İç Faiz Oranı Mı Çekiyor, Dış Faiz Oranı Mı İtiyor? Sıcak Paranın Belirleyicilerine Yönelik Bir Uygulama: Türkiye Örneği

Year 2016, Volume: 11 Issue: 2, 193 - 220, 01.08.2016

Evren İpek

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'deki reel faiz oranları ile cari açık gibi iki çekici unsura ilaveten ABD reel faiz oranları gibi itici bir unsurun Türkiye'ye yönelik sıcak para akımları üzerindeki etkileri sınır testi, ARDL analizi ve Toda-Yamamoto nedensellik analizi yöntemleriyle ampirik olarak incelenmektedir. Ampirik analizler 1992:1- 2014:4 dönemini kapsayan üçer aylık verilerle gerçekleştirilmiştir. ARDL analizinden elde edilen sonuçlara göre, iç faiz oranlarının sıcak para akımları üzerindeki etkisi pozitif yönlüdür. Bununla birlikte, dış faiz oranları ile cari açık değişkenlerinin sıcak para akımlarını negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ampirik bulgular dış faiz oranlarının sermayeyi itici gücünün iç faiz oranlarının sermayeyi çekici gücünden daha yüksek olduğunu göstermektedir. Nedensellik analizi sonuçlarına göre ise hem sıcak para ve iç faiz oranları arasında hem de sıcak para ve cari açık arasında iki yönlü nedensellik ilişkisi mevcuttur.

Keywords

Sıcak Para, Reel Faiz Oranı, Cari Açık, Sınır Testi, ARDL Analizi, TodaYamamoto Nedensellik Analizi

Does Domestic Interest Rate Pull or Foreign Interest Rate Push? An Application Regarding the Determinants of Hot Money: The Case of Turkey

Abstract

This paper empirically investigates the effects of two pull factors real interest rate and current account deficit in Turkish economy in addition to a push factor US real interest rate on hot money flows towards Turkey. For this purpose, bound test, ARDL analysis and Toda-Yamamoto causality analysis are performed. Empirical analyses are carried out with quarterly data covering the period from 1992:1 to 2014:4. According to the results of ARDL analysis, the impact of domestic interest rates on hot money flows is positive. Moreover, it is detected that current account deficit and foreign interest rates affect hot money flows negatively. The empirical findings demonstrate that the pushing power of foreign interest rates on capital flows exceeds the pulling power of domestic interest rates on capital flows. Additionally, empirical results indicate that there are bidirectional causality among hot money flows and domestic interest rates; and among hot money flows and current account deficit.

Keywords

Hot Money, Real Interest Rate, Current Account Deficit, Bound Test, ARDL Analysis, Toda-Yamamoto Causality Analysis

References

• Alp, A. (2000), Finansın Uluslararasılaşması: Finansal Krizler, Çözüm Önerileri ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aslan, N. (1997), Uluslararası Özel Sermaye Akımları: Portföy Yatırımları ve Sıcak Para Hareketleri, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Berksoy, T. ve B. Saltoğlu. (1998), Türkiye Ekonomisinde Sermaye Hareketleri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 1998-58.
• Fernandez-Arias, E. ve P. J. Montiel (1996), “The Surge in Capital Inflows to Developing Countries: An Analytical Overview”, World Bank Economic Review, 10, 51 – 77.
• IMF. International Financial Statistics.
• İnandım, Ş. (2005), Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri ile Reel Döviz Kuru Etkileşimi: Türkiye Örneği. TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi. Ankara.
• İpek, E. (2013), Türkiye'ye Yönelik Finansal Sermaye Akımlarının Tasarruf ve Yatırım Üzerine Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi SBE, Balıkesir.
• Kara, S. U. (2007), The Determinants of Capital Flows: The Turkish Evidence, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi SBE, Ankara.
• Keskin, N. (2008), Finansal Serbestleşme Sürecinde Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Makroekonomik Etkileri: Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, İzmir.
• Kıran, B. (2007), Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile Kısa ve Uzun Vadeli Sermaye Hareketleri İlişkisi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 22 (1), 269-283.
• Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı, Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/EkonomikSosyalGostergeler.aspx, (Erişim: 20.04.2015).
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html, (Erişim: 20.04.2015).
• TCMB. (2005), TCMB Para Politikası Raporu 2005-I.
• Tezcanlı, M.V., S. K. Bayraktar, O. Erdoğan, H.Görgünay, E. Tan ve E. Uytun (1994). Uluslararası Sermaye Hareketlerinde Portföy Yatırımları ve Türkiye. İstanbul: İMKB Araştırma Yayınları. No:3.
• Toda, Y. H. ve T. Yamamoto (1995), “Statistical Inference In Vector Auto Regressions With Possibly Integrated Process”, Journal of Econometrics, 66, 225– 250.
• Zhao, Y. (2014), Essays on International Capital Flows, Currency Crises and Exchange Rate Regimes, Doktora Tezi, University of Groningen, Groningen.