Vurun Kahpeye ve Cemile Bağlamında Tip ve Karakterlerin Karşılaştırmalı İncelemesi

Year 2020, Volume: 9 Issue: 1, 539 - 551, 27.01.2020

Kemal Göz

https://doi.org/10.33206/mjss.503944

Abstract

Bu çalışmada Halide Edip
Adıvar’ın kaleme aldığı Vurun Kahpeye adlı roman olumlu kahramanlar, belirtik ve örtük hakikat, kahramanın iç dünyasının
açılımı ve yazarın eserine uzaklığı açılarından ele alınmış ve bu süreçte
eser Cengiz Aytmatov tarafından kaleme alınan Cemile adlı romanla karşılaştırılmıştır. Aynı zamanda olumlu kahramanlar başlığı altında Özbek
ve Kırgız edebiyatından da örnekler vererek Türk edebiyatında tip olarak
tanımlanan terim ile olumlu kahraman olarak tanımlanan terim arasındaki farklar
üzerinde durulmuştur. Kahramanın iç dünyasının açılımı ile ilgili karşılaştırmalı
olarak verilen örnekler vasıtasıyla yapılan karşılaştırmalarda ise ilkesel
olarak doğru olanın ne olduğu araştırılmıştır. Yazarın eserine uzaklığı konusu da irdelenerek karşılaştırması
yapılan romanlar arasında sanatsal olarak bir değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca
makalede Halide Edip Adıvar’ın oluşturmaya çalıştığı varsayılan kolektif bellek
üzerinde de durularak eserin bu yüzden belirtik
hakikate yakın bir çizgide kaleme alındığı üzerinde durulmuş ve Vurun Kahpeye adlı eserin sanat değeri
açısından bir yargıya varmaya çalışılmıştır. 

Keywords

Vurun Kahpeye, Halide Edip Adıvar, Olumlu Kahramanlar, Zoşenko, Aytmatov

Type and Character Analysıs and Comparison With Regard to “Vurun Kahpeye” and “Cemile”

Abstract

In this study the novel called “Vurun Kahpeye” which was written by Halide Edip Adıvar, was emphasized in terms of positive characters, obvious and implicit reality, evolution of the inside world of the character and the distance of the writer to novel and in this process it was compared with the novel called “Cemile” which was written by Cengiz Aytmatov. At the some time the differences between the term which is defined as type and the term which is defined as positive character in Turkish literature giving examples from Uzbek and Kyrgyz literatures under the title of positive characters, were emphasized. Through the comparative examples and comparisons the question of principal truth was investigated in the character`s inside world. An artistic evaluation was made among the evaluated novels by examining the subject of the distance of the writer to novel. Also, in the article the collective memory which was supposed to be formed by Halide Edip Adıvar was emphasized because of this the novel was reality and it was tried to pass judgment on the artistic value of the novel called “Vurun Kahpeye”.

Keywords

Vurun Kahpeye, Halide Edip Adıvar, Cengiz Aytmatov, Positive Characters, Zoşenko

References

• ADIVAR, Halide Edip (2017), Vurun Kahpeye, Can Yayınları, İstanbul.
• AYTMATOV, Cengiz (1996), Cemile, Öğretmen Duyşen, (Ülkü Tamer, Çev.), Adam Yayınları, İstanbul.
• AYTMATOV, Cengiz (2017), Cemile, (Refik Özdek, Çev.), Ötüken Neşriyat Anonim Şirketi, İstanbul.
• BELGE, Murat (1998), Edebiyat Üzerine Yazılar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• CANTÖŞEV, Kubanıçbek (1964), Mektep , Frunze.
• FORSTER, E. M. (2001) Roman Sanatı, (Ünal Aytür, Çev.), Adam Yayınları, İstanbul.
• FROMM, Erich (1995), Sevme Sanatı, (Yurdanur Salman, Çev.), Payel Basın-Yayınevi, İstanbul.
• JDANOV, A. A. (1934), Pervıy Vse soyuznıy Siezd Sovetskih Pisateley, Stena Grafiçeskiy Otçet, Moskva: Gosudarstvennoe İzdotelstvo (Hudocestvennaya Literatura).
• JDANOV, A. A. (1952), Daklad O Jurnalah Zvezda i Leningrad, Gosizpolit, Moskva.
• KADİRİ, Abdullah (2014), Ötgen Künler, (D. Ahsen Batur, Çev.), İleri Yayınları, İstanbul.
• KARATAŞ, Turan (2018), Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, İz Yayıncılık, İstanbul.
• MORAN, Berna (1988), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, Cem Yayınevi, İstanbul.