Organik düzenleyici uygulamalarının yapay yağış koşulları altında toprak kaybı üzerine etkileri

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 1, 114 - 120, 14.02.2017

Nutullah Özdemir , Elif Öztürk Ömrüm Tebessüm Kop Durmuş

https://doi.org/10.7161/omuanajas.289586

Cited By: 2

Öz

Bu
çalışma sera koşullarında iki farklı toprak grubunda çeltik kavuzu kompostu,
ahır gübresi ve çöp kompostu uygulamalarının yüzey akışla meydana gelen toprak
kayıpları üzerine etkilerini belirlemek üzere yürütülmüştür. Bu amaçla
çalışmada Samsun ili sınırları içerisinde bulunan Minoz Havzası’nda yayılım
gösteren Lithic Ustorthent ve Typic Calciustept olarak sınıflandırılan
topraklar kullanılmıştır. Bozulmuş toprak örneklerine (8 mm’den küçük
agregatlar) organik düzenleyiciler kuru ağırlık esasına göre farklı dozlarda (%
0, 2, 4 ve 6) uygulanarak simulasyon ünitesi altında ve sera koşullarında
uygulamalar yapılmıştır. Denemeler tesadüf parselleri deneme deseninde,
faktöriyel düzende ve iki tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. 12 haftalık
inkübasyon periyodunun ardından erozyon tavalarına % 15 eğim verilerek 55 mm h^-1
ve 70 mm h^-1 intensiteli yapay yağışlar 1 saat süre ile
uygulanmış ve yüzey akışla kaybolan toprak miktarı ölçülmüştür. Deneme
sonucunda topraklara uygulanan organik düzenleyicilerin toprak kayıplarını
azalttığı belirlenmiştir. Erozyon ve yüzey akış miktarlarını azaltmada çöp
kompostu, çeltik kavuzu kompostu ve ahır gübresine oranla daha etkili olarak
belirlenmiştir. Organik düzenleyicilerin etkinlikleri uygulama dozlarına bağlı
olarak farklılıklar göstermiştir ve en düşük kayıplar max doz uygulamalarından
elde edilmiştir. Sonuçlara göre, çeltik kavuzu kompostu, çöp kompostu ve
organik düzenleyicilerin tarımsal alanlarda toprak bozulmasını ve kaybını
azalttığı gerekçesiyle kullanımı önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erozyon, Organik düzenleyici, Yapay yağmurlama

Effects of organic conditioner applications on soil loss under simulated rainfall conditioner

Öz

This study was conducted to
determine effects of farmyard manure, rice husk and municipal waste compost on
soil loss caused by runoff in two different soil groups under greenhouse
conditions. Soils used in the study were classified as Lithic Ustorthent and
Typic Calciustept located in Minöz Basin of Samsun province. Organic
conditioners were applied to the soils of basin according to dry weight basis
at four different doses (0, 2, 4 and 6 %) under greenhouse conditions.
Experiment was planned in a randomized factorial plot design with two
replications. After a 12-week incubation period, 15 % slope was given to
erosion pans and 55 mm h ^-1 and 70 mm h^-1 artificial
rainfall intensities were applied for one hour and soil loss values caused by
runoff were measured. At the end of the experiment, it was determined that
organic conditioners applied to the soils reduced soil losses. Municipal waste
compost was determined to be more effective than rice husk compost and farmyard
manure in reducing soil losses occurred 
in runoff pans. Effectiveness of organic conditioners showed differences
depend on application doses and the lowest soil loss in each   obtained at the maximum dose. The results
suggest that using organic conditioners in the agricultural fields  reduces soil degradation and loss.

Anahtar Kelimeler

Erosion, Organic conditioner, Rainfall simulation

Kaynakça

• Amorim R.S.S., Silva D.D., Pruski F.F., Matos A.T., 2001. Influence of the soil slope and kinetic energy of simulated precipitation in the interrill erosion process, International Symposium of Soil Erosion Research for the 21 st Century, Honolulu-Hawaii, USA, 3-5 January, Eds: J.C. Ascough, D.C. Flanagan, pp:155-158..
• Çepel N., Yüksel M., Işık K., Altın M., Orak A., Neyişçi T., Sarı M., Ergün C., 2006. Erozyon, doğa ve çevre, I. Basım, Tema Vakfı Yayını, İstanbul.
• Doran J.W., Parkin T.B., 1994. Defining and Assessing Soil Quality, Editors: Doran, J.W., Coleman, D.C., Bezdicek, D.F., Stewart, B.A., Defining soil quality for a sustainable environment, SSSA Special Publication No: 35, Madison, 3-21.
• Eaton D.A., Cleascerri L.S., Greenberg A.E., 1995. Standard Methods for The Examination of Water and Wastewater, 20th ed., APHA, Washington DC.
• Erpul G., Çanga M.R., 2001. Toprak erozyon çalışmaları için bir yapay yağmurlama aletinin tasarım prensipleri ve yapay yağış karakteristikleri, Tarım Bilimleri Dergisi, 7(1), 75-83.
• Gregorich E.G., Carter M.R., Angers D.A., Monreal C.M., Ellert B.H., 1994. Towards a minimum data set to assess soil organic matter quality in agricultural soils, Canadian Journal of Soil Science, 74, 367-385.
• Hudson N., 1995. Soil Conservation, B.T. Batsford Limited, London, UK.
• Karaoğlu M., Çanga M.R., 2002. The consecutive simulated rainfall, slope and phosphogypsum’s effects on runoff and erosion, International Conference on Sustainable Land Use Management, Sharing Experiences for Sustainable Use of Natural Sources. June 10-13, Çanakkale, Turkey. Proceeding Book, p: 282-289. ISBN: 975-96629-1-4.
• Lal R., 1990. Soil properties and erodibility, Editor: Lal, R., Soil erosion in the Tropics; principles and management, McGraw-Hill, NewYork, 60-99.
• Lal R., Kimble J.M., 1997. Conservation tillage for carbon sequestration, Nutrient Cycling in Agroecosystems, 49: 243–253.
• Meyer L.D., Harmon W.C., 1979. Multiple intensity rainfall simulator for erosion research on row sideslopes, ASAABE, 22(1): 100-103.
• Özdemir N., 2002. Toprak ve Su Koruma, OMÜ Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 22, 2. Baskı, Samsun.
• Schnitzer M., 1978. Soil Organic Matter, Ed.: M. Schnitzer, S.U. Khan. ESPC, New York.
• Soil Taxonomy, 1999. A Basic of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Survey, 2nd ed., USDA Handbook No: 436, Washington D.C.
• Sojka R.E., Upchurch D.R., 1999. Reservations regarding the soil quality concept, SSSAJ, 63: 1039–1054.
• TARİST, 1994. İstatistik Program. EÜ Tarım ve Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, İzmir.
• Taysun A., 1981. Gediz Havzası’nın rendzina tarım topraklarında yapay yağmurlayıcı yardımıyla taşlar, bitki artıkları ve polyvinilalkolün (PVA) toprak özellikleri ile birlikte erozyona etkileri üzerinde araştırmalar, Doçentlik Tezi, EÜ Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, Bornova (Yayınlanmamış).
• Tunç E., Schröder D., 2010. Ankara’nın batısındaki tarım topraklarında USLE ile erozyon boyutunun tespiti, Ekoloji, 19(75): 58-63.
• Yakupoğlu, 2010. Samsun İli Minoz ve Gölet Havzalarında Yaygınlık Gösteren Toprakların Su Erozyonuna Duyarlılıklarının Laboratuar Koşullarında Belirlenmesi. OMÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Samsun, 126 s.
• Young R.A., Burwell R.E., 1972. Prediction of runoff and erosion from natural rainfall using a rainfall simulator, SSSAJ, 36: 827-830.
• Yönter G., Geren H., 2006. Farklı mera karışımlarının laboratuar koşullarında su erozyonuna etkisi üzerinde ön araştırmalar, EÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 121-131.