An Unpublished Commentary by Fuad Tuktarov

Year 2018, Volume: 5 Issue: 2, 270 - 275, 03.12.2018

Salavat İshakov

Abstract

This article includes the text of an unpublished commentary by Fuad Tuktarov, a prominent Tatar political

and public figure of the beginning of the 20th century. The author of the article found the document in the

State Archive of the Russian Federation. Tuktarov wrote this commentary in January 1925 in Berlin. It was

intended to be published in the Russian immigrant newspaper Dni. In his commentary, Tuktarov considers

the issue of the system of parliamentary elections and underlines the deficiencies of the proportional system.

The commentory was not published, supposedly because of the critique Tuktarov directed against some

prominent Russian political figures,who then were in charge of the newspaper.

The text of the commentary is accompanied with biographical information on Fuad Tuktarov and the

author’s comments on the content of the document and its significance in shedding light on peculiarities

of Tuktarov’s world-view and his journalistic activities in Europe. In the author’s opinion, the originality of

Tuktarov’s thougts comes to light in the fact that at the very beginning of the Bolshevik rule hewas able to

makeshrewd assessment of political realities in new Russia, describing the character of its power-holding

structures as ‘monarchic-communist’.

Keywords

history, Russia, Russian Muslims, Bolshevik rule, Fuad Tuktarov, Newspaper “Dni”.

Fuad Tuktarov’un Yayımlanmamış Bir Yazısı

Abstract

Bu makale, 20. yüzyılın başında etkin olan tanınmış Tatar faaliyet ve siyaset adamı Fuad Tuktarov’un

yayımlanmamış bir yazısının metnini içermektedir. Makalenin yazarı bu yazıyı Rusya Federasyonu Devlet

Arşivi’nde bulmuştur. Tuktarov, Rusyalı göçmenlerin Berlin’de çıkardığı Dni gazetesinde yayımlamak

üzere Ocak 1925’te Berlin’de yazmış olduğu bu yazısında parlamento seçim sistemi türleri hakkında fikir

belirtmekte ve oransal seçim sisteminin kusurlarından bahsetmektedir. Yazısının yayımlanmamış olması,

büyük ihtimalle adı geçen gazetenin yönetim kurulunda bulunan tanınmış Rus siyasetçilerine yönelik

eleştirel fikirler içermesinden kaynaklanmıştır.

Makalede Tuktarov hakkında kısa biyografik bilgiler de verilmekte ve yayımlanmamış yazısının içeriğine

değinilerek bu yazının Tuktarov’un dünya görüşünü ve Avrupa’daki gazetecilik faaliyetlerinin özelliğini

aydınlatması bakımından önemi değerlendirilmektedir. Yazarın görüşüne göre, Bolşevik idarenin henüz

yeni yerleşmiş olduğu bir dönemde yeni Rusya’nın iktidar yapısını “Monarşik-Komünist” olarak nitelemesi,

Tuktarov’un Rusya’nın siyasi gerçeklerini ileri görüşlülükle kavradığını göstermektedir.

Keywords

tarih, Rusya, Rusya Müslümanları, Bolşevik İdaresi, Fuad Tuktarov, “Dni” Gazetesi

Ненапечатанная Газетная Заметка Фуада Туктарова

Abstract

В статье впервые публикуется текст ненапечатанной газетной заметки Фуада Туктарова,

известного татарского общественного и политического деятеля начала XX века. Автор статьи

обнаружил данный документ в Государственном архиве Российской Федерации. В этой заметке,

написанной в январе 1925 г. в Берлине и предназначенной для русскоязычной эмигрантской газеты

«Дни», Туктаров выражает свое мнение по вопросу системы выборов в парламент и подчеркивает

недостатки пропорциональной системы. Заметка не была напечатана, что можно связать с

критикой, которую Туктаров направил против взглядов известных русских политических деятелей,

входивших в состав редакции упомянутой газеты.

Автор статьи сопровождает текст ненапечатанной заметки биографическими сведениями о

Фуаде Туктарове и комментариями относительно содержания заметки и ее значения для понимания

особенностей мировоззрения Туктарова и его публицистической деятельности в Европе. По

мнению автора, оригинальность суждений Туктарова состоит в том, что он уже на раннем этапе

большевистского правления смог дать верную и дальновидную оценку реалиям политической

жизни новой России, определив характер ее властной структуры как «монархо-коммунистический».

Keywords

история, Россия, российские мусульмане, большевистское правление, Фуад Туктаров, газета «Дни»

References

• Партия социалистов-революционеров. Документы и материалы. – Т. 1. – М., 1996.
• Татарская энциклопедия. – Том 5. – Казань, 2010.
• Государственный архив Российской Федерации. Ф. Р-5878. Оп. 1. Д. 1119. Л. 104-107. Подлинник. Рукопись.
• Partiya sotsialistov-revolyutsionerov. Dokumentı i materialı. – T. 1. – M., 1996.
• Tatarskaya entsiklopediya. – Tom 5. – Kazan’, 2010.
• Gosudarstvennıy arhiv Rossiyskoy Federatsii. F. R-5878. Оp. 1. D. 1119. L. 104-107. Podlinnik. Rukopis’.