MAKROEKONOMİK DENGE İÇİN PETROL FİYATLARI ÖNEMLİ MİDİR?

Year 2017, Volume: 39 Issue: 2, 489 - 504, 24.12.2017

Dina Çakmur Yıldırtan Niyazi Berk

https://doi.org/10.14780/muiibd.384149

Abstract

Petrol fiyatlarında 2014 sonu itibarıyla yaşanan sert düşüşün, birçok ülke ekonomisinin makro dengelerinde

oldukça ciddi etkiler oluşturması beklenmektedir. Bu sert düşüşün ülkemiz ekonomisi açısından cari

açıkta düşüş ve enflasyon oranında gerileme sağlayacağı beklentisi oluşmaktadır. Ucuz enerji Avrupa

bölgesi ekonomileri için de itici güç olarak büyümeye katkı sağlayabilir. Böylece ülkemiz açısından bölgeye

olan ihracatımızı artırarak ülkemiz büyümesine de katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada

petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye’nin ekonomisine uzun dönem etkisini analiz etmek amacıyla; dış

ticaret haddi, cari açık, tüketici fiyat endeksi (tüfe) ve sanayi üretim endeksi arasındaki ilişki incelenmiştir.

Çalışmada makroekonomik değişkenler ve petrol fiyatları arasında ilişki kurmak amacıyla, öncelikle

değişkenlerin durağanlıkları birim kök testleri ile sınanmıştır. Petrol fiyatlarıyla temel makroekonomik

değişkenler arasındaki nedensellik ise VAR Granger Causality/Block Exogeneity Wald Test ile sınanmıştır.

Bu çalışma petrol fiyatlarında 2014’te başlayıp halen devam eden dramatik düşüşün etkilerini inceleyen ve

güncel verilerle Türkiye’nin makroekonomik dengesindeki uzun dönem etkilerini inceleyen bir araştırma

olma özelliği taşır.

Keywords

Petrol Fiyatları, Dış Ticaret Haddi, Cari Açık, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Sanayi Üretim Endeksi, VAR Granger Causality/Block Exogeneity Wald Test, Nedensellik Testi

References

• ALTINTAŞ, H. (2013). Türkiye’de Petrol Fiyatları, İhracat ve Reel Döviz Kuru İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ve Dinamik Nedensellik Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19): 1-30.
• BURBIDGE, J., and Harrison, A. (1984). Testing for the Effects of Oil-Price Rises Using Vector Autoregressions, International Economic Review, 25(2): 459-484.
• CUNADO, J., and Gracia de, F. P. (2003). Do Oil Price Shocks Matter? Evidence for some European Countries, Energy Economics, 25: 137-154.
• DARBY, M. R. (1982). The Price of Oil and World Inflation and Recession, The American Economic Review, 72: 738-751.
• DICKEY, D. A., and Fuller, W. A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74 (366): 427 – 431.
• EDIGER, V. S., Berk, I. (2011). Crude Oil Import Policy of Turkey: Historical Analysis of Determinants and Implications Since 1968, Energy Policy, Volume 39, Issue 4, April 2011, 2132-2142.
• FARIA, R., J, Albuquerque, P., Leon-Ledesma, M., Varella Mollick, A. (2009). The Effect of Oil Price on China’s Exports, China Economic Review, Vol 20,793-805, 10.1016/j.chieco.2009.04.003.
• GÖÇER, I. and Bulut. S. (2015). Petrol Fiyatlarındaki Değişimlerin Rusya Ekonomisine Etkileri: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme ve Simetrik Nedensellik Analizi, Cankiri Journal of the Faculty of Economics and Administrative Sciences, 721-748.
• HAMILTON, J.D. (1983). Oil and the Macroeconomy Since World War II, Chicago Journals, 91(2): 228-248.
• MONALDI, F.(2015). The Impact of The Decline in Oil Prices on the Economics, Politics and Oil Industry of Venezuela, The Center on Global Energy Policy, Columbia, SIPA.
• ÖZTÜRK, Z., Yıldırım, E. (2014). “Oil Price and Industrial Production in G7 Countries: Evidence from the Asymmetric and Non-asymmetric causality tests”, Procedia – Social and Behavioral Sciences, Vol 143, 1020-1024, 10.1016/j.sbspro.2014.07.547.
• PHILIPS, P., C., B., and Peron, P. (1998). Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biometrika, 75(2): 335-346.
• RAFIQ, S., Salim, R., Bloch, H., Impact of Crude Oil Price Volatility on Economic Activities: An Empirical Investigation in the Thai Economy, Resources Policy, Vol 34, 121-132, 10.1016/j.resourpol.2008.09.001.
• RAUTAVA, J. (2004). The Role of Oil Prices and The Real Exchange Rate in Russia’s Economy—A Cointegration Approach, Journal of Comparative Economics, 32(2): 315-327.
• SIMS, C. (1980). Macroeconomics and Reality, Econometrica, Vol. 48, No. 1, 1-48.
• ŞENGÜL, S. and Tuncer, I. (2006). “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: 1960-2000”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 21(242): 69-80.
• TERZI, H. and Pata, U.K. (2016). The Effect of Oil Consumption on Economic Growth in Turkey, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17 (2): 225-24, 2016.