Kırsal Konut Şekillenmesinde Etkili Olan Faktörler Açısından Misli Ovası Konutlarının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 79 - 96, 30.12.2017

İhsan Bulut , Serdar Ceylan

Öz

Bu fenomonolojik araştırmanın amacı, konut tasarım ve eklentilerinde etkili olan faktörlerin neler olduğunu, konut ve insan arasındaki ilişki ve etkileşimin gerçek anlamını araştırmak ve anlamaya çalış-maktır. Nitel araştırma desenine uygun olarak 2013 yılında alanda gözlem yapılmış, her bir yerleşmeden örneklem konut seçilerek konutun planı incelenmiştir. Konutlar hakkındaki sayısal veriler, yerel yöne-timlerden temin edilmiştir. Literatür, kurumsal veriler, alanda çekilen fotoğraflar ve çizilen konut planları ile çalışma betimsel olarak analiz edilmiştir. Ovadaki konut tipleri; kerpiç, taş, briket ve tuğla yapı malzemeleri ile yapılmış olup, avlulu ve avlusuz, tek katlı ve çift katlı, toprak damlı ve çatılı olarak farklı mimari dokuda görülmektedir. Kırsal konutların tasarım ve planları üzerinde çevresel etmenler, kültürel unsurlar ve ekonomik faaliyetler gibi birçok faktörün etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kırsal Konut, Konut Tipleri, Misli Ovası, Niğde

Kaynakça

• Akdemir M. Z. & Korkmaz E. (2010). “Geleneksel Konut Dokularında Malzemenin Çatı ve Cephe Kuruluşuna Etkileri: Batı Karadeniz Bölgesi Örneği”. 5. Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu Bildiriler Kitabı (15-16 Nisan). İzmir (2010)129-135.
• Atik D. & Erdoğan N. (2007). “Geleneksel Konut Mimarlığını Etkileyen Sosyo-Kültürel Faktörler. Edirne’de Şinasi Dörtok Evi”. J Sci 8/1 (2007) 21-27.
• Avcı S. (1986). Ilıca’da Mesken Tipleri ve Başlıca Sorunlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 1986.
• Bulut İ. (1988). Yolboyu Köy Yerleşmelerine Bir Örnek: Kars Kümbetli Köyü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 1988.
• Bulut İ. (2002). “Torul İlçesi’nin Mesken Şekilleri Sorunları ve Çözüm Önerileri”. Gümüşhane: Gümüşhane ve Yöresinin Kalkınma Sempozyumu (23-25 Ekim). Cilt 2 (2002) 748-760.
• Bulut İ. & Ceylan S. (2012). “Yurtdışı Gurbetçiliğinin Yoğun Olduğu Köylere Bir Örnek: Akçaören Köyü (Altunhisar-Niğde)”. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/1 (2012) 211-228.
• Ceylan S. (2013). Misli Ovasında (Niğde) Mesken Tipleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2013.
• Çevik B. & Tekinel O. (1998). Kırsal Yerleşim Tekniği. Adana 1998.
• Davulcu M. (2009). “Sakarya Yöresi Kırsal Yerleşmelerinde Konut Mimarisi ve Ustalık Geleneği Üzerine Bir İnceleme”. Kastamonu Eğitim Dergisi 17/2 (2009) 687-706.
• Demirarslan D. (2011). “Eski Bir Bektaşi Yerleşimi: Yörük Köyü’nde Evler ve Odanın Oluşumu”. Gazi Üniv. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırması 58 (2011) 69-89.
• Deniz B. (1992). “Manisa Yöresi Köy Ev Mimarisi”. Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi V (1992) 17-46.
• Dirican R. (19932). Sağlığı Etkileyen Önemli Fiziksel Etmenler ve Bunların Zarar Vermesini Önleme Yöntemleri. Bursa 1993.
• Doğanay H. (1989). “Doğu Anadolu Bölgesi’ne Yönelik Toplu Konut Uygulamasının Coğrafi Planlama Esas-ları: Erzurum Örneği”. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Makaleleri (1989) 115-135.
• Eldem S. H. (1975). Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul 1975. Erci B. & Bulut İ. (1999). “Konutların Fiziksel Özelliklerinin Sosyo-Ekonomik Düzey ve Konut Sağlığı ile İlişkisi”. Sendrom: Aylık Aktüel Tıp Dergisi I/II-8 (1999) 114-119.
• Erinç S. (1973). “Türkiye: İnsan ve Ortam”. İ.Ü. Coğrafya Enstitüsü Dergisi 18-19 (1973) 1-35.
• Gür Ş. Ö. (2000). Doğu Karadeniz Örneğinde Konut Kültürü. İstanbul 2000.
• Hayli S. (2001). “Erzincan Ovasında Köy Meskenleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11/2 (2001) 21-42.
• Hutteroth W. D. (1971). “İç Anadolu’da Sosyal Yapının Arazi Bölünmesi ve İskan Üzerine Etkileri”. Eds. E. Tümertekin, F. Mansur & P. Benetict, İstanbul: Türkiye Coğrafi ve Sosyal Araştırmalar (1971) 55-87.
• Işık Ş. (1992). “Ezine-Bayramiç Çevresinde Kır Meskenleri, İzmir”. Ege Coğrafya Dergisi 6 (1992) 101-117.
• Işık B., Akın A., Kuş H., Çetiner İ., Göçer C. & Arıoğlu N. (1995). Alçı Katkılı Kerpiç Yapı Malzemesine Uygun Mekanize İnşaat Teknolojisinin ve Standartlarının Belirlenmesi. TÜBİTAK. Proje No: İNTAG TOKİ 622. İstanbul: İTÜ Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi.
• İzbırak R. (1992). Coğrafi Terimler Sözlüğü. İstanbul 1992.
• İzbırak R. (1996). Türkiye II. İstanbul 1996.
• Karpuz H. (1993). Türk-İslam Mesken Mimarisinde Erzurum Evleri. Ankara 1993.
• Kaya G. (2005). “Posof Çayı Havzasında Kır Meskenleri”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5/34 (2005) 137-155.
• Kayserili A. & Altaş N. F. (2010). “Horasan İlçesindeki Kır Meskenlerinin Kültürel Coğrafya Bakış Açısıyla İncelenmesi”. Doğu Coğrafya Dergisi 23 (2010) 81-102.
• Korkanç M. (2007). “İgnimbritlerin Jeomekanik Özelliklerinin Yapı Taşı Olarak Kullanmaya Etkisi: Nevşehir Taşı”. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1/31 (2007) 49-60.
• Köse A. (2005). “Türkiye’de Geleneksel Kırsal Konut Planlarında Göçebe Türk Kültürü İzleri”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi VII/2 (2005) 165-200.
• Köse A. (2006). “Balıkesir Örneğinde Geleneksel Kırsal Avlu Duvarı”. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi VIII/2 (2006) 159-183.
• Köse A. (2007). “Balıkesir Çevresinde Geleneksel Kırsal Avlu Peyzajı ve Değişimi”. Doğu Coğrafya Dergisi 18 (2007) 7-38.
• Kuban D. (1975). Sanat Tarihimizin Sorunları. İstanbul 1975.
• Küçükerman Ö. (1973). Anadolu’daki Geleneksel Türk Evinde Mekân Organizasyonu Açısından Odalar. İstanbul 1973.
• Özav L. (2002). “Sivaslı ve Çevresinde Kır Konutları”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4/2 (2002) 31-42.
• Özbaşaran M., Duru G. & Kayacan N. (2011). Konut ve İnsan: Aşıklı Höyük Deneysel Kerpiç Mimarisi. TÜBİTAK. Proje No: 109K030, İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı.
• Özden M. Y. (1988). “Çankırı Kuzeyi İle Ilgaz Dağları Arasında Kır Yerleşmeleri İle İlgili Gözlemler”. Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Dergisi XXXII/1 (1988) 293-305.
• Özgür E. M. (2010). Yerleşme Coğrafyasına Giriş Coğrafya Ders Notları. Ankara 2010.
• Özturan Ö. (2010). “Teknolojik Gelişmelerin İç Mekân Biçimlenişine Etkisi”. Tasarımda Genç Bakışlar Sempozyumu (26 Ekim). İstanbul 2010.
• Rapoport A. (1969). House Form and Culture. London 1969.
• Saran N. (1984). Köylerimiz. İstanbul 1984.
• Soysal S. (2008). Konut Binalarının Tasarım Parametrelerinde Enerji Tüketim İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2008.
• Tanoğlu A. (1969). Nüfus ve Yerleşme. İstanbul 1969.
• Tolun-Denker B. (1977). Yerleşme Coğrafyası: Kır Yerleşmeleri. İstanbul 1977.
• Tunçdilek N. (1967). Türkiye İskân Coğrafyası: Kır İskânı. İstanbul 1967.
• Tunçdilek N. (1971). “Kır Yerleşmeleri: Köy-Altı Şekilleri”. Eds. E. Tümertekin, F. Mansur & P. Benetict, Türkiye Coğrafi ve Sosyal Araştırmalar (1971) 17-54. İstanbul.
• Tunçdilek N. (1984). “Türkiye Köylerinin Yapısal Özelliklerine Toplu Bir Bakış”. İ.Ü. Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitü Dergisi 1/1 (1984) 23-40.
• Tunçdilek N. (1985). Türkiye’de Relief Şekilleri ve Arazi Kullanımı. İstanbul 1985.
• Tümertekin E. (1994). Beşeri Coğrafya’ya Giriş. İstanbul 1994.
• Utkutuğ G. (2000). Yeni Bin Yıla Girerken Sürdürülebilir Bir Gelecek İçin Ekolojik ve Enerji Etkin Hedefler ile Bina Tasarım ve İşletimi, Ulusal Enerji Verimliliği Kongre Kitabı. Ankara 2000.
• Ünal Ç. (1997). “Pasinler’de Geleneksel Kır Meskenleri”. Doğu Coğrafya Dergisi 2 (1997) 271-283.
• Yücel T. (1988). “Türkiye’de Kır Yerleşme Tipleri”. Türk Kültürü Dergisi, Yaşar Önen’e Armağan Sayısı (1988) 61-69.
• Yüksek İ. (2005). “Kırklareli Geleneksel Konutlarında Pencerelerin Karakteristik Özelliklerine Yönelik Bir Çalışma”. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 6/2 (2005) 17-26.
• Yüksek İ., Esin T. & Yıldız A. (2007). “Kırklareli Kırsal Mimarisinde Kullanılan Geleneksel Yapı Malzemeleri: Üretim Şekilleri ve Sürdürülebilirlik Olanakları”. Faculty of Engineering & Architecture Department of Architecture, III. International Sinan Symposium (12th-13th April) Trakya Üniversitesi, Edirne 2007.
• Yüksek İ. & Esin T. (2008). “Kırklareli Geleneksel Kırsal Mimarisinde Bitkisel Yapı Malzemesi Kullanımı”. 4. Ulusal Yapı Malzemesi Kongresi ve Sergisi (12-14 Kasım). İstanbul 2008.
• Zeybekoğlu D. (2005). Edirne Geleneksel Konut Mimarlığını Etkileyen Sosyo-Kültürel Faktörlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne 2005.
• Zaman M. (1996). “Tonya (Trabzon) İlçe Merkezinde Mesken Tipleri”. Doğu Coğrafya Dergisi 1 (1996) 495-508.
• Zorlu T. & Sağsöz A. (2010). “Müstakil Konut Sitelerinde Kullanıcı Tercihlerine Bağlı Fiziki Müdahaleler: Trabzon Örneği”. METU Journal of The Faculty of Architecture 27/2 (2010) 189-206.