EKŞİ SÖZLÜK KULLANICILARININ KADINA ŞİDDETİ ÖNLEMEYE DAİR ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 37 - 64, 30.12.2023

Sevgi Tiryaki

Öz

Kadına şiddet, coğrafi ve tarihi olarak sınır tanımadan, eski zamanlardan günümüze kadar süregelmiş bir insan hakkı ihlalidir. Konuyla ilgili yapılan çalışmalara, alınan önlemlere rağmen, her geçen gün yeni bir kadına şiddet haberiyle karşılaşmak mümkündür. Bu durumun yaşanmasında toplum nezdinde ataerkil yapının getirmiş olduğu alışıldık kalıpların dışına çıkmanın kolay olmamasının da payı bulunmaktadır. Buradan yola çıkarak, sadece yazılı sözleşmelerin ya da yasaların kadınlara şiddeti önlemede eksik kalabildiğini, esas olanın toplumsal bilinç kazanmak olduğunu söylemek mümkündür. Toplumu etkileme söz konusu olduğu zaman medyanın büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, toplumun nabzını yansıtma konusunda da medyanın eşsiz bir kaynak olduğu göz ardı edilmemelidir. Bu anlamda, katılımcıların yorumlar yapabildiği, kendi fikirlerini düşüncelerini özgürce yazabildikleri internet siteleri, toplumsal görüşleri yansıtan birer kaynak olarak değerlendirilebilirler. Ekşi Sözlük de bu platformlardan biridir. Kadına şiddeti önleyebilmek amacıyla alınabilecek tedbirleri, kendi içinde bir kamuoyu oluşturmuş olan Ekşi Sözlükteki yorumlar üzerinden okumak bu anlamda önemlidir ve bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaçla çalışmanın ana problemi; “Kadına Şiddeti Engellemenin Çözüm Yolu” başlığı altındaki yorumlar hangi temalara göre dağılım göstermektedir?” olarak belirlenmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, Ekşi Sözlükte yer alan “Kadına Şiddeti Engellemenin Çözüm Yolu” başlığı altında bulunan ve 30.07.2020- 27.08.2022 tarihleri arasında yazılmış olan toplam 373 adet entry, içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Toplanan veriler SPSS programı ile analiz edilmiş, SPSS programı ile oluşturulan tablolar ve araştırma kapsamında belirlenen temalar ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda, kadına şiddeti önleme konusunda çözüm önerisi olarak en çok “ağır cezaların/yasaların” uygulanmasının önerildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekşi Sözlük, İçerik Analizi, Kadına Şiddet, Şiddet, Toplumsal Cinsiyet

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2021). Şiddete maruz kalındığında. Retrieved from https://ailevecalisma.gov.tr/ksgm/siddete- maruz-kalindiginda/ Erişim Tarihi: 15.11.2022 Akkaş, İ. ve Uyanık, Z. (2016). Kadına yönelik şiddet.
• Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi SBE Dergisi,
• Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 7-2 (2023): 37-64 Sevgi Tiryaki 6(1), 32−42. Retrieved from https://dergiparkorg.tr/tr/pub/nevsosbilen/is sue/19741/211291 Alkan, V., Şimşek, S. ve Erbil, B. (2019). Karma yöntem deseni: Öyküleyici alanyazın incelemesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 559- 582.
• Altıparmak, İ. B. (2019). Kadına yönelik aile içi şiddetin boyutları: Ankara örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 55-76. doi: https://doi.org/10.18026/cbayarsos.544775
• Aslan, A. ve Kırışkan, I. (2022). Türkiye’de kadın cinayeti haberlerinin içerik analizi (2008-2021). International journal of social inquiry, 15(1), 85- 104. https://doi.org/10.37093/ijsi.1034519
• Aslantürk, G. ve Turgut, H. (2015). 8284 Vakası: Ekşi Sözlük’ te cinsiyetçi kamusallığın yeniden üretilmesi. İlef Dergisi, 2(1), 45-76. doi: https://doi.org/10.24955/ilef.305267
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. Cerrah ve Baran, (2020). Katılımcı sözlüklerde yaşlı ve yaşlılık algısı, Oltu Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 99-126.
• Coşar, A. (2022). Türkçenin seslerinin Ekşi Sözlük’teki çağrışımları –A-E-I-İ-, Hars Akademi, 5(1), 1-16. Creswell, J.W. & Creswell J.D. (2021). Araştırma yaklaşımının seçilmesi. E. Karadağ, (Ed.).
• Araştırma tasarımı, nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (ss. 3-21). Ankara: Nobel Yayınları. Çalışkan, M. (2019). İstanbul’da “kadına şiddet” ve “kadın cinayeti” vakalarına yönelik, nicel-nitel bir ince- leme. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 221-241. doi: https://doi.org/10.11616/basbed.vi.513032
• Demirci, S. ve Köseli, M. (2014). İkincil veri ve içerik analizi. K. Böke (Ed.). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (ss. 319-364). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Duman, K. ve Özdoyran, G. (2018). Dijital emek ve kullanıcı içeriğinin metalaşması: Katılımcı sözlük yazarları üzerine inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 75-99. doi: https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.4198 11 Dursun, Ç. (2010). Kadına yönelik şiddet karşısında haber etiği. Fe Dergisi, 2(1), 18-32. doi: https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000021
• Erdoğan, S., Aktaş, A. ve Bayram, G. (2009). Sığınma evinde yaşayan bir grup kadının şiddet deneyimleri ve baş etme yaklaşımları: Niteliksel bir çalışma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 808-824. Ekşi Sözlük. (1999). Kadına şiddeti engellemenin çözüm yolu. https://eksisozluk.com/kadina- siddeti-engellemenin-cozum-yolu--6617112. Erişim Tarihi: 10.08.2022.
• Gümrükçüoğlu, S. (2020). Güven toplumunun inşası, şiddetin anatomisi ve çözüm yolları, S. Gümrükçüoğlu (Ed.). Güven toplumunun inşasında fertlerin rolü (ss. 4-33). İstanbul: Kadem Yayınları. Gürel, E. ve Yakın, M. (2007). Ekşi Sözlük: Postmodern elektronik kültür. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(4), 203-219.
• Habermas, J. (2004). Kamusal alan. İstanbul: Hil Yayınları Hartmann, H. (2008). Marksizmle feminizmin mutsuz evliliği. G. A. Savran ve N.T Demiryontan (Ed.). Kadının görünmeyen emeği (ss. 157-198). İstanbul: Yordam Kitap.
• Hatipoğlu, B. (2008). Kadına yönelik şiddetle mücadeleye Anorko-Feminist bakış: Makrodan mikroya sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 19 (2), 97-109.
• İçişleri Bakanlığı. (2020). Kadına yönelik şiddetle mücadele genelgesi. https://www.icisleri.gov.tr/kadina-yonelik- aile-ici-siddetin-onlenmesi-projesi Erişim Tarihi: 19.06.2023.
• İçişleri Bakanlığı. (2013). Kadına yönelik aile içi şiddetin önlenmesi projesi. https://www.icisleri.gov.tr/kadina-yonelik- aile-ici-siddetin-onlenmesi-projesi. Erişim Tarihi: 04.03.2023.
• Kalaycı Kırlıoğlu, H. İ., Akarçay, D. ve Kırlıoğlu, M. (2016). Atasözleri ve deyimlerde kadına yönelik şiddetin izleri: Niteliksel bir çalışma. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt, 4(8), 101-122. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tusbd/issue/ 39952/474772
• Karabulut, E., Kahraman, F., Gezgin Yazıcı, H., Özgür, G. (2020). Günlük gazete haberlerinde kadına yönelik şiddet. Ordu Üniversitesi Hemşirelik
• Doğu, B., Cerrahoğlu Zıraman, Z. ve Zıraman, E. (2009). Web based authorship in the context of user generated content: an analysis of a Turkish web site: Eksi Sozluk. The real and the virtual (ss. 119-126). Inter-Disciplinary Press.
• Çalışmaları Dergisi, 3(2), 10.38108/ouhcd.728854 146-152. doi:
• Kaya, M. (2020). Analysis of perceptions about school principal concepts: Example of a participant dicti- onary phenomenon Ekşi Sözlük. Eurasian Journal of Teacher Education, 1(1), 70-81
• Kaypak, Ş. ve Kahraman, M. (2016). Türkiye’de kadının in- san hakları ve anayasal yansıması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 298-315. Kaypakoğlu, S. (2004). Medyada cinsiyet stereotipleri. İstanbul: Naos Yayınları. Kekeç, S., ve Şanlı, K. (2023). Covıd-19 pandemisinin dijital platformlara yansıması: Ekşi Sözlük üzerine bir inceleme. Namık Kemal Üniversitesi S
• osyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 5(1), 25-38. doi: 10.56493/nkusbmyo.1226708 Korkut-Owen, F. Ve Owen, D. (2008). Kadına yönelik aile içi şiddet. Ankara Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara: Duman Ofset. Retrieved from: http:// www.aileicisiddet.net/egitim/set/KYAIS.pdf Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage Publications, Inc Mavili Aktaş, A. (2006). Aile içi şiddet: Kadının ve çocuğun korunması. Ankara: Elma Yayınevi.
• Mills, G. E. & Gay, L. R. (2016). Educational research: competencies for analysis and applications. (11. Baskı) USA: Pearson Education.
• Özer, Ö. (2017). Medyada şiddet kullanımı: şiddet ekonomisi, medyanın ideolojik şiddeti ve yetiştirme kuramı açısından bir değerlendirme, Marmara İletişim Dergisi, 27, 1-19. Doi: : 10.17829/midr.20172729519 Resmî Gazete, (2012). Ailenin korunması ve kadına karşı şiddetin önlenmesine dair kanun. Kanun no: 6284, S:28239. Seçgin, F. ve Tatan, M. (2017). Bir insan hakları ihlali olarak kadına yönelik şiddet olgusu: Kadın sığınma evinde yaşayan bir grup kadının şiddet deneyimleri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 442-460. Seyidoğlu, H. (2016). Bilimsel araştırma ve yazma el kitabı. Güzem Can Yayınları. Suğur, S. (2012). Kadına yönelik şiddetin boyutları, G. Y. Oğuz (Ed.). Toplumsal Yaşamda Kadın (ss.149-165). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sutherland, E., Donald R. & Luckenbill D. (1992). Princip- les of criminology. AltaMira Press. Silsüpür, Ö. ve Karadere, Y. (2022). Kadına yönelik şiddet haberlerinin yazılı basında sunumu: Gazete içerik- leri üzerinden karşılaştırmalı inceleme. Aksaray İletişim Dergisi, 4(1), 1-20. doi: https://doi.org/10.47771/aid.1028453 Şavran, T. (2012). Sosyolojide araştırma yöntem ve teknikleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçmelerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Sözkesen Matbaacılık Taşdemir, B. ve Çevik, R. (2013). Hâkim tasarım ve Ekşi Sözlük: İnternet'in dönüşümünü anlamak. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 37, 22-39.
• Taşkın, A. (2021). Toplumun turist rehberliği algısı: Ekşi Sözlük üzerine bir inceleme, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 48-60. TDK.
• (2020). Güncel https://sozluk.gov.tr/ 19.06.2023. Türkçe Erişim sözlük. Tarihi: Turgut, H. ve Aslantürk, G. (2014). “İsonomia” yı yeniden düşünmek: Ekşi Sözlüğün kamusal alan olma potansiyeli, Atatürk İletişim Dergisi, 6, 139-164.
• Ülken, F. B. Ve Yüce, N. (2020). Yeni medyada kadın bedenine yönelik ayrımcılık: Ekşi Sözlük örneği, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e- Dergisi, 3(2), 40-79.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldız, T. (2021). Kadına şiddet teması üzerinden “halam geldi” filminin içerik analizi, Ordu Üniversitesi Sos- yal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11(3), 929-950. doi: https://doi.org/10.48146/odusobiad.962529
• Yıldız, E., Bal, Ö. ve Binbir, S. (2015). Kadına şiddetin adı mor halkalar. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 139-162. Retrieved from: Zara Page, A. ve İnce, M. (2008). Aile içi şiddet konusunda bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11(22), 81-94. World Health Organization. (WHO). (2021, March 9). Violence against women. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact- sheets/detail/violence-against-women https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/is sue/21658/232880 64