RESOURCE CREATION AND UTILIZATION STRATEGIES FOR SOCIAL MOVEMENTS

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 2, 217 - 238, 01.06.2009

Ahmet Uysal

Öz

Social movements became an integral part of today’s modern democratic societies. Various theories emerged as to social movements that can be defined as ‘organized social bodies that try to realize social change in society’. In its early stage, social movements and collective action were considered to emerge from common grievances and complaints in society out of crowd or mass psychology. At the end of the 1960s, the Theory of Resource Mobilization emerged, based on the idea that collective action is rational like any other individual action. Built upon the idea of rationalchoice and by using the supply-demand and cost-profit mechanisms in economics, this theory tried to explain how social movements create and use resources. It viewed social movement organizations like firms in economic market. It is argued that the type and amount of resources the members of a social movement have will determine how they collect and use them. Moreover, as a novelty, it also argues that social movement activities do not appear among the poor and marginalized social groups but it also exist among the rich groups and classes. This study discusses the views and findings of this theory as to the collection, use and maintaining strategies of resources.

Anahtar Kelimeler

Social Movements, Resource Mobilization, Organization, Social Change

TOPLUMSAL HAREKETLER İÇİN KAYNAK YARATMA VE KULLANMA STRATEJİLERİ

Öz

Toplumsal hareketler günümüz gelişmiş demokratik toplumlarının önemli
bir ögesi haline gelmiştir. Genel olarak, ‘toplumda değişimi amaçlayan
organize oluşumlar’ olarak tanımlayabileceğimiz toplumsal hareketleri
açıklamak için bir çok teori ortaya çıkmıştır. İlk dönemde kolektif
eylemin ve toplumsal hareketlerin daha çok kalabalık, sürü psikolojisiyle
ve toplumdaki yaygın kızgınlık ve şikâyetlerden doğduğu düşülmüştür.
1960’ların sonunda da bireysel eylem gibi kollektif eylemlerin de
rasyonel olduğu düşüncesinden hareket eden Kaynak Mobilizasyonu
Teorisi ortaya çıkmıştır. Bu teori, rasyonel tercih anlayışına dayanarak ve
ekonomideki arz-talep ve kar-zarar mekanizmalarını kullanarak
toplumsal hareketlerin kaynak üretme ve kullanma stratejilerini
açıklamaya çalışmıştır. Bu kuramda, toplumsal hareket örgütleri,
ekonomik piyasadaki şirketler gibi değerlendirilmiştir. Hareket üyelerinin
sahip oldukları kaynakların türü ve miktarı, o hareketin hem kaynak
toplama hem de kullanma stratejilerini etkilemektedir. Ayrıca, toplumsal
hareket faaliyetlerinin yalnızca yoksul ve dışlanmış kesimlerden değil
sosyo-ekonomik durumu görece iyi olan sınıflardan ve kesimlerden de
çıkabileceğini ortaya koyarak yeni bir anlayış getirilmiştir. Bu yazıda,
kaynakların elde edilme, kullanılma ve sürdürülme stratejileri konusunda
bu teorinin sunduğu görüşler ve bulgular tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Hareketler, Kaynak Mobilizasyonu, Örgütlenme, Sosyal Değişme

Kaynakça

• Benford, Robert D., Timothy B. Gongaware & Danny L. Valadez. (2000). “Social Movements.” Ss. 2217-2727. Encyclopedia of Sociology içinde (2. baskı), derleyen Edgar F. Borgatta, cilt III. New York: McMillan Reference USA.
• Bernstein, Mary. (2003). “The Strategic Uses of Identity by the Lesbian and Gay Movement.” Ss. 234-248. Goodwin ve Jasper (2003 İçinde).
• Buechler, Steven M. (2000). Social Movements in Advanced Capitalism: The PoliticalEconomy and Cultural Construction of Social Activism. New York: Oxford University Press.
• Cable, Sherry. (1994). “Professionalization in Social Movement Organization: Pensylvanians for Biblical Morality”, Sociological Focus 17(4): 287-304.