Batılılaşmanın fert, aile ve toplum üzerindeki etkilerinin kültürel, sosyal ve siyasî boyutlarının çok yönlü bir değerlendirmeye tabi tutulması nedeniyle araştırmacı ve akademisyenler tarafından Türk romanında batılılaşma olgusu çeşitli yansımalarıyla ele alınmıştır. Ancak bir medeniyet olarak Batı/Avrupa’nın Türk romanlarındaki değerlendirilmesi noktasında ciddi bir boşluk vardır. Bu boşluk, Mısırlı filozof Hasan Hanefi’nin oryantalizm karşısında akademik bir disiplin şeklinde kurmaya çalıştığı oksidentalizmin Türkiye’de görünürlük kazanmasından sonra doldurulmaya çalışılsa da yeterli bir literatür ortaya konulmamıştır. Oryantalizmin dikotomik özcü yorumları ve “Batı-dışı” toplumları “nesneleştirici” tavrı karşısında “Batı-dışı” dünyanın bir “özne olarak kendi bilincine varması, bu bilinçle “Avrupamerkezci” paradigmayı sorgulamasına oksidentalizm denir. Bu çalışmada belirlenebildiği kadarıyla oksidentalizm anlamında müstağrip kelimesini Avrupa’da Bir Cevelan adındaki eserinde ilk defa kullanan Ahmet Mithat Efendi’nin Paris’te Bir Türk isimli romanıyla, tespit edebildiğimiz kadarıyla oksidentalizm kavramının ilk defa kurgusal bir metinde kullanıldığı Ercüment Ekrem Talu’nun Meşhedî ile Devriâlem romanları, oksidentalizm kuramından hareketle, karşılaştırmalı olarak okunacaktır. Farklı medeniyetlere mensup toplumların öteki algılarının şekillenmesinde, değişmesinde; karşılaşma biçimleri ve konjonktürel değişimler en önemli nedenler olması hasebiyle biri Tanzimat dönemi -inkıraz nesli-diğeri Cumhuriyet dönemi -inkılâp nesli- romancılarının Avrupa’ya bakışlarındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur.
Due to the fact that the cultural, social and political dimensions of the effects of westernization on the individual, family and society are subjected to a multidimensional evaluation, the phenomenon of westernization in Turkish novel has been discussed with various reflections by researchers and academicians. However, there is a serious gap in the evaluation of Western/Europe as a civilization in Turkish novels. Occidentalism is when the "non-Western" world becomes conscious of itself as a "subject" in the face of the dichotomous essentialist interpretations of orientalism and its "objectifying" attitude towards "non-Western" societies, and questions the "Eurocentric" paradigm with this consciousness. In this study, as far as it can be determined, with Ahmet Mithat Efendi's novel Paris'te Bir Türk, who first used the word "detached" in the sense of occidentalism in his work called Avrupada Bir Cevelan, Ercüment Ekrem Talu's Meşhedî ile Devriâlem His novels will be read comparatively, based on the theory of occidentalism.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Modern Turkish Literature in Turkiye Field |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | June 15, 2024 |
Submission Date | November 24, 2023 |
Acceptance Date | February 20, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 11 Issue: 1 |
MUJOT publishes scientific studies such as research articles, review articles; historiographic studies, archival and monographic source publications, scholarly translation and transcriptions, bibliography and chronologies, book and thesis reviews, interviews and obituary studies along with announcements about related subjects about Turkic World particularly in the fields of language, culture, literature, history, folklore, geography and art.