Türk Devletleri Teşkilatı ve Macaristan

Year 2025, Volume: 12 Issue: Türk Devletleri Teşkilatı (Dünü, Bugünü, Yarını), 1 - 17, 17.03.2025

Zeynep Akarslan

Abstract

Macaristan, Orta Asya kökenli bir millet olarak kendi tarihsel bağlarını araştırmaya ilgi duymaktadır. Bu bağlamda Turancılık, Macar entelektüel ve siyasi çevrelerinde dönemsel olarak önem kazanmış bir ideoloji olarak öne çıkar. Türk ve Macar halklarının ortak köken, dil ve kültür bağlarını vurgulayan Turancılık, Macar kimliği ve dış politikasında önemli bir yer tutmuştur. Bu makale, Turancılık fikrinin tarihsel gelişimini, entelektüel ve siyasi etkilerini ele almayı amaçlamaktadır. XX. yüzyılda tarih, dilbilim ve arkeoloji alanlarında yapılan araştırmalar, Macarların Asya kökenine dair teorileri güçlendirmiştir. Bu çalışmalar, zamanla kimlik tartışmalarına zemin hazırlayarak Turancı düşüncenin yayılmasına katkı sağlamıştır. Turancılık hem milliyetçi akımları hem de uluslararası iş birliği çabalarını etkileyerek çeşitli siyasi hareketlere yön vermiştir. Ancak sosyalist rejim döneminde bu fikirler bastırılmış olsa da tamamen yok olmamıştır. Makale ayrıca, Macaristan’ın Türk Devletler Teşkilatı’na (TDT) olan ilgisini de incelemektedir. Macaristan’ın 2018 yılında gözlemci üye olarak TDT’ye katılması, tarihsel ve kültürel bağları güçlendirme çabasının yanı sıra, siyasi ve ekonomik fırsatlar yaratma amacı taşımaktadır. Bu ilişkiler, enerji güvenliği, ticaret ve jeopolitik stratejiler açısından önemli avantajlar sunmaktadır. TDT’nın kültürel programları ve ortak tarih çalışmaları, Macaristan’ın kendi kimliğini yeniden tanımlama sürecine katkı sağlamaktadır. Bu çalışma, Turancılık düşüncesinin Macaristan’daki tarihsel kökenlerini ve etkilerini analiz ederken, Türk Devletler Teşkilatı ile olan ilişkilerin bu bağlamdaki yerini değerlendirmektedir.

Keywords

Türk Konseyi, Türk Dünyası, Macaristan, Türk Devletleri Teşkilatı, iş birliği

Organization of Turkic States and Hungary

Abstract

Hungary, as a nation of Central Asian origin, is interested in researching its historical ties. In this context, Turanism stands out as an ideology that has periodically gained importance in Hungarian intellectual and political circles. Emphasising the common origin, language and cultural ties between the Turkish and Hungarian peoples, Turanism has played an important role in Hungarian identity and foreign policy. This article aims to discuss the historical development, intellectual and political effects of the idea of Turanism.
In the 19th century, research in the fields of history, linguistics and archaeology strengthened the theories on the Asian origin of Hungarians. These studies contributed to the spread of Turanist thought by preparing the ground for identity debates over time. In the 20th century, Turanism shaped various political movements by influencing both nationalist movements and international cooperation efforts. However, although these ideas were suppressed during the socialist regime, they did not disappear completely. The article also examines Hungary’s interest in the Organisation of Turkic States (OTS). Hungary's accession to the CSTO as an observer member in 2018 is an effort to strengthen historical and cultural ties, as well as to create political and economic opportunities. These relations offer significant advantages in terms of energy security, trade and geopolitical strategies. CIS cultural programmes and joint history studies contribute to Hungary's process of redefining its own identity. In conclusion, this article analyses the historical origins and effects of Turanism in Hungary and assesses the place of relations with the Organisation of Turkic States in this context.

Keywords

Turkic Council, Turkic World, Hungary, Organization of Turkic States, cooperation

References

• Akçapa, Mevlüt, “Türk Devletleri Teşkilatı’nın Tarihsel Gelişimi: Teşkilatın Dünü, Bugünü ve Yarını”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, XI/34, (2023), s. 473-491.
• Çolak, Melek, “Atatürk, Macarlar ve Türk Tarih Tezi”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 27, (2010), s. 371-402.
• Çolak, Melek, “Macar Kaynaklarında Türk Kültürü ve Türkler (XIX. Yüzyıl Sonları – XX. Yüzyıl Başları)”, Erdem, 59, (2011), s. 107-120.
• Doğan, İsmail, “Macar Ulusal Kimliğinin Oluşumunda Türk Etkisi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47/2, (2007), s. 1-12.
• Ercan, Osman, “Macar Dış Politikasında Çeşitlendirme Arayışı: Macaristan’ın ‘Doğu Açılımı’ ve Türk Devletleri”, Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XII/2, (2023), s. 168-182.
• Kocatepe, Ömer Faruk, Türk Devletleri Teşkilatı Politik ve Askeri İş Birliği, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2022. Korkmaz, Zeynep, “Türk Macar İlişkilerinde Türklük Bilimi (Türkoloji)’nin Yeri”, Türk Dili (Dil ve Edebiyat Dergisi), CII/722, (Şubat 2012), s. 152-156.
• Nazarbayev, Nursultan, Tarihin Akışında, çev. Fatma Arıkan, Serdar Arıkan, Om Yayınevi, İstanbul 2000. Önen, Nizami, İki Turan: Macaristan ve Türkiye’de Turancılık, İletişim Yayınları, İstanbul 2005.
• Öz, Ayşe, “V. Yüzyıldan IX. Yüzyıla Kadar Erken Dönem Türk-Macar Tarihi İlişkileri”, Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, V/9, (Ocak 2023), s. 33-42.
• Romsics, Ignác, “Macarların Kökeni Kesin Bilgiler, Varsayımlar, Düşünceler”, çev. Gökhan Dilbaş, Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Araştırma Dergisi, III/6, (Temmuz 2019), s. 73-116.
• Sandalcılar, Ali Rıza, Kezban Ayran Cihan, “Türk Devletleri Teşkilatı Üye Ülkeleri Arasında Türkiye’nin Rekabet Gücü”, Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, VII/1, (2023), s. 132-151.
• Yağcı Aksel, Sevgi Can, “Macar Basınında Türkiye: “Küçük Asya”nın Büyük Direnişi (1920-1923)”, Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, V/2, (2018), s. 53-84.
• Yıldırım, Seyfi, “Cumhuriyet Döneminde Türk-Macar İlişkileri Çerçevesinde İstihdam Edilen Macar Uzmanlar”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, VIII/15, (Bahar 2012), s. 121-150.