Neo-Liberal Gelişme Anlayışı ve Kadın: Mikro Finans Uygulamaları Kadınları Güçlendiriyor mu?

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 21, 30.12.2013

Özlem Irmak Balkız Esra Öztürk

Öz

Dünya çapında mikro kredi kullandıran organizasyonların amaçlarına bakıldığında “kadınları güçlendirme” söylemi dikkat çekmektedir. Ekonomik kontrolü kadınlara vererek aile içinde ve toplumda kadınların statüsünü yükseltmek, onları gelir sahibi yaparak bağımlılıktan kurtarmak gibi amaçlar taşıyan bu sistemin ataerkil düşünce yapısına alternatif bir mantık geliştirebilme potansiyeline sahip olup olmadığı araştırılması gereken bir husustur. Bu makalede mikro kredi uygulamasının kadınların ekonomik ve sosyal açıdan güçlendirilmelerinde etkin bir proje olup olmadığı, Diyarbakır’da mikro krediden faydalanan toplam 100 kadınla yapılmış görüşmelerle desteklenerek sorgulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, alınan krediler yeni bir iş kurmaktan daha ziyade varolan bir işi devam ettirmek, borçların ödenmesi ya da acil ihtiyaçların karşılanması için kullanılmaktadır. Kadınların krediyle yaptıkları işler, geleneksel ev üretimi niteliğinde işler olup, ev dışında güvenceli, düzenli gelir getiren ve onları kamusal hayata sokan işler değildir. Bu işlerden elde edilen gelir düzeyi bir hayli düşük olup, aile açısından ek gelir olma statüsünden kurtulamamaktadır. Kadınların krediye erişimlerinin sağlanması ve hane gelirinin kısmen de olsa arttırılabilmesi, tek başına kadınların sosyal konumunda önemli bir değişim yaratmamaktadır

Anahtar Kelimeler

Mikro Kredi, Neo-Liberal Gelişme Anlayışı, Kadınların Güçlendirilmesi

Kaynakça

• Adaman, F., & Bulut, T. (2007). Diyarbakır’dan İstanbul’a 500 Milyonluk Umut Hikâyeleri: Mikro kredi Maceraları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baltacı, N. Ö. (2011). “Kadınları Güçlendirme Mekanizması Olarak Mikro Kredi”. Uzmanlık Tezi. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Beneria, L. (1995). “Toward a Greater Integration of Gender in Economics”. World Development, 23/11, 1839-1850.
• Buğra, A. (2007). “Yoksullukla Mücadele Yöntemi Olarak Mikrokredi: Acıklı Bir Hikâye”. B.Ü Sosyal Politika Forumu Bülteni, 2, 1-4.
• Cheston, S., & Kuhn, L. (2002). “Empowering Women through Micro finance’ Opportunity International”. http://www.microcreditsummit.org/papers/empowerment.pdf.
• Ergüneş, N. (2010) “Kadınlara Yönelik Kredi Biçimleri ve Kadın Emeğinin Enformelleşmesi”. Der. Saniye Dedeoğlu, & Melda Yaman Öztürk. Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği, 183-215, İstanbul: SAV Yayınları.
• Goetz, A. M., & Sen, Gupta, R. (1996). “Who Takes the Credit? Gender, Power and Control Over Loan Use in Rural Credit Programs in Bangladesh”. World Development, 24/1, 45-63.
• Hashemi, M. S., Schuler, S. R., & Riley, A. P. (1996). ‘Rural Credit Programs and Women’s Empowerment in Bangladesh’. World Development, 24/4, 635-653.
• Isserles, R. G. (2003). “Micro Credit: The Rhetoric of Empowerment, the Reality of Development as Usual”. Women’s Studies Quarterly, 31 (3/4), 38-57.
• Kabeer, N. (2005). “Gender Equality and Women’s Empowerment: A Critical Analysis of the Third Millennium Development Goal (MDG) ”. Gender and Development, 13/1, 13-24.
• Mayoux, L. (1995). “From Vicious to Virtuous Circles?: Gender and Micro-Enterprise Development”. Occasional Paper, UN Research Institute for Social Development, UN Development Programme.
• Mayoux, L. (2006). “Women’s Empowerment through Sustainable Micro-finans: Rethinking Best Practise”. Discussion Draft. http://www.genfinance.net.
• Rahman, A. (1999). “Micro-credit Initiatives for Equitable and Sustainable Development: Who Pays?”. World Development, 27/1, 67-82.
• Rankin, N. Katharine (2001). “Governing Development: Neoliberalism, Microcredit and Rational Economic Woman”. Economy and Society, 30/1, 18-37.
• Sanyal, P. (2009). “From Credit to Collective Action: The Role of Microfinance in Promoting Women’s Social Capital and Normative Influence”. American Sociological Review, Vol. 74 August, 529-550.
• Simojoki, H. K. (2003). “Empowering Credit More than Just Money: The Socio Economic Impact of Micro Finance on Women in Nairobi”. Kenya. https://jyx.jyu.fi/dspace/bitstream/handle/123456789/ G0000086.pdf?sequence=1
• Toksöz, G. (2012). Kalkınmada Kadın Emeği. İstanbul: Varlık Yayınları.
• “The Republic of Turkey Prime Ministry General Directorate on the Status of Women” (2008). National Action Plan Gender Equality. 2008-2013, Ankara.
• http://www.undp.org.tr/Gozlem3.aspx?WebSayfaNo=618 Erişim: 04.10.2013
• www.eski.bianet.org Erişim: 04.10.2013
• www.tgmp.net Erişim: 04.10.2013