ERZURUM'DA YOLCULARIN HAVAYOLU ULAŞIM TERCİHLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİ

Year 2009, Volume: 26 Issue: 1, 1 - 21, 11.03.2015

Muammer Yaylalı Önder Dilek

Abstract

Ülkemizde son yıllarda havayolları ile ulaşım sürekli yaygınlaşmakta ve bu durum hava ulaşımında rekabetin her geçen gün artmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple hava ulaşımına olan talebin bilinmesi firmalar için strateji ve fiyat politikası açısından büyük bir avantaj sağlayacaktır. Bu çalışmanın amacı, Erzurum'da hava ulaşım talebinin yapısını ortaya koymak, yolcuların şehirlerarası seyahatlerde havayolu ulaşımını tercih etmelerinde etkili olan faktörleri tespit etmek ve bu faktörlerin tercihler üzerindeki etkilerinin yönü ve büyüklüğünü araştırmaktır. Böylece elde edilen sonuçların, bu sektörde hizmet veren gerek müşteri sayısını artırmaya çalışan gerekse yeni hatlar açmak isteyen ve hatta bu sektöre yeni girmeyi planlayan havayolu şirketlerine yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Şubat- Nisan 2007 dönemini kapsayan üç aylık süre içerisinde şehirlerarası seyehatlerde bulunan 569 kişiye uygulanan anketlerden derlenen veri setinin analiz edilmesi sonucunda elde edilen ampirik bulgular, gelir seviyesi arttıkça havayolu ulaşımına olan talebin arttığını ve yaş arttıkça havayolu ulaşımına olan talebin azaldığını göstermiştir.

Keywords

Talep, Havayolu Ulaşımı, Logit Model, Erzurum

References

• AKAN, Yusuf ve diğerleri, “Atatürk Üniversitesi Öğrencilerinin Şehirlerarası Ulaşım Talebine Etki Eden Faktörlerin Tespiti”, http://www.ekonometridernegi.org/bildiriler/o11s3.pdf, Erişim Tarihi (10.05.2007).
• AKKÜNGÖR, Ali Payıdar ve Abdulmuttalip Demirel, “Türkiye’deki Ulaştırma Sistemlerinin Analizi ve Ulaştırma Politikaları” Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 10, 2004, s. 424-430.
• ANDERSON J. E. ve M. Kraus, “Quality of Service and the Demand for Air Travel”, The Review of Economics and Statistics, Vol: 63(4), 1981, s. 533-540.
• BAŞOL, Koray ve diğerleri, Türkiye Ekonomisi, 4.Baskı, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1149, 2002.
• BATTAL, Ünal “Hava Taşımacılığında Pazarlamada Stratejik Yönetim Unsuru Olarak Talep Tahmin Yöntemleri”, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1997, (Yayınlanmamış Bilim Uzmanlık Tezi).
• BATTERSBY, B. ve E. Oczkowski, “An Econometric Analysis of the Demand for Domestic Air Travel in Australia”, http//.www.brynmwr.com/ battersbyandoczkowski2000.pdf, Erişim Tarihi (10.05.2007)
• BRONS, M. ve diğerleri “Price Elasticities of Demand for Passenger Air Travel: A MetaAnalysis” http//.www.tinbergen.nl/discussionpapers/01047.pdf, Erişim Tarihi (03.05.2007).
• BRUMENDİ, Arzu “Havayolu Ulaştırma İşletmelerinde Hizmet Maliyetlerinin Hesaplanması ve Bir Uygulama”, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1997, (Yayınlanmamış Bilim Uzmanlık Tezi).
• CEYLAN, Halim ve Soner Haldenbilen, “Şehirlerarası Ulaşım Talebinin Genetik Algoritma ile Modellenmesi”, İMO Teknik Dergisi, 2005, s. 3599-3618.
• DOĞAN, Figen Şan. “Ulaştırma Sektörü ve Havayolu Taşımacılığının Türkiye Ekonomisindeki Yeri” İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003, (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
• GLAİSTER, S. “Some Characteristics of Rail Commuter Demand”, Journal of Transport Economics and Policy, Vol: 17(2), 1983, s. 115-132.
• GUJARATİ N. Gujarati, Temel Ekonometri, 3. Baskı, İstanbul, Literatür Yayıncılık, 1999, (Çevirenler Ümit Şenesen- Gülay Günlük Şenesen).
• IPPOLİTO, R.A. "Estimating Airline Demand With Quality of Service Variables", Journal of Transport Economics and Policy, Vol: 15(1), 1981, s. 457-464.
• ITO, H. ve D. Lee, “Comparing the Impact of the September 11 Terrorist Attacks on U.S. Airline Demand”, International Journal of the Economics of Business, Vol: 12(2), 2005, s. 225– 249.
• OLALI, Hasan. Para-Ziraat, Sanayi-Ulaştırma Dış Ticaret-İç Ticaret Ekonomisi, İzmir, Memleket Matbaası, 1966
• OUM, T.H. ve diğerleri, “A Survey of Recent Estimates of Price Elasticities of Demand for Transport”, World Bank Working Paper, Washington D.C. 1990, WPS359
• ÖNEN, Vahap. “Sivil havayolu Taşımacılığında Pazar Payının Artırılmasına Yönelik Rekabetçi Stratejilerin Geliştirilmesi”, İstanbul, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003, (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
• ÖZER, Hüseyin. Nitel Değişkenli Ekonometrik Modeller: Teori ve Bir Uygulama, Ankara, Nobel Yayıncılık, 2004.
• PİNDYCK, R. S. ve D.L. Rubinfeld, Econometric Models and Economic Forecasts, 3rd Ed., McGraw-Hill, Inc., New York, 1991, s. 281
• STRASZHEİM, M.R. “Airline Demand Functions in the North Atlantic and Their Pricing Implications” Journal of Transport Economics and Policy, Vol: 12, 1978, s. 179- 195.
• TÜBİTAK, “Vizyon 2023 Ulaştırma ve Turizm Paneli Raporu”, Ankara, 2003, s. 9, http://www.vizyon2023.com/teknolojiongorusu/paneller/ulastirmaveturizm/rap orlar/utp_son_surum.pdf, Erişim Tarihi (03.05.2007).
• TÜMERTEKİN, Erol ve Nazmiye Özgüç, Ekonomik Coğrafya-Küreselleşme ve Kalkınma, İstanbul, Çantay Yayınları, 1999
• WİNDMEIJER, F. “Goodness of Fit Measures in Binary Choice Models”, Econometric Reviews, 1995, s. 101-116.
• YAMANE, Taro. Statistics: An Introductory Analysis, Harper &Row, New York, 1967, s. 886, aktaran Orhan İdil, İşletmeler İçin Genel İstatistik, Cilt: 1, İşletme Fakültesi Yayın No: 207, İstanbul, 1989, s. 242.