MODELİNE GÖRE İNCELENMESİ

Year 2011, Volume: 41 Issue: 192, 135 - 145, 01.10.2011

Zeynep Çetinkaya

Abstract

Bir metni çözümlerken metnin derin yapısını anlamak için öncelikleyüzey yapısını irdelemek gerekir. Bu çalışmada da bir çocuk öyküsü olan“Gökçen Kız Çeşmesi” adlı öykünün yüzey yapısını, Greimas’ın eyleyenlermodeline göre belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla öykü, kesitlere ayrılarakeyleyenler arasındaki ilişkiler ve anlatının işleyiş şeması ortaya konmuştur.Çözümlemeye bağlı olarak öznenin durum öznesinden edim öznesine doğru birdeğişim gösterdiği; anlatının işleyişinde “eyletim, edinç, edim ve yaptırım” aşamalarının hepsinin gerçekleştiği; yetilendirici, sonuçlandırıcı ve onurlandırıcıdeneyimlerinin de oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır

Keywords

Greimas, yüzey yapı, eyleyenler modeli, anlatışeması, çocuk öyküsü