Tenkit, insan hayatının hemen her evresinde var olan ve esasen hayatın doğasında bulunan bir kavramdır. Tanpınar, insan hayatının merkezde olduğu dönemlerde tenkidin de sanatın merkezinde olduğunu vurgular ki bu da tenkit ve insan gerçeğinin ilişkisini gösterir. Buna bağlı olarak Tanzimat Fermanı ile birlikte insan hayatının merkeze alındığı edebî gelişimimizde de tenkit, klasik edebiyata kıyasla daha fazla etkili olmuştur. Tenkit başlı başına bir edebî tür olmuş, bu alanda farklı anlayışlar doğmuştur. Öyle ki bu isimle bir dergi dahi kurulmuştur. Tenkîd dergisi, Türk edebiyatında bu isimle çıkan ilk dergidir. İlk sayısı 4 Nisan 1910’da çıkan derginin imtiyaz sahibi Bezmi Nusret Kaygusuz’dur. Toplamda altı sayısı çıkan dergide çoğunlukla eleştiri yazıları yayımlansa da sayıca daha az olmakla birlikte, sayfalarında şiir ve hikâye gibi türlere de yer verildiği söylenebilir. Dergiyle ilgili oldukça az sayıda çalışma yapılmıştır ve var olanlar da daha çok tanıtmaya yönelik metinlerdir. Bu çalışmada Tenkîd dergisindeki edebî eleştiriler ve dergideki tartışmalar üzerinde durulmuştur. Buna göre dergide romantik eleştirinin baskın olduğu görülmüştür. Dergideki eleştirilerin büyük bir kısmı metinden çok sanatçıya yönelik olmakla birlikte bunlarda tarafsız da kalınamaz. Derginin eleştiri yazarları özellikle kendi döneminin genç sanatçılarına yönelik oldukça sert eleştirilerde bulunmuşlardır. Tartışmalarda, güncel edebî polemiklerde çoğunlukla taraf tutulduğu ve kendilerine yöneltilen eleştirilere yanıt verildiği görülmüştür. Çalışmanın amacı, derginin eleştiri mahiyetini ortaya koymak ve dergide tartışmaya sebebiyet veren konuları açıklığa kavuşturmakla birlikte misyonunu ne ölçüde karşıladığını sorgulamaktır.
Criticism is a concept that exists in almost every stage of human life and is essentially inherent in the nature of life. Tanpınar emphasizes that criticism is at the center of art in periods when human life is at the center, which shows the relationship between criticism and human reality. Accordingly, with the Tanzimat Edict, criticism has been more effective in our literary development, in which human life is at the center, than in classical literature. Criticism became a literary genre in its own right, and different understandings emerged in this field. So much so that even a magazine with this name was founded. Tenkîd was the first journal published under this name in Turkish literature. The first issue of the journal was published on April 4, 1910, and its concessionaire was Bezmi Nusret Kaygusuz. Although the magazine, which published six issues in total, mostly published criticism articles, it can be said that it also included genres such as poetry and stories, albeit fewer in number. There are very few studies in the journal, and those that exist are mostly introductory texts. This study focuses on literary criticism in Tenkîd and the discussions in the journal. Accordingly, it is seen that romantic criticism is dominant in the journal. Although most of the criticism is directed towards the artist rather than the text, one cannot remain impartial. The critical writers of the magazine were especially harsh in their criticism of the young artists of their period. As for the discussions, it was observed that they mostly took sides in current literary polemics and responded to the criticisms directed at them. The aim of this study is to reveal the nature of the debates in the journal and to question to what extent the journal fulfilled its mission while clarifying the issues that caused the debates.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Modern Turkish Literature in Turkiye Field |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Early Pub Date | July 19, 2024 |
Publication Date | July 20, 2024 |
Submission Date | May 13, 2024 |
Acceptance Date | June 24, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 11 Issue: 30 |
Journal of Ottoman Legacy Studies (JOLS) is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. (CC BY NC)