Abstract
Yemek ve yemek pratiklerinin kültürel miras olarak, UNESCO ve Avrupa Birliği gibi küresel kurumlar aracılığı ile uluslararası arenada boy göstermesi, yemek ve milliyetçilik arasındaki ilişkileri inceleyen bilimsel yazına daha da ivme kazandırmıştır. Ancak, belli yemek ve pratiklerinin millî yemekler olarak sahiplenilme çabalarının, daha kapsamlı, karmaşık ekonomik, kültürel ve siyasi konularla yakından ilişkili olduğunu araştıran bu yaygın yazın, İsrail ve Filistin arasındaki yemek savaşlarına, bu savaşların gerçek tabiatını kavramaktan uzak, üstünkörü referanslar yapmakla yetinmişlerdir. Bu çalışma, Arap Amerikan oyunu Food and Fadwa’da (2012) yemek ve milliyetçilik arasındaki ilişkiler örüntüsünü, geleneksel Filistin yemek kültürünün yerleşik-sömürgeci bir bağlamda korunması konusuna özel vurgu yaparak eleştirel bir inceleme yapmayı amaçlar. İlk olarak Filistin ve İsrail’in belli yemekleri sahiplenme çabalarının altını çizen spesifik bağlamı detaylandırarak bu yemek savaşlarının Filistin topraklarını ve tarihini sahiplenme çabalarından ayrı olarak düşünülemeyeceğini belirtiyorum. Sonrasında, Filistin/İsrail bağlamındaki yemek mirası algısı ile UNESCO’nun 2003 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ndeki kültürel miras olarak yemek algısı arasındaki kavramsal boşluğa dikkat çekiyorum. Son olarak, İsrail’in yemek cephesinde yürüttüğü sömürgeleştirme çabaları karşında, geleneksel Filistin yemek kültürünün korunması ve devam ettirilmesi için, Food and Fadwa (2012) oyununda temsillerini gösterdiğim culinary sumud kavramını, günlük, çok katmanlı, değişken, dinamik, tabana yayılmış, bir strateji ve uygulama, ve aynı zamanda yemek mirasını korumanın “listelenmemiş” bir ifadesi olarak tanımlıyorum. Böyle bir yaklaşım, geleneksel yemek ve pratiklerinin, 2003 Sözleşmesi’nin listelerinde, envanterlerinde ve adaylık dosyalarında bulunmayan alternatif ifadelerinin ve anlamlarının önünü açması açısından önem taşır. Bu nedenle, Food and Fadwa oyununun, Filistin/İsrael bağlamında, yemek kültürünün korunmasını ilişkin söyleyeceği çok şey vardır.