Analysis of member-cooperative relationships in the agricultural development cooperatives in Samsun province of Turkey

Yıl 2015, Cilt: 30 Sayı: 3, 246 - 253, 08.12.2015

Bakiye Kılıç Topuz , Mehmet Bozoğlu

https://doi.org/10.7161/anajas.2015.30.3.246-253

Cited By: 6

Öz

The main purpose of this study is to explore the relationship between agricultural development cooperatives in Samsun province and their members and to determine effective factors. The main materials of this study are collected through surveys conducted with 9 cooperatives and 89 members randomly selected among the cooperatives. The factors affecting the level of cooperative-members relationship were analyzed by using Ordered Probit Model. Model results show that while the agricultural experience, membership duration and reading 1163 Law of Cooperatives had positive effects on the relationship between the member-cooperatives, age had a negative effect. In order to strength the relationship between the cooperatives and their members, project encouraging young farmers should be organized and the members should be educated about laws and regulations of cooperatives.

Anahtar Kelimeler

Cluster Analysis, member-cooperative relationship, Samsun, ordered probit model, agricultural development cooperative, Turkey

Samsun İlindeki tarımsal kalkınma kooperatiflerinde ortak-kooperatif ilişkilerinin analizi

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Samsun ilindeki tarımsal kalkınma kooperatifleri ile ortak çiftçiler arasındaki ilişkilerin ve buna etki eden faktörlerinin ortaya konulmasıdır. Araştırmanın ana materyalini, Samsun ilindeki tarımsal kalkınma kooperatifleri arasından gayeli olarak seçilen 9 kooperatifin yöneticileriyle yapılan anketler ve bu kooperatiflerin ortakları arasından Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemine göre seçilen 89 çiftçiden anket yöntemiyle elde edilen veriler oluşturmaktadır. Ortak-kooperatif ilişki düzeyine etki eden faktörler ise Sıralı Probit Modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Model sonuçları, ortak-kooperatif arasındaki ilişkileri tarımsal deneyim, ortaklık süresi ve 1163 Sayılı Kooperatifçilik Kanununu okuma durumunun pozitif olarak, ortakların yaşının ise negatif olarak etkilediğini ortaya koymaktadır. Ortak-kooperatif arası ilişkilerin geliştirilebilmesi için özellikle genç çiftçilerin arasında örgütlenmeyi teşvik edici projelerin uygulamaya konulması ve ortakların kooperatifçilik mevzuatı konusunda eğitilmeleri gerekli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kümeleme analizi, ortak-kooperatif İlişkileri, Samsun, sıralı probit model, tarımsal kalkınma kooperatifi, Türkiye

Kaynakça

• Acar, İ., Yıldırım, İ. 2000. Mandıra işleten Dönerdere Tarımsal Kalkınma Kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (1): 61-70, Van.
• Akın, S., Özdemir, G. 2010. Diyarbakır İli Çermik İlçesi bağcılığı ve üzüm üreticilerinin örgütlenmeye bakış açıları. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, s:526-533, Şanlıurfa
• Anonim, 2001. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=1003, [Ulaşım: 14 Şubat 2015].
• Anonim, 2014a. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, http://www.tarim.gov.tr/TRGM, [Ulaşım: 10 Ocak 2015].
• Anonim, 2014b. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1047, [Ulaşım: 25 Şubat 2015].
• Bozoğlu, M., Cinemre, H., Ceyhan, V. 2001. Tarımsal sanayinin geliştirilmesinde kooperatifleşme: Tonya örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, s.23-29, Samsun
• Büyüköztürk, Ş. 2011. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pagem Yayıncılık, 201s, Ankara
• Çıkın, A., Yercan, M. 1995. Tarımda üretici örgütlenmesi. Türkiye Ziraat Müh. IV. Teknik Kongresi Bildirileri, s.47-71, Ankara.
• Çıkın, A., Çukur, F., Çukur, T., Dayan, V. 2010. Yerel kalkınma ve tarımsal kooperatifler: Milas ilçesi örneği. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, s.510-517, Şanlıurfa
• Dedeoğlu, M., Yıldırım, İ. 2006. Emek Tarımsal Kalkınma Kooperatifine ortak işletmelerin ekonomik analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 16 (1): 39-48, Van.
• Ertan, A., Turan A. 2001. GÜLBİRLİK ortaklarının kooperatif ortak ilişkisi yönünden analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, s.29-43. Isparta
• Fulton, M. 1999. Cooperatives and Member Commitment. The Finnish Journal of Business Economics 4: 418-437
• George, J., George, R., Kulandaiswamy, V. 2013. Member Trust’s Impact on Member Satisfaction and Organizational Performance: Development of a Conceptual Model. Life Science Journal 2013; 10(2)
• Greene, W.H., 1997. Econometric Analysis. Prentice-Hall International, Inc., 1000s
• Hansen, M.H., Morrow Jr. J.L, and Batista, J.C. 2002. The İmpact Of Trust On Cooperative Member Retention, Performance And Satisfaction: An Exploratory Study. International Food and Agribusiness Management Review 5: 41-59.
• Hendrikse, G., Veerman, C. 2001. Marketing Cooperatives And Financial Structure: A Transaction Costs Economics Analysis. Agricultural Ekonomics, 26, 205-216
• İnan, İ.H., Kumkale, İ., Gaytancıoğlu, O. 1999. Trakya’da Kırsal Kesimin Örgütlenmesinde Tarım Kooperatifleri, Üretici Birlikleri ve Köylere Hizmet Götürme Birliklerinin Rolü. Türk Kooperatifçilik Kurumu Yayınları, No:91, Ankara
• Kalaycı, Ş., 2010. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asıl Yayın, s.426, Ankara
• Karantininis, K., Zago, A. 2001. Cooperatives And Membership Commitment: Endogenous Memberships in Mixed Duopsonies. American Journal of Agricultural Economics 83: 1266-1272
• Karlı, B., Yurdakul, O., Şılbır, Y., Baytekin, H. 1992. Şanlıurfa Tarım Reformu Uygulama Bölgesinde Tarımsal Yapı Analizleri Ve İşletme Avlusu Modeli Geliştirilmesi. Proje No: 91 K 070350, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü - Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Şanlıurfa
• Karlı, B. 2003. GAP Alanındaki Tarım kooperatifleri ve diğer çiftçi örgütlerinin bölge kalkınmasındaki etkinliği. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları S. 116, Yayın no: 97 ISBN 975-407-122-5
• Kızılaslan, N., Gürler, Z., Kızılaslan, H. 1996. Türkiye’de tarım kredi kooperatiflerinde kooperatif ortak ilişkilerinin değerlendirilmesi (Tokat İli Örneği). Türkiye 2. Tarım Ekonomisi Kongresi, S. 383-393, Adana
• Kurtaslan, T., Doğaner, M. 2004. Çiğ süt pazarlamasında çiftçilerin tarımsal kooperatiflere yaklaşımlarının değerlendirilmesi (Aydın İli Örneği). Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, S. 444-451, Tokat
• Long, J.S., Freese, J. 2006. Regression Models for Categorical Dependent Variables Using Stata. Second Edition, Collage Station: Stata Press, Texas.
• Mülayim, Z.G. 2010. Kooperatifçilik, Yetkin Yayınları, Yayın Kodu: ISBN 978-975-464-035-9, Ankara
• Ödül, Ö.M. 2006. Çiğ süt pazarlamasında tarımsal kalkınma kooperatiflerinin rolü (Çanakkale İli Biga İlçesi Örneği). Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi, S. 538-546, Antalya
• Österberg, P., Nilsson, J. 2009. Members’ Perception of Their Participation in the Governance of Cooperatives: The Key to Trust and Commitment in Agricultural Cooperatives. Agribusiness, Vol. 25(2), 181-197
• Özdemir, G. 1996. Tekirdağ İlinde tarımsal kooperatiflerde kooperatif ortak ilişkisi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, G., Kiracı, M.A. 2006. Bağcılıkta üreticilerin sorunlarının çözümünde örgütlenme durumu ve olanakları: Tekirdağ İli Şarköy İlçesi örneği. Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi, S. 547-556, Antalya
• Özüdoğru, H. 2004. Köy-Koop Kırklareli Birliği’nin ekonomik analizi ve yöneticilerin kooperatif işletmelerinin başarısına etkilerinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Pascucci, S., Gardebroek, C. 2010. Some Like To Join, Others To Deliver. An Ekonometric Analysis Of Farmers’ Relationships With Agricultural Co-Operatives. Structual Change in Agriculture, April 15-16, Berlin, Germany
• Sayın, B., Sayın, C. 2004. Türkiye’de tarımsal üretici örgütlenmesi, Avrupa Birliği’ne uyum hazırlıkları ve Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül 2004, Antalya, s: 465-470
• Sayın, C., Mencet N., Taşçıoğlu Y. 2007. Süt pazarlama ve dağıtım yapısında kooperatiflerin rolü ve önemi, Antalya İli Örneği. Gazi Üniversitesi, Ulusal Kooperatifçilik Sempozyumu, Ankara
• Sultan, T., Kataria, K. 2012. Trust as Mediating Factors in Chinese Farmers Satisfaction of Joining Cooperatives – Application of PLS Modeling. IFAMA (International Food and Agribusiness Management Association) Conferences
• Tansel, A., Göngür, N.D., 2004. Türkiye’den Yurtdışına Beyin Göçü: Ampirik Bir Uygulama. http://www.erc.metu.edu.tr/menu/series04/0402
• Terin, M., Yavuz, F., Yıldırım, İ., Güler, O.İ. 2010. Hayvansal Üretimin Gelişmesinde Kooperatiflerin Rolü: Kırklareli Merkez Erikler Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örneği. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 542-549
• UN (United Nations), 2009. Cooperatives in Social Development, Report of the Secretary General, A/64/132, 19p.
• Yamane, T. 1967. Elemantary Sampling Theory, Prentice Hall Inc., Englewoods, Sayfa: 98-100, New Jersey
• Yılmaz, H., Gül, A. 2010. Adana İlinde Kooperatifler aracılığıyla uygulanan süt sığırcılığı projelerinin genel bir değerlendirmesi. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 534-541, Şanlıurfa.