Şehzadeye Öğütler: Ebübekir Ratıb Efendi'nin Şehzade Selim'e (III) Bir Mektubu

AYSEL Yıldız

A Mirror For The Prince: A Letter of Ebubekir Ratıb Efendi to Prince Selim (III)

Year 2013, Volume: 42 Issue: 42, 233 - 274, 01.12.2013

Abstract

The importance of the secret correspondences of Prince Selim (III), with Louis XVI has long been acknowledged. Most of the letters have been studied and published by İsmail Hakkı Uzunçarşılı. Yet little textual analysis has been made so far, and two important letters, both of which were written by Ebubekir Ratıb Efendi to the Prince, were ignored. One of these letters , a very detailed analyis of the reply of Louis XVI (1787) to Prince Selim, is particularly significant. Written almost like the genre of the mirror for princes, the letter comprises advice from Ebubekir Ratıb Efendi, who instructed Şehzade Selim in a scholarly manner not only on internal and foreign affairs but also on future policies after Selim’s enthronement. Assuming the role of mentor, Ratıb Efendi introduces his prince to internal and foreign affairs and gives him advice on the policies he should follow after his accession to the Ottoman throne. Thanks to the same letter, it is possible to gain insight into the intellectual world of an early modern Ottoman bureaucrat generally considered to be the ideologue of modernization during the period of Selim, and follow his thoughts on modernization and general situation of the Ottoman Empire on thenineteenth century

Keywords

Ebubekir Ratıb Efendi, Prince Selim (III), Louis XVI, France, Mirror for

References

Arşiv Belgeleri
AMAEF, Paris, Correspondance Politique, Origines -1896, Turquie, no. 174.
TSMA, E. 3327-1 (tarihsiz); 2031/1- 16. Yayınlanmış Eserler
Ahmed Vasıf: Mehâsinü’l-Âsâr ve Hakāikü’l-Ahbâr, M. İlgürel (ed.), Ankara: TTK 1994.
Ahmed Cevdet Paşa: Tarih-i Cevdet, İstanbul: Dersaadet 1309/1893.
Aksan, Virginia: “Ottoman-French Relations 1739-1768”, Sinan Kuneralp (ed.), Studies on
Ottoman Diplomatic History, İstanbul: ISIS 1987, s. 41-58. Anderson, M.S.: The Eastern Question, 1774-1923, NY: 1966. Arıkan, Sema: “Ebubekir Ratıb Efendi”, DİA, İstanbul: İSAM 1994. Bayram, Fatih: Ebubekir Ratıb Efendi as an Envoy of Knowledge Between East and West,
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara: Bilkent Üniversitesi 2000. Beydilli, Kemal: “Şehzade Elçisi Safiyesultanzâde İshak Bey”, İslâm Araştırmaları Dergisi,
3 (İstanbul 1999), s. 73-81. ..........: “Dış Politika ve Siyasi Ahlak”, İlmi Araştırmalar, 7 (İstanbul 1999), s. 47- 56. ..........: Büyük Friedrich ve Osmanlılar: XVIII. Yüzyılda Osmanlı-Prusya Münasebetleri,
İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları 1985. Bossegna, G.: “Financial Origins of the French Revolution”, T. E. Kaiser ve d. K. Van
Kley (ed.), From Deficit to Deluge: The Origins of the French Revolution, Stanford
University Press 2011, s. 37-67. Charles-Roux, François: Les Origines l’Expédition D’Egypte, Paris 1910. Creasy, E.S.: History of the Ottoman Turks, from the Beginning to the Present Time, 2 cilt, Londra 1856. Çınar, A. O.: Esseyyid Mehmed Emin Behiç Efendi’nin Sevanihü’l-Levayih’i ve Değerlendirilmesi,
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul: Marmara Üniversitesi 1992. Dehérain, H.: La vie de Pierre Ruffin: Orientaliste et Diplomate 1742-1824, 2 cilt, Paris 1929. Demirbaş, M.A: XVIII. Yüzyılda Fransız Elçisi de Vergennes’in Osmanlı İmparatorluğu Hakkın
daki Raporları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İzmir: Ege Üniversitesi 1987. Djuvara, T. G.: Cent Projets de Partage de la Turquie, 1914. Donnelly, Jack: International Realism, Cambridge: Cambridge University Press 2000. Findley, C. V.: “Ebubekir Ratıb’s Vienna Embassy Narrative: Discovering Austria or
Propagandizing for Reform in Istanbul”, Wiener Zeitschrift für die Kunde des Mor
genlandes Viyana 1995, s. 41-80. Karal, E. Z.: “Ebubekir Ratıb Efendi’nin Nizam-ı Cedid Islahatı’ndaki Rolü”, Türk Tarih
Kongresi (Ankara1956: Kongreye Sunulan Tebliğler), Ankara 1960, s. 347-355. Kurşun, Zekeriya: “II. Mahmud’un Saltanatının İlk Yıllarında Türk Fransız İlişkilerinin
Gündemi”, Kanuni’den Günümüze Türk-Fransız Münasebetleri, Uluslararası Ko
lokyum İstanbul: Mostar 2012, s. 103-111. Mustafa Kesbî: İbretnümâ-yı Devlet (Tahlil ve Tenkidli Metin), Ahmed Öğreten, (ed.)
Ankara: TTK 2002. Münir Paşa: “Louis XVI et le Selim III”, Extrait de la Revue d’Histoire Diplomatique, 26
(1912), s. 516-548. Neumann, C.K.: “Decision-Making Without Decision-Makers: Ottoman Foreign Policy
circa 1790”, C. E. Farah (ed.), Decision-Making and Change in the Ottoman Empire,
Northeast Missouri State University: The Thomas Jefferson University Press 1993, s. 29-38. Orville, T. Murphy: Charles Gravier, Comte de Vergennes: French Diplomacy in the Age of
Revolution 1717-1787, Albany: State University of York Press 1982. Öz, Tahsin: “Fransız Kralı Louis XVI.’nın Selim III’e Namesi”, Türk Tarih Vesikaları, 3
(Ankara 1941), s. 198-203. Ragsdale, Hugh: “Montmorin and Catherine’s Greek Project: Revolution in French Foreign
Policy”, Cahiers du monde russe et soviétique, 27/ 1 (1986), s. 27-44. Soysal, İsmail: Fransız İhtilali ve Türk-Fransız Diplomasi Münasebetleri, 1789-1802, Ankara: TTK 1999. Tansel, S.: “1768 Seferi Hakkında Bir Araştırma”, A.Ü.D.T.C. F, 31 (Ankara 1950), s. 476-536. Theolin Sture (ed.): The Torch of the Empire/İmparatorluğun Meşalesi: XVIII. Yüzyılda
Osmanlı İmparatorluğu’nun Genel Görünümü ve Ignatius Mouradgea d’Ohsson, İs
tanbul: YKY 2002. Unat, F. R.: Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, Ankara: TTK 2008. Uzunçarşılı, İ.H.: “Tosyalı Ebubekir Ratıb Efendi”, Belleten, XXXIX/153 (Ankara 1975), s. 49-76. ..........: “Sadrazam Halil Hamid Paşa”, Türkiyat Mecmuası, 5 (İstanbul 1935), s. 255-256. ..........: “Selim III’ün Veliaht iken Fransa Kralı Lüi XVI ile Muhabereleri”, Belleten, II/5-6
(Ankara Nisan 1938), s. 192-246. Yeşil, Fatih: Aydınlanma Çağında Bir Osmanlı Katibi: Ebubekir Ratıb Efendi (1750-1799),
İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları 2011. Zinkeisen, J. W.: Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, İstanbul: Yeditepe 2011.