BURSA MÜZESİ’NDEN ÖLÜ ZİYAFETİ SAHNELİ YENİ MEZAR STELLERİ

Yıl 2015, Sayı: 23, 385 - 416, 01.05.2015

Hüseyin Uzunoğlu

Öz

Bu makalede Bursa Müzesi’ndeki çalışmalarımız sırasında kaydettiğimiz
ve müzeye Bursa Merkez ve Narlıdere-Kestel çevresinden getirilmiş ölü ziyafet
sahneli 6 adet yeni stel tanıtılmaktadır. Bursa ve civarından iyi bilinen ve üretim
yerlerinin Th. Corsten tarafından ikna edici bir şekilde Bursa’nın Kestel (Lat. castellum) ilçesi olarak belirlendiği bu tip steller, stil ve ikonografi açısından benzer
özellikler göstermektedir. Makalede, bahsi geçen steller arkeolojik ve epigrafik
olarak irdelenmekte ve Corsten tarafından belirlenen 3 gruptan hangisine ait olduğu üzerinde durulmaktadır. Stellerin üzerinde yer alan yazıtlar ise İ. S. 2. yüzyıla
tarihlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bithynia, Prusa ad Olympum, Kestel, mezar yazıtları, ölü ziyafeti sahneli kabartmalar, çiftlik kahyâsı.

New Funerary Inscriptions with ‘Totenmahlreliefs’ from the Museum of Bursa

Öz

This contribution presents six new inscriptions with ‘Totenmahlreliefs’ which
were recorded during our epigraphical research at the Bursa Museum. The atelier
for these stelai has been convincingly established by Corsten to have been at Kestel
(Lat. Castellum) and this type of relief is well-known from Bursa and its territory,
each carrying almost the same iconographic and stylistic features. This article
examines these stelai both archaeologically and epigraphically and discusses to
which group defined by Th. Corsten they belong. All of the inscriptions carved
upon the lower part of the stelai can be dated to 2nd century AD.

Anahtar Kelimeler

Bithynia, Prusa ad Olympum, Kestel, funerary inscriptions, Totenmahlreliefs, oikonomos.

Kaynakça

• Adak – Akyürek Şahin 2005
• Adak, M. – N. E. Akyürek Şahin, “Katalog der Inschriften im Museum von Adapazarı”, Gephyra 2, 133-172.
• Akyürek Şahin 2008 Akyürek Şahin, N. E., “Ein Epigramm aus Nikaia: Klage einer Mutter über den frühen Tod ihrer Kinder”, şurada: E. Winter (ed.), Vom Euphrat bis zum Bosporus. Kleinasien in der Antike. Festschrift für Elmar Schwertheim zum 65. Geburtstag (Asia Minor Studien 65), Bonn, 10-12, Taf. 2-3.
• Akyürek Şahin 2010 Akyürek Şahin, N. E., “Zwei neue Inschriften für Hosios kai Dikaios”, Olba XVIII, 267-280.
• Akyürek Şahin – Onur 2010 Akyürek Şahin, N. E. – F. Onur, “Neue Grabinschriften im Museum von Bursa”, Gephyra 7, 23-39.
• Atalay 2012 Atalay, S., Side Müzesi’nden Bir Grup Figürlü Mezar Steli (Akdeniz Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Antalya.
• Corsten 1990 Corsten, Th., “Neue Grabstelen mit Totenmahlreliefs aus der Gegend von Prusa ad Olympum”, EA 16, 91-108.
• Corsten 2005 Corsten, Th., “Ein neues Totenmahlrelief aus dem Nordwestlichen Kleinasien”, Gephyra 2, 127-132.
• Corsten 2006 Corsten, Th., “The Role and Status of the Indigenous Population in Bithynia”, şurada: T. Bekker-Nielsen (ed.), Rome and the Black Sea Region. Domination, Romanisation, Resistance, Aarhus, 85-93.
• Corsten 2010 Corsten, Th., “Names in -ΙΑΝΟΣ in Asia Minor. A preliminary study”, şurada: R. W. V. Catling - F. Marchand (ed., M. Sasanow’un asistanlığında), Onomatologos. Studies in Greek Personal Names presented to Elaine Matthews, Oxford, 456-463.
• Cremer 1991 Cremer, M., Hellenistisch-römische Grabstelen im nordwestlichen Kleinasien 1. Mysien (AMS 4.1), Bonn.
• Cremer 1992 Cremer, M., Hellenistisch-römische Grabstelen im nordwestlichen Kleinasien 2. Bithynien (AMS 4.2), Bonn.
• Çokbankir 2010 Çokbankir, N., “Modrena ve Nikaia Teritoryumundan Yeni Yazıtlar”, Olba XVIII, 323-345.
• Dentzer 1982 Dentzer, J. M., Le motif du banquet couché dans le Proche-Orient et le monde grec du VIIe au IVe siècle avant J.-C, Paris.
• Effenberger 1972 Effenberger, A., “Das Symposion der Seligen. Zur Entstehung und Deutung der Totenmahlreliefs”, Forschungen und Berichte 14, 128-163.
• Fabricius 1999 Fabricius, J., Die hellenistischen Totenmahlreliefs. Grabrepräsentation und Wertvorstellungen in Ostgriechischen Städten, Münih.
• Fehr 1971 Fehr, B., Orientalische und griechische Gelage, Bonn.
• Feissel 2015 Feissel, D., “Citoyenneté romaine et onomastique grecque au lendemain de la constitutio Antoniniana: les cognomina en –ιανός dans les inscriptions de Pamphylie et de Bithynie”, şurada: B. Takmer – E. Akdoğu Arca – N. Gökalp Özdil (ed.), Vir doctus anatolicus. Studies in memory of Sencer Şahin (baskıda).
• Fernoux 2004 Fernoux, H.-L., Notables et élites des cités de Bithynia aux époques hellénistique et romaine (IIIe siècle av. J.-C.-IIIe siècle ap. J. C.), Lyon.
• Garland 1985 Garland, R., The Greek Way of Death, Ithaca-New York. Gerhard 1844 Gerhard, E., Antike Bildwerken (Zweite und Dritte Lieferung), Münih-Stuttgart-Tübingen.
• Gignac 1976 Gignac, F. T., A Grammar of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods I. Phonology, Milan.
• IKalchedon Merkelbach, R., (F. K. Dörner ve S. Şahin’in yardımıyla), Die Inschriften von Kalchedon (IK 20), Bonn 1980.
• IKios Corsten, Th., Die Inschriften von Kios (IK 29), Bonn 1985.
• INikaia I Şahin, S., Katalog der antiken Inschriften des Museums von Iznik (Nikaia) / İznik Müzesi Antik Yazıtlar Kataloğu, Teil (Kısım) 1, nr. 1-633 (IK 9), Bonn 1979 . INikaia II.1 Şahin, S., Katalog der antiken Inschriften des Museums von Iznik (Nikaia) / İznik Müzesi Antik Yazıtlar Kataloğu, Teil (Kısım) 2,1, nr. 701-1210 (IK 10.1), Bonn 1981.
• INikaia II.2 Şahin, S., Katalog der antiken Inschriften des Museums von Iznik (Nikaia) / İznik Müzesi Antik Yazıtlar Kataloğu, Teil (Kısım) 2,2, nr. 1230-1597 (IK 10.2), Bonn 1982.
• IPrusa I Corsten, Th., Die Inschriften von Prusa ad Olympum I (IK 39), Bonn 1991.
• IPrusa II Corsten, Th., Die Inschriften von Prusa ad Olympum II (IK 40), Bonn 1993.
• IPrusias Ameling, W., Die Inschriften von Prusias ad Hypium (IK 27), Bonn 1985.
• Landvogt 1908 Landvogt, P., Epigraphische Untersuchungen über den Oikonomos. Ein Beitrag zum hellenistischen Beamtenwesen, Strazburg 1908.
• Larson 1995 Larson J., Greek Heroine Cults, Wisconsin. LGPN VA Corsten, Th. – R.W.V. Catling – M. Rick, A Lexicon of Greek Personal Names, Oxford 2010.
• Madsen 2002 Madsen, J. M., “The Romanization of the Greek elite in Achaia, Asia and Bithynia: Greek Resistance or Regional Discrepancies. Publication”, Orbis Terrarum 8, 87-113.
• Madsen 2009 Madsen, J. M., Eager to be Roman. Greek Response to Roman Rule in Pontus and Bithynia, Londra.
• MAMA VIII Calder W. M. – J. M. R. Cormack, Monumenta Asiae Minoris Antiqua, Vol. VIII: Monuments from Lycaonia, the Pisidia-Phrygian Borderland, Aphrodisias, Manchester 1962.